روسیه گشت‌های ۲۴/۷ با هواپیماهای میگ-۳۱ مجهز به موشک‌های مافوق صوت کینژال یا خنجر در مناطق بی‌طرف دریای سیاه آغاز می‌کند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه، اعلام کرد که این اقدام تهدیدی برای کسی نیست، بلکه روسیه در حال انجام کنترل و شناسایی بیشتراست. خنجر در طول عملیات نظامی ویژه خود، کارایی و مقاومت خود را در برابر سیستم‌های دفاع هوایی غربی نشان داده است، بنابراین اوکراین اکنون باید در حالت آماده‌باش دائمی باشد. پیامدهای حضور خنجر بر فراز دریای سیاه چیست؟
نویسنده آندری رستشیکوف
ترجمه مجله هفته
روز چهارشنبه، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه، از مأموریت دائمی نیروی هوایی روسیه برای گشت‌زنی در مناطق بی‌طرف دریای سیاه با هواپیماهای میگ-۳۱ مجهز به سیستم مافوق صوت خنجر خبر داد. رئیس‌جمهور روسیه توضیح داد که “این هواپیماها بردی بیش از هزار کیلومتر و سرعتی معادل ۹ ماخ دارند”.
در پاسخ به این سوال که آیا کشورهای غربی این اقدام را به عنوان تهدید تلقی نخواهند کرد، پوتین گفت:
«من هشدار دادم که این تهدیدی نیست، بلکه ما با استفاده از سیستم‌های تسلیحاتی، کنترل دید بر روی وقایع در مدیترانه را بهتر انجام خواهیم داد.»
موشک مافوق صوت دوربرد با این هدف طراحی شده است تا از تمام سیستم‌های دفاع هوایی مدرن عبور کند. علاوه بر مقاومت خود، خنجر دارای قدرت جنگی قابل توجهی است – کلاهک جنگی آن ۸۰۰ کیلوگرم وزن دارد. برای مقایسه، وزن کلاهک جنگی پراکنده موشک‌های ATACMS آمریکایی که اخیراً مخفیانه به کی‌یف تحویل داده شد، ۲۲۷ کیلوگرم است، یا ۵۶۰ کیلوگرم به عنوان کلاهک جنگی پراکنده.
کینژال بارها در عملیات نظامی ویژه مورد استفاده قرار گرفته است، اولین بار در مارس سال گذشته برای نابودی یک انبار موشک زیرزمینی و واحدهای مهمات نیروهای مسلح اوکراین (AFU) در منطقه ایوانو-فرانکیفسک. مسافت پرتاب موشک کینژال بر اساس شعاع جنگی هواپیمای حامل MiG-31K تا ۲۰۰۰ کیلومتر و برای بمب افکن مدرن Tu-22M3 تا ۳۰۰۰ کیلومتر است.
بر اساس اطلاعات اولیه، موشک خنجر با سرعتی بین ۱۰ تا ۱۲ ماخ (سرعت صوت برابر با ۱ ماخ است، از ۱ تا ۵ ماخ به عنوان مافوق صوت شناخته میشود و از ۵ ماخ به بالا به عنوان فراصوت شناخته میشود) پرواز می‌کند. به همین دلیل، این سلاح هنگام برخورد با هدف دارای انرژی جنبشی بالایی است و در درجه اول برای هدف قرار دادن اهداف ثابت محافظت شده در عمق دشمن طراحی شده است.
در ماه مه امسال، کینژال یک سامانه دفاع هوایی پاتریوت آمریکایی را در یک منطقه مسکونی در کی‌یف سرنگون کرد. مطبوعات آمریکایی از تلاش ناموفق ۳۲ موشک پاتریوت برای سرنگون کردن خنجر خبر دادند.
به یاد داشته باشید که میگ-۳۱، جنگنده مافوق صوت همه‌آب‌وهوا و دوربرد، در سال ۱۹۸۱ وارد خدمت شد، اما هنوز هم ویژگی‌های سرعت و ارتفاع آن منحصربه‌فرد است. این هواپیما به ارتفاعی تا ۲۵ کیلومتر می‌رسد و به سرعت ۳۰۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد. پس از رسیدن به نقطه پرتاب در عرض چند دقیقه، موشک شروع به حرکت مستقل خود می‌کند.
