درباره حق دفاع از خود، جنایات جنگی در جنگ غزه و نقش جمهوری فدرال آلمان.
گفتگو با نورمن پش
مصاحبه: جمال اقرث
نورمن پش، حقوقدان و استاد بازنشسته علوم سیاسی و حقوق عمومی دانشگاه هامبورگ
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، در بیانیه ای دولتی در روز پنجشنبه گذشته اعلام کرد که اسرائیل در غزه «حق دفاع مشروعی» بر اساس حقوق بین الملل دارد. این حق کجاست؟
در ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد صراحتاً بیان شده است که هر کس مورد حمله نظامی قرار گیرد، این حق دفاع را دارد. این مورد در این مورد نیز صدق می کند: اسرائیل می تواند از خود در برابر حمله حماس دفاع کند، اما با این حال با این محدودیت که چنین دفاعی همیشه باید متناسب باشد. اگر ارتش اسرائیل در غزه که از دهه ها قبل محاصره شده است، یک کشتار واقعی به راه بیندازد، این به هیچ وجه توسط حق دفاع در ماده ۵۱ پوشش داده نمی شود.
آیا ماده ۵۱ همچنین برای یک قدرت اشغالگر در سرزمین اشغالی آن نیز اعمال می شود؟
بله، اما اصل تناسب بین وسیله و هدف اساسی است. یک دفاع همیشه باید در چارچوب حقوق بشردوستانه بین المللی، که به ویژه در کنوانسیون های «لاهه» و «ژنو» گنجانده شده است، باقی بماند. حمله موفقیت آمیز دفع شده است. اگر ارتش اکنون فراتر برود و اعلام کند: «ما حماس را نابود می کنیم»، و دسترسی مردم غیرنظامی به انرژی و غذا را قطع کند، این تجاوز به اصل تناسب حقوق بین الملل و بنابراین غیرقانونی است.
حماس و دیگر گروه های فلسطینی به «حق مقاومت مسلحانه علیه اشغال» استناد می کنند. این چیست؟
از منظر حقوق بین الملل، این نیز یک خواسته صحیح است، زیرا اشغالگری اسرائیل مغایر با قوانین بین المللی است و بنابراین مانند یک حمله است. اکنون ادعا می شود که نوار غزه پس از عقب نشینی شهرک نشینان و ارتش از این منطقه در سال ۲۰۰۶، دیگر اشغال نشده است. این درست نیست.
محاصره در سطح بین المللی – از جمله توسط وزارت خارجه – به عنوان یک اشغال غیرقانونی تلقی می شود. شما می توانید در برابر چنین چیزی از خود دفاع کنید. اما در اینجا نیز با محدودیت رعایت مقررات حقوق بشردوستانه بین المللی. غیرنظامیان کاملاً تابو هستند و حماس آن را نقض کرد.
نوار غزه از سال ۲۰۰۷ تحت محاصره بوده است و در جنگ اخیر، محاصره کاملی علیه جمعیت اعمال شده است. نظر شما در مورد این موضوع چیست؟
این یک جنایت جنگی است. قطع انرژی، مواد غذایی و غیره نیز غیرقانونی است. این محاصره قبلاً نیز غیرقانونی بود. این اقدامات اضافی که به وخامت شدید شرایط زندگی جمعیت غیرنظامی در غزه منجر می شود، تا جایی که منجر به گرسنگی، تشنگی و بیماری میشود، جنایت جنگی هستند و کاملاً از نظر حقوق بشری ممنوع هستند.
دولت اسرائیل روز جمعه از ۱.۱ میلیون نفر از ساکنان غزه-شهر خواست تا خانه های خود را به سمت جنوب ترک کنند. این از نظر حقوقی چگونه قابل ارزیابی است؟
این یک توهین مطلق به حقوق بشر است که در این مورد از حقوق دفاعی منشور سازمان ملل استناد می شود. عموم مردم از وضعیت محلی آگاه هستند. عکس های زیادی وجود دارد که نشان می دهد عملاً هیچ امکان عقب نشینی برای مردم در شمال وجود ندارد. این به وضوح برای آماده شدن برای تخریب غزه به خاک و خون است. این یک جنایت جنگی سنگین است که سازمان ملل نیز این را می بیند.
آیا آلمان در این جنایات جنگی مقصر است؟
از نظر اخلاقی قطعاً. اینکه تا چه حد این از نظر حقوقی مرتبط خواهد بود، هنوز مشخص نیست. اما به نظر من ما باید نه تنها اصرار می کردیم که در صورت حمله زمینی آینده، تأمین جمعیت تضمین شود، بلکه باید تمام اهرم های سیاسی را نیز به کار می بردیم تا نتانیاهو و کابینه وحشتناک او را از این کار منصرف کنیم.
این به کجا خواهد رسید؟ حتی اگر حماس را «نابود» شود و نوار غزه را به خاک یکسان شود، نمی توان مقاومت ملت فلسطینی را شکست داد. با چنین اقدامی، هرگز صلحی در این منطقه برقرار نخواهد شد. این تنها از طریق مذاکرات و عقب نشینی از کل مناطق فلسطینی اشغالی امکان پذیر است.
