جنگ سودآور نیست



سیاست اشغالگری و حملات نظامی اسرائیل علیه فلسطین میلیاردها هزینه داشت. اقتصاد اسرائیل حتی پیش از تشدید تنش اخیر در بدترین وضعیت خود قرار داشت

توسط شیر هور
یونگه ولت
ترجمه مجله هفته

شیر هور، اقتصاددان اسرائیلی الاصل، عضو هیئت مدیره «صدای یهودی برای صلح عادلانه در خاورمیانه» است.

آیا اشغالگری اسرائیل از سرزمین‌های فلسطینی سودآور است؟
در کتابم با عنوان «اقتصاد سیاسی اشغالگری اسرائیل»، به یک پاسخ واضح می‌رسم: جنگ و اشغالگری برای اسرائیل سودآور نیست. مقاومت فلسطینی توسط مقامات اسرائیلی به‌طور وحشیانه‌ای سرکوب می‌شود. این کار با هزینه‌های قابل‌توجهی همراه است که به میلیاردها دلار می‌رسد. گران‌ترین اقدام سرکوب، بازداشت است.

اسرائیل هزاران زندانی سیاسی فلسطینی را در خاک خود نگه می‌دارد که این امر نقض کنوانسیون چهارم ژنو و تهدیدی برای حق ملاقات خانواده‌ها است. بسیاری از آنها زندانیان اداری هستند که حتی متهم به جرمی نشده‌اند و امکان دفاع از خود یا دانستن اتهام خود را ندارند. ۴۰ درصد فلسطینی‌ها، از جمله بسیاری از زنان و کودکان، حداقل یک‌بار در زندگی خود در بازداشت اسرائیل بوده‌اند. هزینه این بازداشت دسته‌جمعی از سال ۱۹۶۷ تاکنون بیش از ۱۰۰ میلیارد یورو (شامل بهره و تورم) است. به‌گفته من، این رقم بیش از یک‌سوم هزینه‌های اشغالگری برای دولت اسرائیل است.

اقتصاددانان اسرائیلی عمدتاً بر این باورند که انتخاب منطقی برای دولت اسرائیل پایان دادن به اشغالگری است و اینکه صلح اقتصاد اسرائیل را تقویت می‌کند. واکنش منطقی از سوی اسرائیل به حمله ۷ اکتبر، این است که هرچه سریع‌تر توافقی برای مبادله زندانیان انجام دهد. خانواده‌های اسرائیلی گروگان‌ها می‌خواهند عزیزان خود را بازگردانند، همچنین خانواده‌های فلسطینی. اما اقتصاددانان اغلب فراموش می‌کنند که انسان‌ها منطقی نیستند.
در سه هفته گذشته از آغاز حملات اسرائیل به نوار غزه، که بیش از ۸۰۰۰ نفر را کشته است، از جمله تقریباً تمام غیرنظامیان بی‌دفاع و ۳۰۰۰ کودک، سربازان اسرائیلی در کرانه باختری اشغالی نیز به دستگیری افراد بیشتری مشغول بوده‌اند، که باعث شده است تعداد زندانیان در زندان‌های اسرائیلی به بیش از ۱۰۰۰۰ نفر برسد و دو برابر شود. حدود نیمی از آنها در بازداشت اداری بدون هیچ گونه حقی قرار دارند. دولت یک مقررات ویژه را تصویب کرد که اجازه می‌دهد زندانیان در شرایط غیرانسانی روی زمین بخوابند.

اقتصاد اسرائیل حتی قبل از شروع جنگ در پایین‌ترین سطح خود بود. شرکت‌های بین‌المللی از «اصلاحات قضایی» دولت راست افراطی دلسرد شده بودند و سرمایه‌گذاری‌های خود را پس کشیدند، در حالی که اسرائیلی‌های با استعداد و تحصیل‌کرده قبلاً به تعداد زیادی کشور را ترک کرده بودند.
هنگامی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، جنگ علیه نوار غزه را اعلام کرد و ارتش یک کمپین سیستماتیک گرسنگی و کشتار در نوار غزه شلوغ و محاصره شده آغاز کرد، آژانس‌های اعتباری بین‌المللی اعتبارنامه اسرائیل را کاهش دادند، ارزش سکولار سقوط کرد و خدمات عمومی اسرائیل (بهداشت، آموزش، حمل و نقل و سیستم‌های مالی) فلج شد.
بتسلل سموتریچ، وزیر دارایی، روز چهارشنبه گذشته اعلام کرد که بودجه کشور برای سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴ به دلیل جنگ «دیگر قابا ارجاع نیست» و تغییر خواهد کرد. او افزود که جنگ روزانه ۲۴۶ میلیون دلار برای اسرائیل هزینه دارد.

شرکت‌های تسلیحاتی بین‌المللی، عمدتاً در ایالات متحده، شاهد افزایش قیمت سهام خود در انتظار خریدهای بزرگ تسلیحاتی ارتش اسرائیل هستند، با پتانسیل سودآوری بیشتر اگر جنگ به کرانه باختری، لبنان و احتمالاً سوریه و یمن گسترش یابد. این سودها نه تنها غیراخلاقی و ریاکارانه هستند، بلکه کوتاه‌بینانه نیز هستند، زیرا تهاجم زمینی اسرائیل به نوار غزه نه تنها جرقه‌ای است که می‌تواند کل خاورمیانه را دوباره به جنگ بکشد، بلکه تأثیرات پایداری بر ژئوپلیتیک منطقه خواهد داشت. اسرائیل دیگر قادر به ایفای نقش خود به عنوان یک سنگر استعماری امپریالیسم غربی در خاورمیانه نیست.