تجزیه و تحلیل – مارک واندپیت
ترجمه مجله هفته
اروپا در پی اقدام مشابه ایالات متحده، تعرفه‌های بالایی را بر واردات خودروهای برقی (EV) چینی وضع کرده است. این حرکت، در حالی که ممکن است راهبردی به نظر برسد، خطرات و چالش‌هایی را نیز به همراه دارد.
افزایش تنش‌های تجاری: در ماه می، ایالات متحده با اعمال تعرفه‌های جدید بر کالاهای چینی، جنگ اقتصادی خود با پکن را تشدید کرد. این اقدام سوالاتی را در مورد واکنش اروپا و اینکه آیا این قاره به سمت یک جنگ تجاری مخرب کشیده خواهد شد یا مسیر مستقلی را برای روابط اقتصادی با چین ترسیم میکند، ایجاد کرد.
پاسخ اروپا: یک ماه بعد، پاسخ اروپا مشخص شد. اتحادیه اروپا به تبعیت از ایالات متحده، تصمیم به وضع تعرفه‌های سنگین بر خودروهای برقی چینی گرفته است. این تعرفه‌ها که 17 تا 38 درصد به 10 درصد عوارض گمرکی موجود اضافه می‌شوند، منجر به تعرفه‌های کلی بین 30 تا 50 درصد خواهد شد.
تفاوت با آمریکا: با وجود اینکه تعرفه‌های اروپا قابل توجه هستند، هنوز از 100 درصدی که در ایالات متحده اعمال می‌شود، کمتر است. این تعرفه‌ها هم شامل برندهای چینی و هم برندهای غربی که در چین تولید می‌شوند، اطلاق می‌شود.
زمینه این اقدام: این تصمیم پس از هفت ماه تحقیق توسط کمیسیون اروپا اتخاذ شده است. تحقیقات ادعا میکند که کل زنجیره تامین صنعت خودروهای برقی چین، از پالایش لیتیوم (مواد اولیه کلیدی باتری) تا تولید و حمل و نقل خودروهای برقی، توسط دولت چین یارانه دریافت میکند.
رقیب راهبردی
تعرفه‌های جدید واردات به یک‌باره به وجود نیامده‌اند؛ بلکه بخشی از یک استراتژی تجاری گسترده‌تر اتحادیه اروپا هستند. اگر اوضاع به همین منوال ادامه یابد، غرب و به تبع آن اروپا، برتری اقتصادی و فناوری خود را به دلیل صعود چین از دست خواهند داد.
به گفته مراکز قدرت غربی، چین همچنین در حال کسب نفوذ زیادی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین است. آنها می‌خواهند به هر قیمتی از این امر جلوگیری کنند.
برای متوقف کردن این صعود و نفوذ روزافزون، غرب به طور فزاینده‌ای به حمایت‌گرایی متوسل می‌شود. ایالات متحده پیشگام است و اروپا به تبعیت از آن عمل میکند. در گذشته نزدیک، اتحادیه اروپا چین را به عنوان «رقیب راهبردی» شناسایی کرد و رئیس کمیسیون، اورسولا فن در لاین، وعده یک استراتژی تجاری تقویت‌شده در قبال چین را داد.
تعرفه‌هایی بر واردات پلاستیک از چین وجود داشت و ممکن است اقدامات جدیدی علیه توربین‌های بادی و پنل‌های خورشیدی چینی صورت گیرد. تحت فشار ایالات متحده، اتحادیه اروپا همچنین در حال کار بر روی یک رژیم کنترل صادرات است تا از صادرات فناوری‌های «حساس» به چین جلوگیری کند.
سرمایه‌گذاری‌های چین در داخل اتحادیه اروپا به شدت محدود خواهد شد، در حالی که سرمایه‌گذاری‌های اروپایی در چین تحت نظارت دقیق قرار خواهند گرفت.
اتهامات نادرست
کمیسیون اروپا معتقد است که یارانه‌های دولتی به چین اجازه می‌دهد محصولات خود را ارزان‌تر تولید کند و این امر منجر به رقابت ناعادلانه می‌شود که به شرکت‌ها و کارگران در اروپا آسیب می‌زند. رسانه‌های اصلی اغلب بدون انتقاد این استدلال را می‌پذیرند.
با این حال، این اتهامات بی‌اساس هستند. درست است که چین به بخش خودروهای الکتریکی خود را یارانه می‌دهد، اما ایالات متحده و اروپا نیز به تولید انرژی سبز خود را یارانه می‌دهند.
