کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام به طور جامع با چین همکاری می‌کنند. غرب از این موضوع راضی نیست. وزیر امور خارجه آلمان در ماموریتی در فیجی

نویسنده: یورگ کرونائر

منتشر شده در یونگه ولت

ترجمه مجله هفته

سفر آنالنا بئربوک، وزیر امور خارجه آلمان، به فیجی در اوایل هفته گذشته، یک اتفاق بی‌سابقه بود. تاکنون هیچ وزیر امور خارجه آلمانی به این کشور که پرجمعیت‌ترین کشور در میان 22 جزیره، قلمروهای وابسته و مستعمرات در اقیانوس آرام با بیش از 900000 سکنه است، سفر نکرده بود.

بازدید بئربوک در جولای 2022 به پالائو نیز غیرمعمول بود: او در آگوست 2023 به طور گذشته نگر گفت که «او اولین وزیر امور خارجه آلمان در 120 سال گذشته بود که در آنجا گفتگو کرده است.» 120 سال پیش، آلمان هنوز یک قدرت استعماری در اقیانوس آرام بود.

اینکه منطقه جزایر اقیانوس آرام برای اولین بار از زمان استعمار دوباره به طور کامل در کانون توجه سیاست خارجی آلمان قرار گرفته است، دلیلی دارد. نه، این طور نیست که نگرانی اولیه وزیر در مورد پیامدهای فاجعه بار تغییرات آب و هوایی برای جزایر اقیانوس آرام باشد که او بارها ادعا می‌کند او را به آن سوی دیگر جهان می‌کشاند. بلکه این همان چیزی است که به طور فزاینده‌ای بر فعالیت‌های کشورهای غربی تسلط دارد: رقابت شدید آنها با چین.

فیجی نمونه بارزی از این موضوع است. این کشور نه تنها از نظر اقتصادی با چین همکاری نزدیکی دارد، بلکه اولین کشور در اقیانوس آرام بود که همکاری پلیسی با جمهوری خلق را آغاز کرد. در سال 2011، دولت سووا، پایتخت این کشور، توافقی با پکن امضا کرد که شامل تامین تجهیزات پلیسی از چین برای فیجی، آموزش پلیس فیجی در جمهوری خلق و همچنین مشارکت ماموران چینی در کار پلیس این کشور جزیره ای در اقیانوس آرام بود. و فیجی به زودی تنها نماند. پس از مذاکرات طولانی، پکن مثلا ساخت یک آکادمی پلیس برای ساموآ را آغاز کرد. کارها قرار است تا پایان سال جاری به پایان برسد. چین سال گذشته توافقنامه پلیسی با جزایر سلیمان امضا کرد و پیش از آن با آنها در مورد توافق امنیتی گسترده تری به توافق رسیده بود. در حال حاضر، جمهوری خلق با پلیس کیریباتی نیز همکاری می کند و در حال مذاکره برای توافقنامه پلیسی با پاپوآ گینه نو است. به این ترتیب، جمهوری خلق نفوذ خود را در منطقه جزایر اقیانوس آرام افزایش می دهد.
این موضوع از اهمیت قابل توجهی برخوردار است، حتی اگر جزایر کوچک و کم جمعیت باشند و فرصت‌های تجاری برجسته‌ای ارائه ندهند. با این حال، آنها در مناطق وسیعی از اقیانوس آرام گسترده شده اند که در رقابت قدرت بین ایالات متحده و چین بسیار مهم هستند. برای ایالات متحده، اقیانوس آرام در صورت جنگ، مسیر گسیل به سمت شرق آسیا است. این مسیر از طریق هاوایی و سپس از طریق مستعمره ایالات متحده گوآم می گذرد که از آنجا می توان حملات به جمهوری خلق را آغاز کرد.

