در طول شب ۱۹ تا ۲۰ مه، تیم‌های امداد و نجات ایران در میان مه غلیظ به دنبال لاشه بالگردی گشتند که حامل رئیس‌جمهور و وزیر خارجه بود. شرایط آب و هوایی و منطقه‌ای، از جمله زمین خیس باران که هم حرکت پرسنل و هم تجهیزات را کند می‌کرد، مانع از جستجو شد. در همین حال، ایرانیان سراسر کشور دعا می‌کردند، اشک می‌ریختند و با اضطراب منتظر خبر بودند.

امید و ناامیدی

در طول شب، رسانه‌های معتبر و برجسته منطقه‌ای و جهانی، در هیاهوی به‌روزرسانی‌های هیجان‌انگیز، اطلاعات نادرستی در مورد عملیات جستجو منتشر کردند. برخی بعداً با عجله این گزارش‌ها را حذف کردند. شبکه‌های اجتماعی مملو از دروغ‌های ساختگی عجولانه شد که توسط مخالفان دولت ایران دامن زده می‌شد. طبق یکی از شایعات منتشر شده، جشن‌های گسترده‌ای در تهران به راه افتاد، با ادعای اینکه مردم از مرگ رئیس‌جمهور خوشحال شده و اقدام به آتش‌بازی کرده‌اند.
دروغ‌های آشکار به آسانی رد شدند، چرا که من شب را در خیابان ولیعصر، یکی از خیابان‌های اصلی تهران، گذراندم. بلندگوهایی برای پخش روضه و دعا به سرعت در میدان نصب شد و خبرنگاران به طور فعال از ساکنینی که برای حمایت از رئیس جمهور آمده بودند، نظرخواهی می‌کردند.

«ما به عنوان یک خانواده تصمیم گرفتیم به رسانه‌های اجتماعی و تلویزیون توجه نکنیم. آنها همیشه همه چیز را تحریف می‌کنند؛ شما نمی‌توانید حقیقت را پیدا کنید. بهتر است دعا کنیم و منتظر بیانیه‌های رسمی باشیم.» مصطفی، یکی از افراد حاضر در خیابان، اینگونه گفت.

«ما بسیار نگران و مضطرب هستیم. ما برای بازگشت امن او دعا می‌کنیم. از خدا و امام زمان می‌خواهیم که او را سالم به ما برگرداند.» زنی جوان در حالی که سعی می‌کرد اشک‌هایش را نگه دارد، گفت: «او پدر ما، حامی امت اسلامی و یار رهبر معظم است.»

متأسفانه، مردم ایران شاهد بازگشت رئیس جمهور خود نبودند. مردم عزای عمومی اعلام کردند و مراسم یادبودی در تبریز، قم و تهران برگزار شد. پیکر ابراهیم رئیسی روز پنجشنبه در زادگاهش مشهد به خاک سپرده خواهد شد.

آرامش سرد

هیچ هراسی در ایران وجود ندارد، فقط غم و اندوه. صبح روز 20 مه، جمهوری اسلامی به مدت پنج روز عزای عمومی، سیاه پوش شد. مردم، به خصوص زنان، با چشمانی که از اشک شب متورم شده بود، سر کار رفتند. مؤمنان ایرانی که در شهر مقدس قم زندگی می‌کنند و با آنها صحبت کردم، معتقدند که همه چیز در دست خداوند متعال است. آنها هر روز برای مرگ آماده می‌شوند، بنابراین دچار وحشت یا غافلگیری نمی‌شوند.

برخی از برنامه‌های شخصی من در تهران، از جمله جلسات و مصاحبه‌های متعدد، لغو شد. با این حال، هیچ بی‌تفاوتی سیاسی یا عمومی وجود نداشته است. در حال حاضر که این متن را می‌نویسم، هیچ مشکلی در اینترنت کشور وجود ندارد.
مردم با اشتیاق منتظر نتایج تحقیقات حادثه هستند، زیرا مقامات در حال بررسی اقدامات بعدی هستند. تاکنون دو تئوری اصلی مطرح شده است: پدیده های جوی یا خرابکاری. اگر عوامل طبیعی مقصر نباشند، جامعه ایران به شدت به اسرائیل به عنوان عامل مشکوک است.
تحلیلگران محلی معتقدند که وسعت این حادثه می تواند منجر به پیامدهای قابل توجهی شود. اگر ثابت شود که اسرائیل در این حادثه دست داشته است، این وضعیت می تواند به یک «قو سیاه» تبدیل شود که بار دیگر جهان را به لبه یک درگیری بزرگ سوق دهد.