به علاوه، این استدلال اروپا ریاکارانه است. دهه‌ها است که اروپا با محصولات کشاورزی شدیداً یارانه‌دار و به قیمت پایین به کشورهای جنوب حمله کرده و عواقب آن را برای کشاورزان محلی به همراه داشته است.
چین پیشرو در دنیای انرژی سبز:
برخلاف تصور رایج، چین سابقه‌ای طولانی در استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر دارد و به مراتب زودتر از سایر نقاط جهان به این سمت حرکت کرده است. این کشور با اتکا به سیاست‌های اقتصادی کلان و کارآمد، در این زمینه پیشرفت‌های قابل توجهی به دست آورده است.
برتری چین در بازار خودروهای برقی:
به گفته رالف براندشتاتر، مدیرعامل فولکس‌واگن، چین به دلیل تمرکز بالا بر نوآوری‌های تکنولوژیکی و پیشرفت‌های چشمگیر در این حوزه، رهبر بازار جهانی خودروهای برقی محسوب می‌شود. براندشتاتر در این باره می‌گوید: «هیچ کشوری به اندازه چین پویایی و نوآوری را در صنعت خودروسازی تجربه نمی‌کند.»
مجموعه این عوامل، چین را به رقیبی قدرتمند در این عرصه تبدیل کرده است.
قیمت‌گذاری خودروهای برقی چینی در اروپا:
برخلاف تصور برخی، خودروسازان چینی به دنبال دامپینگ قیمت در بازار اروپا نیستند. به عنوان مثال، قیمت یک خودروی BYD در اروپا دو برابر قیمتی است که در چین به فروش می‌رسد. این نشان می‌دهد که هدف این شرکت‌ها صرفاً فروش ارزان خودرو در خارج از کشور نیست، بلکه به دنبال کسب کسب سود مناسب هستند.
درس‌هایی از تجربه چین برای خودروسازان غربی:
طبق گزارش مجله اکونومیست، خودروسازان غربی می‌توانند درس‌های زیادی از تجربه چین بیاموزند. در ابتدای ورود خودروهای برقی به چین، تمایل به خرید تسلا به عنوان نمادی از ثروت و جایگاه اجتماعی رواج داشت. اما امروزه، خریداران چینی به دلیل تناسب قیمت و کیفیت، خودروهای BYD را ترجیح می‌دهند.
اکونومیست همچنین به این نکته اشاره میکند که در حال حاضر، قیمت خودروهای برقی در ایالات متحده و بریتانیا 40 تا 60 درصد بیشتر از خودروهای بنزینی است، در حالی که در چین این تفاوت قیمتی ناچیز است. در اروپا نیز وضعیت به همین منوال است و خودروهای برقی به طور قابل توجهی گران‌تر از مدل‌های بنزینی هستند.
این مجله در ادامه می‌نویسد: «خودروسازان غربی باید به جای تمرکز صرف بر مدل‌های لوکس، به نیازهای طبقه متوسط جامعه نیز توجه کنند. تا زمانی که این اتفاق نیفتد، قیمت‌های بالا مانع از تقاضای گسترده و دستیابی به صرفه اقتصادی خواهد شد.»
بر خلاف تصور برخی، وضع تعرفه‌های تجاری نه تنها به افزایش تولید منجر نمی‌شود، بلکه قیمت نهایی را برای مصرف‌کنندگان افزایش می‌دهد. این موضوع، به نوبه خود، مانعی بر سر راه تحقق اهداف زیست‌محیطی خواهد بود.
اروپا به تنهایی نمی‌تواند به اهداف خود برای حذف آلایندگی تا سال ۲۰۳۰ دست یابد:
طبق گزارش فایننشال تایمز، حتی اگر بدترین پیش‌بینی‌ها را در مورد صادرات خودروهای برقی چین به ظرفیت تولیدی خود اتحادیه اروپا اضافه کنیم، باز هم این رقم برای رسیدن به هدف «اروپای بدون آلاینده تا سال ۲۰۳۰» بسیار ناچیز است.
اکونومیست که به طور قطع نمی‌توان آن را متهم به جانبداری از چین کرد، در این زمینه با فایننشال تایمز هم‌نظر است و می‌نویسد: «دولت‌های غربی که نگران تغییرات آب و هوایی و قیمت نفت هستند، می‌توانند با دادن دسترسی بیشتر به خودروسازان چینی به بازارهای خود، به تسریع انقلاب خودروهای برقی کمک کنند.»
