طبقاتِ جامعۀ سرمایه داری و ویژگی های ساختار اقتصادی– اجتماعی ایران منتشر شده در نشریه خیزش متن پ دی اف سهراب شباهنگ شهریور و مهر 1393 [بخش های 1، 2 و 3 این نوشته در شماره های 35، 36 و 37 خیزش منتشر شده اند. بخش 4 و آخر نوشته در زیر درج می شود] بخش 4 جمع بندی و نتایج کلی در این نوشته کوشیدیم مباحث زیر را تجزیه و تحلیل کنیم: برای شناخت ساختار طبقاتی هر جامعه باید نخست شیوۀ تولید حاکم و در نتیجه روابط تولیدی غالب بر آن را بررسی کرد. برپایۀ بررسی روابط تولیدیِ غالب، می توان طبقات اصلی و غیر اصلی مربوط به آن روابط و شیوۀ تولید را تشخیص و ارتباط متقابل آنها و موضوعات یا داوهای مبارزۀ طبقاتی میان آنها را توضیح داد. همچنین برای تکمیل تحلیل باید تحول طبقات و لایه بندی ها و عوامل مؤثر بر آنها را نیز مطالعه کرد. اگر شیوه یا شیوه های تولید فرعی ولی کمابیش مهمی در جامعه وجود دارند باید طبقات یا لایه های اجتماعی متناظر آن شیوه های …

شیده رخ فروز منتشر شده در خیزش شمارۀ ۳٦ در ایران تبعیض جنسیتی در همه سطوح اجتماعی نهادینه گردیده و قوانین و فرهنگ متأثر از مذهب در جهت تحقیر و تحت فرمان درآوردن زنان به شدت حاکم شده و جهنمی کم نظیر برای زنان ایجاد کرده است. سرنوشت زنان را نهادها و ساختارهای اجتماعی سرمایه داری مذهبی حاکم تعیین می کنند و خود آنان دربارۀ تعیین سرنوشت خود هیچ کاره اند: اینکه چگونه بپوشند، چگونه راه بروند، چگونه بخندند، تمایلات جنسی شان چگونه باشد، روابط جنسی شان چگونه باشد، در چه رشته ای درس بخوانند، در چه زمینه ای کار کنند، چند فرزند داشته باشند و غیره و غیره. حجاب اجباری نیز ابزاری سیاسی برای عقب راندن زنان از همۀ حقوق انسانی شان است. در دورۀ حاکمیت جمهوری اسلامی، هرگونه مخالفت یا عدم تابعیت از همۀ این زنجیرهائی که این رژیم بر جان و تن زنان بسته، تبعات فاجعه آمیز فراوانی برای آنان داشته است. کتک خوردن در خانواده بوسیلۀ پدر، برادر یا همسر، شلاق خوردن از دست رژیم برای نوع پوشش، ازدواج های اجباری، …

منتشر شده در خیزش شمارۀ ۳٦ خاطرۀ 16 آذر به عنوان نماد کوبنده و مستقل مبارزات دمکراتیک و برحق دانشجویان ایران با بیش از نیم قرن مبارزه جنبش دانشجویی علیه خفقان و دیکتاتوری حاکم پیوند خورده است، اما هنوز دانشگاه های ایران زیر چنبرۀ خونین حاکمان، جهنمی برای دانشجویان و اساتید مبارز است. تداوم اعمال سیاست های سرکوبگرانه و متحجرانۀ حاکم بر فضای آموزشی، دانشگاه را از هرگونه نشاط و بالندگی علمی تهی ساخته و دست آخر پایان تحصیلات را با بیکاری، رکود و دلسردی برای جمعیت کثیری از فارغ التحصیلان رقم زده است. تبعیض و بی عدالتی شدید در عرصۀ آموزشی- فرهنگی (مانند سایر عرصه ها) به عنوان نمونه در رو شدن پرونده بورسیه های غیرقانونی به خوبی پرده از مناسبات بین اقلیت سرمایه دار مرفه و اکثریت بی چیز جامعه برداشت و بار دیگر نشان داد که فرزندان و وابستگان خاص متولیان حاکم از چه امتیازات ویژه ای به بهای محرومیت فرزندان زحمتکشان برخوردارند. فرزندانی که روز به روز از تحصیلات و آموزش بازمانده و برای تأمین معیشت روانۀ مراکز کار و خیابان …

