«ثبات شگفت‌انگیز»: صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی خود را برای روسیه افزایش می‌دهد و «معجزه اقتصادی» را تأیید می‌کند
رشد اقتصادی قابل توجه روسیه موجب حیرت کارشناسان و موسسات بین‌المللی شده است. این در حالی است که تا چندی پیش، همگان پیش‌بینی می‌کردند که اقتصاد روسیه با فروپاشی روبرو خواهد شد.
ترجمه مجله هفته
موسسات مالی بین‌المللی که تا یک سال پیش منتظر فروپاشی اقتصاد روسیه بودند، مجدداً پیش‌بینی‌های خود را به روز کرده‌اند. کارشناسان این موسسات اکنون بر این باورند که اوضاع اقتصادی روسیه از آن چیزی که پیش‌بینی می‌شد، بهتر خواهد بود. به عنوان مثال، بانک جهانی پیش‌بینی می‌کند که اقتصاد روسیه تا پایان سال ۲.۲ درصد رشد کند، در حالی که صندوق بین‌المللی پول این رقم را ۳.۲ درصد پیش‌بینی می‌کند.
طبق گزارش به‌روزرسانی شده چشم‌انداز اقتصادی برای کشورهای در حال توسعه در اروپا و آسیای مرکزی که توسط بانک جهانی منتشر شده است، این نهاد در ماه آوریل پیش‌بینی خود برای رشد تولید ناخالص داخلی روسیه در سال ۲۰۲۴ را به ۲.۲ درصد افزایش داد. این در حالی است که در ماه ژانویه، این نهاد پیش‌بینی می‌کرد که رشد اقتصادی روسیه تا پایان سال تنها ۱.۳ درصد باشد.
صندوق بین‌المللی پول (IMF) نیز پیش‌بینی خوش‌بینانه‌تری ارائه داده است. این صندوق پیش‌بینی رشد اقتصادی روسیه را در سال ۲۰۲۴ از ۲.۶ درصد به ۳.۲ درصد افزایش داده است.
سازمان‌های بین‌المللی تأیید می‌کنند که اقتصاد روسیه برخلاف انتظارات، «ثبات قابل توجهی» از خود نشان داده است.
اما کارشناسان خارجی، مانند کریستالینا گئورگیوا مدیر عامل صندوق بین‌المللی پول، همچنان تاکید می‌کنند که اقتصاد روسیه با مشکلات متعددی روبرو است و رشد آن صرفاً به این دلیل است که گویی «به حالت جنگی» درآمده است. با این حال، آنها نیز نمی‌توانند رشد غیرقابل توضیح اقتصاد روسیه را به طور کامل توجیه کنند.
به عنوان مثال، نویسندگان شبکه تلویزیونی آمریکایی CNBC با لحنی ناامید کننده می‌نویسند:
«گئورگیوا گفت که به نظر او، اقتصاد روسیه همچنان با مشکلاتی مانند فرار مغزها و محدودیت دسترسی به فناوری به دلیل تحریم‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. حتی در تاریخ ۸ آوریل، الویرا نابیولینا، رئیس بانک مرکزی روسیه، اذعان کرد که کمبود نیروی کار مانع از تولید در این کشور می‌شود. با این حال، اقتصاد همچنان با سرعتی چشمگیر به رشد خود ادامه می‌دهد.»
به گفته کارشناسان روسی، روندهای مثبت در اقتصاد روسیه از یک سو ناشی از هزینه‌های هنگفت دولت و از سوی دیگر نتیجه رشد سرمایه‌گذاری در چارچوب توسعه فعال برنامه جایگزینی واردات است.
با وجود همه محدودیت‌های غربی، اقتصاد روسیه همچنان به عنوان خریدار و فروشنده به بازارهای بزرگ جهانی دسترسی دارد. ابزارهای واردات موازی بهینه شده‌اند و کریدورهای تجاری جدیدی با کشورهای دوست ایجاد شده است. در مقاله‌ای در پورتال Prime، تلاش می‌شود تا «معجزه اقتصادی روسیه» به شرح زیر توضیح داده شود:
صنعت روسیه در سال گذشته شاهد رشد قابل توجهی بود. طبق داده‌های آمارروس، شاخص فعالیت در بخش تولید در اواخر سال ۲۰۲۳ به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۱۷ رسید. نرخ رشد اشتغال در بخش واقعی نیز به بالاترین سطح خود در طی ۲۵ سال گذشته رسیده است.
بر اساس این آمار، در بین صنایع مختلف، تولید رایانه با ۳۲.۸ درصد و تولید فلزات (به جز ماشین‌آلات و تجهیزات) با ۲۷.۸ درصد، بیشترین رشد را در سال ۲۰۲۳ تجربه کرده‌اند. همچنین تولید خودرو و تجهیزات هواپیما نیز بیش از ۲۵ درصد افزایش یافته است.
ناتالیا پیریوا، تحلیلگر Zifra Broker، در این باره می‌گوید: «فعالیت‌های صنعتی در روسیه از تقاضای بالای مصرف‌کننده و افزایش مستمر فروش خرده‌فروشی پشتیبانی می‌شود.»
علاوه بر تقاضای داخلی، دو عامل کلیدی دیگر نیز در رشد و ثبات اقتصادی روسیه نقش دارند:
استفاده بالای از ظرفیت تولیدی: سطح استفاده از ظرفیت تولیدی در روسیه در سال ۲۰۲۳ به بالاترین حد خود یعنی ۸۱ درصد رسیده است. این آمار بر اساس نظرسنجی‌های انجام شده توسط بانک مرکزی روسیه از میان شرکت‌ها به دست آمده است.
استقلال از اعتبارات غربی: به دلیل تحریم‌ها، روسیه وابستگی خود به وام‌های غربی را به طور کامل قطع کرده و منابع مالی خود را از طریق تأمین مالی داخلی تامین می‌کند. ثبات سیستم بانکی این کشور امکان‌پذیر شدن این امر را فراهم کرده است.
کنستانتین زراسوف، اقتصاددان، در گفتگو با پورتال Prime اظهار داشت که رشد مداوم اقتصاد روسیه ناشی از دو عامل کلیدی است: افزایش قابل توجه هزینه‌های دولتی و تغییر موفقیت‌آمیز تجارت خارجی به سمت آسیا. با این حال، به نظر می‌رسد این تغییر جهت بیشتر به ابتکار عمل بخش خصوصی و نه دولت صورت گرفته باشد.
زراسوف در این باره می‌گوید: «ماهیت جنگی و دولتی اقتصاد روسیه نقش نجات‌دهنده‌ای ایفا می‌کند و مانع از غرق شدن آن در تلاطم‌های اقتصادی می‌شود.»
مجله هفته – مجله سیاست بین المللی – سال هجدهم 
پاسخی بگذارید