اقدامات تلافی‌جویانه چین:
علاوه بر این، وضع این تعرفه‌ها به طور اجتناب‌ناپذیری به اقدامات تلافی‌جویانه از سوی چین منجر خواهد شد. چین در سال ۲۰۲۰ از ایالات متحده پیشی گرفت و به بزرگترین واردکننده و سومین شریک تجاری اروپا تبدیل شد. به گفته روزنامه اقتصادی بلژیکی De Tijd، این اقدامات جدید اروپا را در «موقعیت آسیب‌پذیری» قرار می‌دهد.
واکنش چین به سرعت انجام شد. پکن تحقیقات ضد دامپینگ را در مورد واردات گوشت خوک از اتحادیه اروپا آغاز کرده است که می‌تواند به طور قابل توجهی به کشاورزان اسپانیا، هلند، دانمارک، آلمان و بلژیک آسیب برساند.
سایر اقدامات تلافی‌جویانه احتمالی چین شامل تعرفه بر واردات خودروهای بزرگ از اتحادیه اروپا است که عمدتاً آلمان و اسلواکی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یک سوم از کل خودروهای تولیدی خودروسازان آلمانی در چین به فروش می‌رسد، در حالی که فولکس‌واگن، بی‌ام‌و و مرسدس‌بنز خودروهای بیشتری را در چین تولید و به فروش می‌رسانند تا در آلمان.
علاوه بر این، می‌توان انتظار داشت که اقدامات تلافی‌جویانه علیه هواپیماها و کالاهای لوکس اروپایی نیز اعمال شود. در حال حاضر تحقیقاتی در مورد یارانه‌ها در بخش براندی فرانسه در حال انجام است که به طور خاص به کنیاک فرانسه آسیب می‌رساند.
اتحادیه اروپا به شدت به مواد اولیه چینی وابسته است:
علاوه بر ضررهای مالی قابل توجه ناشی از از دست دادن صادرات به چین، این کشور مواد اولیه ضروری را نیز در اختیار دارد که اتحادیه اروپا به شدت به آنها وابسته است. لیتیوم، که برای باتری خودروهای برقی ضروری است، و همچنین سایر مواد معدنی ضروری برای تولید توربین‌های بادی، خودروهای برقی و سایر فناوری‌های پیشرفته از جمله این مواد هستند. چین حدود 98 درصد از مواد اولیه کمیاب مورد نیاز اتحادیه اروپا را تامین میکند.
در نهایت، وضع تعرفه‌های واردات بالاتر بر خودروهای برقی چینی راه حلی موثر نخواهد بود. حتی با افزایش تعرفه‌ها، خودروهای برقی چینی همچنان ارزان‌تر از آن چیزی هستند که خودروسازان اروپایی در حال حاضر قادر به ارائه آن هستند.
تفرقه در اتحادیه اروپا:
در مورد این اقدام در اتحادیه اروپا اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. تعدادی از کشورهای عضو، به خصوص آنهایی که دارای بخش‌های بزرگ خودروسازی مانند آلمان و سوئد هستند، با این تعرفه‌ها مخالف هستند و از پیامدهای منفی اقتصادی آن نگران هستند.
مخالفت‌ها با این طرح:
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، تأکید کرده است که محدودیت‌های تجاری فقط منجر به افزایش هزینه‌ها و رکود اقتصادی خواهد شد. به گفته وی، چنین اقداماتی «همه چیز را گران‌تر میکند و همه را فقیرتر میکند.»
آلمان در رأس گروهی از کشورها قرار دارد که با این تعرفه‌ها مخالف هستند. تعدادی از خودروسازان اروپایی نیز دولت‌های خود را تحت فشار قرار داده‌اند تا با افزایش تعرفه‌ها مخالفت کنند.
تاریخ اجرا:
این توافق‌ها از 4 جولای لازم‌الاجرا می‌شوند و در 2 نوامبر نهایی خواهند شد، مگر اینکه 15 کشور عضو به آنها اعتراض کنند، اما این احتمال بسیار کم است.
امیدواریم این افزایش تعرفه‌ها به اولین قدم در یک جنگ تجاری گسترده‌تر تبدیل نشود. تاریخ نشان داده است که چنین جنگی به نفع هیچ کس نیست و اغلب مقدمه‌ای برای یک جنگ واقعی است. این موضوع در شرایط فعلی تنش‌های فزاینده و افزایش میلیتاریسم در اروپا نگران‌کننده است.
مجله هفته – مجله سیاست بین المللی – سال هجدهم 
پاسخی بگذارید