
اوکراین آغاز آن است.
نویسنده سسیل کافمن مقاله نویس در «لوموند»
ترجمه مجله هفته
خروج فرانسه از نیجر، دو سال پس از خروج آمریکاییها از افغانستان، نشاندهنده یک عقبنشینی غربی نه تنها نظامی، بلکه سیاسی و دیپلماتیک است که جنگ اوکراین آن را تشدید کرده است، همانطور که سیسیل کافمن، مقالهنویس «لوموند» در مقاله خود به آن میپردازد.
کافمن مینویسد که غربیها از حمله روسیه به اوکراین شوکه شدهاند، اما این یک شوک جهانی نبوده است. در عوض، اصرار آنها بر قرار دادن اوکراین در صدر فاجعههای جهانی، واکنشی را در پی داشته است.
کشورهایی که تمایلی به پذیرش اعتراض غربی ندارند، لزوماً هم رفتار روسیه را تأیید نمیکنند، اما بسیاری از آنها آن را نمونهای کامل از معیار سنجش دوگانه قدرتهای شمالی میدانند که نسبت به جنگهای جنوب بیتفاوت هستند. این همچنین «دو وزن، دو اندازه» است که به فرانسه در آفریقا در مورد الزامات دموکراتیک نسبت داده میشود، استدلالی که روسیه به خوبی از آن استفاده میکند.
هجده ماه پس از آغاز جنگ اوکراین، موضع غربی همچنان توسط یک جنوبی که خود را به وضوح نشان داده است، مورد چالش قرار گرفته است. این پویایی در سه نشست بینالمللی در ماههای آگوست و سپتامبر مشهود بود: اجلاس بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی) در ژوهانسبورگ، اجلاس G20 در دهلی نو و افتتاح مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک.
امانوئل ماکرون، که در سال ۲۰۱۹ چندین رهبر جنوب را به اجلاس G7 در Biarritz دعوت کرده بود، اعلام کرد که دوست دارد به نوبه خود به اجلاس بریکس دعوت شود. این ایده توسط نالدی پاندور، وزیر امور خارجه آفریقای جنوبی، «تفریحآمیز» تلقی شد و او پاسخی نداد. و به جای اینکه بریکس وقت خود را برای یک رهبر غربی تلف کند آنها تصمیم گرفتند دایره خود را به شش کشور دیگر جنوب گسترش دهند.
سپس اجلاس G20 که امسال در هند و با ریاست این کشور برگزار شد، «از خشونتی بیسابقه» برخوردار بود، این حداقل احساس یک دیپلمات ارشد اروپایی حاضر در آن بود. خشن، زیرا غربیها مجبور شدند برای حفظ دستاوردهای خود در مورد تغییرات آب و هوایی، تخفیفی محسوس را در مورد اوکراین در بیانیه پایانی اجلاس بپذیرند. بیانیه اجلاس هند زبانی بسیار نرمتر را در مورد روسیه انتخاب کرد. بین بیانیه هندوستان و اجلاس ماقبل آن در بالی تفاوتی آشکار را میتوان به نفع روسیه مشاهده کرد. خشن همچنین به دلیل ناتوانی اروپاییها در پیشبرد ایدههای خود بود. «غیرقابل تصور» زیرا، ظاهراً، آنها انتظار چنین مقاومتی را نداشتند.
در مورد مجمع عمومی سازمان ملل، رئیسجمهور ایالات متحده، جو بایدن، تنها رئیسجمهور عضو دائم شورای امنیت بود که سخنرانیاش تا حدودی مورد تشویق دیگران قرار گرفت. سخنرانی بایدن، در مقایسه با سخنرانی او در سال ۲۰۲۲ نشاندهنده در نظر گرفتن اولویتهای کشورهای جنوب بود: اول، دودستگی خودکامگیها-دموکراسیها کنار گذاشته شد؛ و مهمتر از همه، رهبر ایالات متحده بر توسعه پایدار، تغییرات آب و هوایی و اصلاح نهادهای بینالمللی تأکید کرد، قبل از اینکه تنها در بخش پایانی به جنگ اوکراین بپردازد.
چون این یکی دیگر از نقطه جوش بزرگ کشورهای جنوب است: کشورهای توسعهیافته برای مدت طولانی در حال عقبنشینی از تغییر یک سیستم بینالمللی هستند که توسط آنها و برای آنها ساخته شده است، که در آن آنها بیش از حد نمایندگی میشوند، در حالی که تعادلهای جهانی در حال تغییر است. آنها همچنین نتوانستهاند یا نخواستهاند درسهای بحران مالی ۲۰۰۸ را که از ایالات متحده آغاز شد، بیاموزند و مکانیسمهای عادلانهتر را ایجاد کنند. آنها امروز هزینه آن را میپردازند. شکست آنها در تحمیل دیدگاه خود از جنگ اوکراین منجر به دور زدن تحریمهای علیه مسکو شد که توسط بسیاری از کشورها تسهیل شد و به لطف آن اقتصاد روسیه بهتر از انتظارات مقاومت میکند.
برای توماس گومارت، مدیر مؤسسه فرانسوی روابط بینالملل، این افول غربی «پیش از هر چیز مربوط به کوچک شدن مضاعف – اقتصادی و استراتژیک – اروپاییها است. مشکل برای ایالات متحده بسیار متفاوت است، زیراکه این کشور قدرت ساختاری قوی و پویایی خود را در صورت استفاده درست از آن حفظ می کند. اما در اینجا نیز باید مراقب «اثر دونالد ترامپ» باشید: طبق نظرسنجی صندوق مارشال آلمان که در اواسط سپتامبر منتشر شد، تنها ۳۷ درصد از اروپاییها فکر میکنند که ایالات متحده تاثیرگذارترین بازیگر جهانی در پنج سال آینده خواهد بود. جوان ترین ها حتی شاهد این هستند که چین آنها را دور میزند. زمان تعدیل و تعادل مجدد فرا رسیده است. خیلی سریع پیش می رود و بله، وحشیانه است.
سسیل کافمن(مقالهنویس در روزنامه «لوموند»)