شیده رخ فروز منتشر شده در خیزش شماره 34 هنوز عربده های «جنگ جنگ تا پیروزی» و «جنگ جنگ تا رفع فتنه در عالم» حاکمان مرتجع، که طی 8 سال آتش تنور خانمانسوز جنگ را می دمیدند، در ضجه های قربانیان مثله شده مناطق و شهرهایی که پیامدهای خونبار جنگ خورۀ جسم و روحشان گردیده، پژواک هولناک مرگ و ویرانی را طنین انداز است. مردمی که از فرط محرومیت و فقر مطلق، ناگزیرند نان خود را با چاشنی خون و مرگ در میدان های مین بازمانده از جنگ، جستجو نمایند. سهم آنان از انفجار مین و مهمات جنگی، تنها صدایی مهیب، دودی سیاه، مشتی خاک به جا مانده که روزی پدر یا کودک خانواری بود، یا پیکری ناقص و سربار است که بدبختی را تداوم می بخشد. «… درآمدی نداشتیم. روزها مسافرکشی می کرد در فاصله مهران و ملکشاهی. نفری پنج هزار تومان. یک روز مسافر بود. یک هفته نبود. مجبور بود خرج مان را با خرید و فروش ضایعات در بیاورد. همیشه هم قاطی ضایعات، مهمات منفجر نشده بود. … از یاور صفرزاده امروز …

شیده رخ فروز منتشر شده در خیزش شماره 34 «به چند خانم فروشنده با روابط عمومی بالا نیاز داریم»، «به چند خانم آشنا و مسلط به کار فروشندگی نیار داریم»، «آگهی استخدام فروشنده با اضافه‌ حقوق برای شرایط ویژه فروشگاه» «به چند خانم فروشنده با ظاهری آراسته برای کار در یک فروشگاه معتبر نیازمندیم». وضعیت کار و زندگی هزاران جوان جویای کار و شاغل در فروشگاه های کوچک و بزرگ، تحت عنوان «فروشنده»، زمینۀ استثمار وحشیانه و بهره گیری همه جانبۀ صاحبکاران سودجو را از نیروی کار فروشندگان، با زیر پا نهادن آشکار قوانین نیم بند موجود و عدم کوچکترین حمایت و نظارت از سوی دولت، به راحتی فراهم ساخته است. سکوت توأم با ترس از بیکاری و دربدری برای یافتن کاری جدید، انواع فشارهای فزاینده وارد بر جوانان، با پذیرش شرایط حاکم از سوی فروشندگان، دست کارفرمایان را برای بهره کشی هرچه بیشتر از کار زنده، بازتر می گذارد. زنان و دختران فروشنده در شرایطی به مراتب بدتر از مردان فروشنده قرار دارند. ساعات کار فروشندگان فروشگاه ها در دو نوبت صبح و عصر …

منتشر شده در نشریه خیزش شماره 34 آرش جاوید کارگرانی که در پاکسازی حریم راه‌ها، پاکسازی جاده‌ها، تعمیر و نگهداری رویه‌های شنی و آسفالتی، حفظ حریم و خط کشی راه‌ها، نصب علائم هشدار دهنده و بازدارنده خطر، برف روبی و بازگشایی محورهای مسدود شده و همچنین تامین روشنایی و تهویه تونل‌ها و نقاط مه گیر و حادثه خیز مشغول به کارند، با عنوان شغلی راهدار تعریف می شوند. کارگران راهدار با شرایط کار شاق و ویژه، در شرایط جوی نامساعد حتی در دمای 20 درجه زیر صفر و به شیوه سنتی با خطراتی که به مرگ تهدیدشان می نماید، از وضعیت نامناسبی برخوردارند. راهداران به ویژه در استان‌های سردسیر مانند اردبیل، آذربایجان غربی و کهکیلویه و بویر احمد در دمای منفی ۲۰ درجه که مغزشان در این دما یخ می‌زند و تحت تاثیر این دما دچار سانحه می‌شوند و جانشان را از دست می‌دهند. آمارهای ناقص موجود نشان می دهند که طی سال 90، 450 نفر از این کارگران زخمی و دچار جراحات سنگین شده و 9 راهدار نیز حین کار فوت کردند. طی سال …

شیده رخ فروز منتشر شده در نشريه خيزش ٣٣ حاشیه نشینی در مجاورت کلان شهرها با انبوه جمعیتی محروم از هرگونه حق ابتدایی حیات، دستاورد سرمایه داری برای آسیب پذیرترین بخش زحمتکشانی است که رانده و سرگردان در شهرها، لقمه ای نان و داشتن تنها سقفی بالای سر تمامی رؤیایشان را از زندگی تشکیل می دهد. زندگی در بیغوله هایی که نه می توان بر آن نام شهر و نه خانه نهاد، بیشترین صدمات را بر جسم و روح کودکان و زنان ساکن در آن وارد ساخته که حاصلش تباهی زندگی های بی شمار و خیل قربانیان بی پناه آن است. بخشی از جمعیت حاشیه نشین را بویژه در اطراف تهران، کارگران کوره پزخانه ها همراه با خانوارهای خود تشکیل می دهند، که با کار و زندگی مشقت باری دست و پنجه نرم می کنند: «مغازه ای آن حوالی (محمود آباد) پیدا نمی شود. برق نیست، آب را باید دبه ای هزار تومان خرید و خبری از گاز نیست. شش بچه را باید با آب گرم شده حمام کرد. بچه ها هر روز یک ساعت …