پروازهای شناسایی منظم هواپیماهای بدون سرنشین (UAV) آمریکایی بر فراز بخش بی‌طرف دریای سیاه نیز قابل توجه است. این پروازها در ماه مارس امسال پس از یک حادثه جدی با یک پهپاد MQ-۹ در نزدیکی شبه‌جزیره کریمه به‌طور موقت متوقف شد. در حین ورود به خاک فدراسیون روسیه، یکی از دو جنگنده سوخو ۲۷ بر پروانه پهپاد آمریکایی تأثیر گذاشت و کنترل توسط اپراتور عملاً از بین رفت و او تصمیم گرفت پهپاد را به آب‌های دریای سیاه بفرستد.
“ما برای پاسخگویی به تهدیدات از اوکراین، شروع به گشت‌زنی در حریم هوایی بخش بی‌طرف دریای سیاه می‌کنیم. این یک هشدار است. زیرا اثربخشی کینژال در همه کاربردها ثابت شده است – توسط هیچ موشکی توسط دشمن سرنگون نشده است. ما از سوی اوکراین با پهپادهای سطحی و اکنون با پهپادهای زیرآبی مورد حمله قرار می‌گیریم، نیروهای هوایی با موشک‌های کروز Storm-Shadow در حال حرکت هستند”، این سخنان را کاپیتان یکم بازنشسته ارتش روسیه، واسیل داندیکین، بیان کرد. به گفته این او سرنگون کردن کینژال با ابزارهای پدافند هوایی، از جمله پاتریوت‌های آمریکایی، عملاً غیرممکن است.
این کارشناس توضیح داد، علاوه بر اینکه موشک می‌تواند با سرعت فراصوت مسافت زیادی را طی کند، دارای “جرم کلاهک انفجاری مناسبی” نیز هست. “جنگنده‌های میگ-۳۱ می‌توانند مدت زیادی در هوا بمانند و تهدید و خطر بزرگی برای نیروهای مسلح اوکراین هستند که حتی به‌طور عمیق پنهان و زیرزمینی هستند. از دریای سیاه می‌توان کل اوکراین را هدف قرار داد”.
مصاحبه‌شونده معتقد است که در ابتدا موشک‌های کینژال علیه اهدافی در جنوب و جنوب شرق اوکراین، در مناطق بزرگ اودسا و نیکلایف، و علیه اشغالگران در مناطق خرسون و دنیپروپتروفسک مورد استفاده قرار خواهند گرفت. “میگ-۳۱ دارای سیستم هدف‌یابی عالی است و این هواپیما در کلاس خود از نظر سرعت و سایر ویژگی‌ها منحصربه‌فرد است. در صورت لزوم، سلاح‌برهای دیگر، از جمله بمب‌افکن‌های مافوق صوت سنگین Tu-22M3، نیز می‌توانند آنها را حمل و شلیک کنند”.
این کارشناس اضافه می‌کند، که در درجه اول، خنجرها علیه پایگاه‌های هوایی اوکراین که هواپیماهای مجهز به موشک‌های کروز در آن قرار دارند، و همچنین علیه سامانه‌های HIMARS که از موشک‌های ATACMS نیز استفاده میکنند، مفید خواهند بود. “دشمن در وضعیت دائمی فروپاشی عصبی قرار خواهد گرفت، و این ناخوشایند است”.
الکسی واسیلیف، نویسنده کانال تلگرامی rusengineer، می‌نویسد که هر پرتاب میگ-۳۱K توسط “تمام روش‌های اطلاعاتی-جاسوسی ناتو – هم فنی و هم از طریق آژانس‌ها” نظارت میشود و در کی‌یف هشدار هوایی اعلام میشود.