هنگامی که مشخص شد کیریباتی همکاری پلیسی با چین را آغاز کرده و به این ترتیب شروع به وابستگی بیشتری به پکن کرده است، برخی در واشنگتن اشاره کردند که از آنجا تا هونولولو، پایتخت هاوایی، تنها 1340 مایل (حدود 2160 کیلومتر) فاصله دارد. اهمیت پنجاهمین ایالت ایالات متحده برای واشنگتن از جنگ جهانی دوم مشخص است.

موارد مشابهی در مورد جزایر سلیمان با توجه به استرالیا وجود دارد. آنها حدود 2000 کیلومتر در شمال شرقی این کشور قرار دارند و به عنوان بخشی از یک زنجیره جزیره ای که شامل پاپوآ گینه نو، وانواتو و پلی‌نزی فرانسه نیز می‌شود، مانند یک سپر در برابر حملات از اقیانوس آرام عمل می‌کنند. همچنین، کسی که آنها را کنترل کند می تواند مسیرهای ارتباطی مستقیم بین استرالیا و ایالات متحده را مورد حمله قرار دهد. به همین دلیل، ژاپن در جنگ جهانی دوم جزایر سلیمان را اشغال کرد، در حالی که در مقابل، ایالات متحده و استرالیا برای بازپس گیری جزایر به شدت جنگیدند و سرانجام در نبرد گوادالکانال از آگوست 1942 تا فوریه 1943 به موفقیت رسیدند. به طور مشابه، کانبرا و واشنگتن زمانی که چین در سال 2022 موفق به انعقاد توافق امنیتی با جزایر سلیمان شد که در آن این کشور جزیره ای به طور خاص به کشتی های جنگی چینی اجازه می داد در بنادر خود پهلو بگیرند، اما فقط برای اهداف تدارکاتی، به شدت واکنش نشان دادند. حتی اگر هنوز خطری برای استرالیا از این امر قابل استنباط نیست: غرب از آن زمان به طور قاطعانه تر از همیشه به دنبال عقب راندن نفوذ چین در اقیانوس آرام است.

دولت آلمان نیز می‌خواهد به این امر کمک کند و به همین دلیل است که بئربوک اکنون به فیجی سفر کرده است. در اواخر سال 2022، سیتوینی رابوکا به عنوان نخست وزیر جدید در سووا، پایتخت این کشور، روی کار آمد و اعلام کرد که قصد دارد همکاری پلیس فیجی با چین را پایان دهد و به جای آن دوباره با استرالیا همکاری نزدیکی داشته باشد. بئربوک در ابتدا قصد داشت در آگوست 2023 به فیجی سفر کند، این طرح با از کار افتادن هواپیمای دولتی او در امارات متحده عربی ناکام ماند. به هر حال، مشخص نیست که آیا او می‌توانست تأثیر تعیین‌کننده‌ای داشته باشد یا خیر؛ به هر حال، رابوکا در مارس اعلام کرد که همکاری پلیس فیجی با چین ادامه خواهد داشت. با این حال، به طور موقت، هیچ پلیس چینی در فیجی مستقر نخواهد شد.
آلمان همچنان در تلاش برای افزایش نفوذ خود در فیجی است. این کشور در آگوست سال گذشته، زمانی که قرار بود آنالنا بئربوک، وزیر امور خارجه آلمان، در آن حضور داشته باشد، سفارتی در پایتخت سووا افتتاح کرد. این اولین سفارت آلمان در هر یک از جزایر اقیانوس آرام است.

وزارت امور خارجه آلمان در اواخر آوریل اعلام کرد که فیجی به دلایل خوبی انتخاب شده است: فیجی میزبان مجمع جزایر اقیانوس آرام (PIF) است، یک سازمان منطقه‌ای با اهمیت سیاسی. به همین دلیل، سفارتخانه‌های متعددی دیگر نیز در سووا حضور دارند و دیپلمات‌ها این شهر را «بروکسل اقیانوس آرام» می‌نامند.

بئربوک پیش از این کمی فراتر رفته بود و فیجی را در توجه بر رقابت قدرت با چین به عنوان «نقطه کانونی ژئوپلیتیک» توصیف کرده بود.