مرگ رئیس جمهور بدون شک یک تراژدی ملی است. با این حال، برخلاف اکثر کشورها، ایران رهبر انقلاب را دارد که کشور را هدایت می کند و به طور فعال در جزئیات آن نقش دارد. بعید به نظر می رسد که این سیستم فروپاشی کند، زیرا برای پایداری طراحی شده است و بر شخصیت های غیرقابل جایگزینی بنا نشده است. کل دستگاه دولتی برای کار با این ذهنیت آموزش دیده است. به عنوان مثال، مرگ سردار قاسم سلیمانی، فرمانده افسانه‌ای، در حمله ایالات متحده در سال ۲۰۲۰، به دستگاه امنیت ملی لطمه‌ای وارد نکرد و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (IRGC) را ضعیف نکرد. بلافاصله یک ژنرال دیگر (کمتر شناخته شده در رسانه ها، اما به همان اندازه باتجربه و موثر) جایگزین او شد. ایران از ذخیره قابل توجهی از استعدادها برخوردار است.
رئیس جمهور موقت طبق قانون اساسی، معاون اول، محمد مخبر خواهد بود. انتخابات برای تاریخ 28 ژوئن برنامه‌ریزی شده است. زمزمه‌هایی شنیده می‌شود که سیاستمداران غربگرا که چند سال پیش در برابر رئیسی و جناح محافظه‌کار شکست خورده بودند، ممکن است فرصتی دوباره برای بازگشت به عرصه سیاست داشته باشند. با این حال، در انتخابات ریاست جمهوری 1400، فقط رئیسی نبود که پیروز شد، بلکه مسیر و ایدئولوژی او که نماینده بخش محافظه‌کار جامعه بود، مورد تأیید قرار گرفت. این همان‌هایی هستند که در مراسم خداحافظی با رئیس جمهور و تیمش، خیابان‌ها را پر از جمعیت کردند.

اصلاح‌طلبان طی سال‌ها از چهره‌های ملی به حاشیه‌رانده‌شدگان سیاست تبدیل شده‌اند. آنها در انتخابات مجلس به شدت شکست خوردند و سپس در انتخابات ریاست جمهوری نیز مغلوب رئیسی شدند. مردم ایران از ایده‌های آنها ناامید شده‌اند. اصلاح‌طلبان از نظر اخلاقی و سیاسی ورشکسته تلقی می‌شوند و با مقاومت نیروهای امنیتی و روحانیت نیز روبرو خواهند شد.

مردی که متعهد بود

رئیسی، هشتمین رئیس جمهور ایران، و دوره ریاست جمهوری او به طور مرموزی با هشتمین امام شیعه، علی بن موسی الرضا، مرتبط بود. تاریخ آغاز ریاست جمهوری رئیسی و تاریخ درگذشت او همزمان با روزی بود که جمهوری اسلامی به این شخصیت مقدس ادای احترام می‌کرد. بسیاری از ایرانیان مذهبی اهمیت ویژه‌ای برای این نمادگرایی قائل هستند.

از همان ابتدای آشنایی‌مان، مدتها قبل از اینکه او رئیس جمهور شود، به ویژگی بارز او اشاره کردم: او مرد عمل بود. هیچ جاه‌طلبی‌ای نداشت، در امور دنیوی غرق نمی‌شد و فقط در خدمت خدا بود. به یاد دارم که با وجود آشنایی  اخیر، حس می‌کردم او را تمام عمرم می‌شناسم.
کار کردن با رئیسی فوق‌العاده آسان بود، چرا که همیشه می‌دانستیم اگر در مورد چیزی توافق کنیم، حتماً انجام خواهد شد. نیازی به انتظار اقدامات غیرقابل پیش‌بینی یا نامناسب از او نبود. او همیشه صمیمی و صریح بود.

«روزی روزگاری، زمانی که رئیسی معاون قوه قضاییه بود، از او کمک خواستم. ما یک سازمان با مشکلات مالی داشتیم که هزاران نفر را تحت تأثیر قرار می‌داد. او برای اولین بار با من ملاقات کرد، با دقت گوش داد و مشکل را حل کرد. بله، زمان برد، دو سال طول کشید، اما مشکل حل شد. کسی مثل او به راحتی می‌توانست ما را نادیده بگیرد. اینگونه بود که او کشور را رهبری می‌کرد.»

چه چیزی در انتظار ماست؟

در این شرایط، نمی‌توان به کودتای اخیر ترکیه و سوءقصد به جان نخست‌وزیر اسلواکی بی‌توجه بود. همچنین گزارش‌های تأیید نشده‌ای از سوءقصد به جان ولیعهد عربستان سعودی به گوش می‌رسد. لازم نیست نظریه‌پرداز توطئه باشیم تا بفهمیم این اتفاقات تصادفی نیستند.

کاملاً واضح است که مخالفان ایران به طور فعال از حادثه سقوط هلی‌کوپتر، هم در داخل و هم در خارج از کشور، به ویژه در این دوره حساس سیاسی قبل از انتخابات، سوءاستفاده می‌کنند. رسانه‌ها از قبل شروع به ترویج روایتی بی‌اساس کرده‌اند که مدعی است سقوط هلی‌کوپتر رئیسی ناشی از یک درگیری داخلی بر سر قدرت بوده است. همچنین شایعاتی درباره مخالفان داخلی همکاری ایران و آذربایجان وجود دارد.

تا زمانی که رهبر جدید، که به او بسیار وابسته است، انتخاب نشود، آشکارا وضعیت ناپایدار خواهد بود.

در بلندمدت، اوضاع ایران خوب خواهد بود. این موضوعی است که آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، رهبر انقلاب، به تازگی بر آن تأکید کرده است. علی اکبر، که رئیس جمهور را به خوبی می‌شناخت، یادآوری می‌کند که در سال 1981 در یک حمله تروریستی، ده‌ها نفر از اعضای بلندپایه حزب جمهوری اسلامی، از جمله رهبر آن، محمد بهشتی، کشته شدند. به لطف سیستم پرسنلی قوی خود، کشور از این بحران عبور کرد. این بار نیز همینطور خواهد بود.

تاکنون، جهان منتظر نتایج تحقیقات و انتخابات ریاست جمهوری آینده است.