واسیلیف خاطرنشان می‌کند: “این هشدار هوایی اکنون به صورت دائمی است. این بدان معناست که حتی دو میگ در حال گشت‌زنی دائمی بر فراز دریای سیاه، کل اوکراین را در هر زمانی در انتظار حمله قرار می‌دهد. در نهایت، زمان پرواز تنها ۵ تا ۱۰ دقیقه است.”
واسیلیف می‌گوید، بزرگترین خطر برای پدافند هوایی در منطقه اودسا است، زیرا زمان واکنش در جهت جنوب کوتاه‌ترین زمان است. “هدیه خوش‌آمدگویی برای پاتریوت‌ها که بلافاصله پس از شناسایی رادار آنها نابود می‌شوند”.
آندری کراسنوپی‌رو، خلبان یکم و سرهنگ بازنشسته نیروی هوایی، می‌گوید: “این یک راز نیست که نیروهای مسلح اوکراین به سمت کریمه فشار می‌آورند و منطقه خود را گسترش می‌دهند. کینژال قابل سرنگونی نیست. پس از پرتاب، موشک نه تنها مسیر پرواز خود را تنظیم می‌کند، بلکه اهداف کاذب را نیز فعال می‌کند و به این ترتیب دشمن را به هر طریق ممکن فریب می‌دهد. به این سرعت فراصوت اضافه کنید، بنابراین انبارها برای موشک‌های ATACMS یا تجمع نیروهای اوکراینی یک هدف احتمالی هستند.”
به گفته او، کینژال کارت برنده روسیه در دفاع از مرزهای دولتی خود است. “سرویس اطلاعاتی آمریکا هر فعالیت میگ-۳۱ را زیر نظر دارد، آنها می‌دانند که هواپیما احتمالاً یک کینژال حمل می‌کند و اگر جت به اوکراین نزدیک شود، باید آنها منتظر نابودی باشند”، این کارشناس اضافه می‌کند که از این واقعیت خوشحال است که اکنون هواپیماهای دیگر، از جمله جنگنده-بمب‌افکن‌های Su-34 و Tu-22M3، نیز می‌توانند یک کینزال حمل کنند، در حالی که برنامه‌ریزی شده است که در آینده هواپیماهای مافوق صوت حمل‌کننده موشک Tu-160 نیز برای این کار مجهز شوند. “به زودی، برای سرویس‌های اطلاعاتی غربی تقریباً غیرممکن خواهد بود که ردیابی کنند که چه کسی با کینژال در حال حرکت است و به کجا می‌رود”.
سرگی لیپووی، ژنرال نیروی هوایی روسیه که عنوان “قهرمان روسیه”، را هم یدک میکشد می‌گوید: «این واکنش دفاعی ما به اقدامات ناتو است. هواپیماهای شناسایی ناتو، از جمله پهپادهای آنها، به طور ۲۴ ساعته بر فراز دریای سیاه در حال پرواز هستند. آنها قلمرو کریمه و پایگاه نیروی دریایی در سواستوپل را زیر نظر دارند. تمام داده‌ها به نیروهای مسلح اوکراین تحویل داده میشود و آنها از آنها برای اهداف خود استفاده میکنند.»
اطلاعاتی از غرب برای سازماندهی تحریکات و حملات به کریمه دریافت میشود. لیپووی می‌گوید: «بنابراین تصمیم گرفته شد که خودمان با گشت‌زنی‌های سنگین شروع کنیم. دشمنان ما باید بدانند که صبر ما به پایان رسیده است و در صورت لزوم از این ابزارها استفاده خواهیم کرد. به اوکراین روشن خواهد شد که او تحت نظر است و می‌تواند در هر زمان مورد حمله قرار گیرد، چه به عنوان پاسخ به یک تحریک و چه به عنوان هدفی نظامی.»
این قهرمان روسیه موافق است که موشک کینژال بر فراز دریای سیاه برای کل قلمرو اوکراین یک چالش محسوب میشود. او در پایان می‌گوید: «این یک تهدید برای کیف و هر نقطه‌ای در مناطق غربی است، زیرا برد عملیاتی آن این امکان را فراهم می‌کند.»
