«ما هر روز به این هدف نزدیکتر می شویم.»

اسرائیل: دولت نتانیاهو می خواهد «مذاکرات عادی سازی» با عربستان سعودی را تسریع بخشد. ولیعهد خوشبین است.

نوشته کنوت ملنتین
یونگه ولت
ترجمه مجله هفته

به نظر می رسد عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل به سرعت پیش می رود. این حداقل چیزی است که دولت اسرائیل به رهبری بنیامین نتانیاهو در چند روز اخیر سعی کرده است نشان دهد. به طور دقیق تر، از زمان دیدار بین رئیس جمهور ایالات متحده جو بایدن و نتانیاهو در چهارشنبه هفته گذشته در جریان مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک. بایدن مشتاق است که قبل از ورود به مرحله داغ کارزار انتخابات ریاست جمهوری سال آینده، نتایج قابل ارائه ای در این زمینه ببیند.

وزیر امور خارجه اسرائیل، الی کوهن، روز پنجشنبه مطابق با خواسته ها عمل کرد. او در مصاحبه ای با رادیو ارتش اسرائیل گفت: «اختلافات قابل حل هستند. زمان می برد. اما پیشرفت هایی وجود دارد.» او گفت که احتمال دارد «در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ در چهار یا پنج ماه»، به نقطه ای برسند که «بتوانند جزئیات را تعیین کنند». البته کوهن از توافقی که آماده امضا باشد، سخن نگفت.

به ویژه نتانیاهو به وضوح تلاش می کند با اظهارات عمومی، سرعت مذاکرات عادی سازی را افزایش دهد. او روز جمعه در مصاحبه ای با شبکه خبری سی ان ان گفت که اسرائیل، عربستان سعودی و ایالات متحده هدف مشترکی دارند و آن ایجاد «جهش کوانتومی» است که «خاورمیانه را برای همیشه تغییر خواهد داد». او به شبکه خبری فاکس نیوز که به راست متمایل است، گفت: «برای این هدف، فرصت مناسبی وجود دارد، آن هم در چند ماه آینده. اگر نتوانیم در چند ماه آینده این کار را انجام دهیم، احتمالاً باید آن را چند سال به تعویق بیاندازیم.» در این مصاحبه که همچنین روز جمعه پخش شد، نتانیاهو ولیعهد عربستان سعودی، محمد بن سلمان، حاکم واقعی این کشور، را «یک بلند پرواز واقعی» خواند و گفت که از آنچه او گفته است «خوشحال شده است».

او به مصاحبه با بن سلمان اشاره داشت که فاکس نیوز روز چهارشنبه – چند ساعت پس از دیدار بایدن و نتانیاهو – انجام داده بود و احتمالاً باعث ایجاد خوش بینی ناگهانی نخست وزیر و دستیاران نزدیکش شده است. بن سلمان در این مصاحبه گفته بود که به نظر او توافق با اسرائیل «بزرگترین معامله تاریخی از زمان پایان جنگ سرد» خواهد بود و با اطمینان افزوده بود: «ما هر روز به این هدف نزدیکتر می شویم.»

بن سلمان دلایل واقعی و منطقی برای اثبات ادعای شگفت آورش ارائه نکرد، بویژه که این ادعا با رفتار نتانیاهو و دولت در تضاد آشکار قرار دارد. اما این نکته قابل توجه بود که او از پاسخگویی به سوالات فاکس نیوز در مورد «اعطای امتیازات اسرائیل به فلسطینیان» طفره رفت. بن سلمان تنها به صحبت های سطحی و بی معنی در مورد «برآورده کردن نیازهای آنها» و «زندگی واقعاً خوب برای فلسطینیان» اکتفا کرد. ابتکار عربی برای صلح در سال ۲۰۰۲ که در ازای به رسمیت شناختن اسرائیل توسط همه کشورهای عربی وعده ایجاد یک دولت فلسطینی می داد، سال هاست که به خاک سپرده شده است.

اما یک نقطه اختلاف دشوار هنوز نحوه برخورد اسرائیل با طرح عربستان سعودی برای ایجاد یک برنامه هسته ای کامل از جمله غنی سازی اورانیوم است. نتانیاهو در این موضوع انعطاف پذیری نشان می دهد. او شایعات رسانه ای مبنی بر اینکه او آژانس انرژی اتمی اسرائیل را تحت فشار قرار داده است تا در این زمینه «مشکلی ایجاد نکند» رد کرده است. در مصاحبه با CNN روز جمعه، نتانیاهو اظهارات مبهمی را بیان کرد که اجازه هیچ نتیجه گیری مشخصی را نمی داد، مانند: «من منافع اسرائیل و امنیت ملی آن را به خطر نمی اندازم، اما با صحبت در مورد آن در ملاء عام موفقیت توافق [با عربستان] را نیز به خطر نمی اندازم.» احزاب اپوزیسیون اسرائیل مخالفت شدید خود را با غنی سازی اورانیوم عربستان سعودی اعلام کرده اند و سعی می کنند از این موضوع علیه دولت نتانیاهو استفاده کنند.