هائو کی ترجمۀ یحیی سمندر، فروردین 1393 منتشر شده در خیزش ۳۱ در دو دهۀ گذشته رشد اقتصادی چین به نحو فزاینده ای وابسته به سرمایه گذاری بوده است (1). چین برای تضمین رشد سرمایه گذاری می بایست نرخ سود نسبتا بالائی را حفظ کند و سقوط سهم کار عامل بسیار مهمی در حفظ سودآوری بوده است (2). اگر درصدِ جبرانِ خدمت کارکنان به تولید ناخالص داخلی را که با خط  ُپررنگ در نمودار 1 آمده همچون معیاری تقریبی برای سهم کار در نظر بگیریم ملاحظه خواهیم کرد که سهم کار از 51.5% در سال 1995 به 42.4% در سال 2007 نزول کرده است که کاهش زیادی به شمار می رود. اگر به جای تولید ناخالص داخلی کمیت های دیگری در نظر بگیریم تا تأثیرات استهلاک و مالیات ها کنار گذاشته شود، چنانکه در دو منحنی بالای منحنی با خط پررنگ در نمودار نشان داده شده، ملاحظه خواهد گردید که گرایش عمومی [کاهش سهم کار] تغییر چندانی نخواهد کرد. پس از انفجار بحران جهانی در سال 2007، رشد اقتصادی چین کند شد و مبارزات کارگران …

ا. ج. لیم اين اثر در کتاب جمعه سال اول شماره ۳۵ اولين بار منتشر شده كه توسط بايگاني مطبوعات ايران باز انتشار شده است ۱ در روزهای بیست و هفتم و بیست و هشتم ماه مه ۱۹۶۳ یک گردهمائی بین‌المللی در موضوع زندگی و آثار فرانتس کافکا در نزدیکی‌های شهر پراگ، در قصر لیبلیس Liblice که متعلق به‌فرهنگستان علوم چکسلواکی است برگزار شد. تاکنون ده‌ها کنفرانس بین‌المللی درباره کافکا برگزار شده است، بنابراین اگر به‌خاطر برخی ویژگی‌ها که این گردهمآئی را چنین از دیگر آن‌ها متمایز می‌کرد نبود، اهمیتی نداشت که در اینجا به‌آن اشاره شود. نخست اهمیت مطلب در آن است که این کنفرانس در زادگاه کافکا، یعنی درجائی که او همهٔ عمرش را گذراند تشکیل می‌شد. ولی تا ۱۹۶۳ در آنجا توجهی به‌او نشده بود زیرا همه می‌پنداشتند کافکا نویسنده‌ئی است منحط که بر خواننده تأثیر بدی می‌گذارد. ثانیاً شرکت‌کنندگان در این کنفرانس مارکسیست‌هائی بودند که خود طی سالیان دراز می‌کوشیدند به‌مردم دنیا بگویند کافکا را فراموش کنید. – نتیجهٔ کنفرانس لیبلیس برای عموم این بود که آنچه این مارکسیست‌ها تاکنون دربارهٔ …

شیده رخ فروز منتشر شده در خیزش 30 پرستاران بیمارستان ها و مراکز درمانی- بهداشتی بخشی از طبقۀ کارگرند که علیرغم شرایط کار در محیط پرتنش، استرس زا و سخت و زیان آور، خواسته ها و مطالبات شان همانند سایر کارگران ایران نادیده گرفته می شود. علیرغم اینکه پرستاران موتور محرک بیمارستان ها و مراکز درمانی اند و بیشترین حضور دلسوزانه را توأم با فشار کاری شدید دارند، با شرایط معیشتی شکننده ای روبرویند. در بسیاری از مراکز درمانی مسئولان حاضر به تأمین نیروی کافی جهت حجم بالای کار و کم کردن فشار بر پرستاران نیستند، این امر کار طاقت فرسا در شیفت های سه گانه را تشدید نموده و بسیار عادی تلقی می گردد که پرستاران حتی در دو شیفت کاری نیز به کار گمارده شوند. همانگونه که قرارداد‌های موقت دامن گیر همۀ افراد جامعه کارگری شده است، امنیت شغلی پرستاران نیز تحت الشعاع چنین شرایطی قرار دارد و این در حالی است که انعقاد این مدل قرارداد در کارهای مستمر طبق قوانین نیم بند موجود غیر قانونی است. با وجود ساعات کار طولانی …