ریاکاری عوامل پشت پرده

شیلی از نمایندگان ایالات متحده در بزرگداشت کودتای ۵۰ سال پیش استقبال میکند.
احزاب راست حتی آن را توجیه می کنند

نویسنده: فولکر هرمزدورف

شیلی در این روزها به یاد هزاران قربانی کودتای فاشیستی که ۵۰ سال پیش با کمک سیا انجام شد، بزرگ میدارد. رئیس‌جمهور گابریل بوریک برای برگزاری مراسم اصلی، مقامات و رؤسای دولت‌های کنونی و سابق را برای حضور در کاخ ریاست‌جمهوری «لامونا» دعوت کرده است. در همین مکان، رئیس‌جمهور منتخب سوسیالیست سالوادور آلنده در ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۳ پس از محاصره ساختمان توسط ارتش خودکشی کرد.

تاکنون، رؤسای جمهور آرژانتین، کلمبیا، مکزیک و اروگوئه و نخست‌وزیر پرتغال حضور خود را در این مراسم رسمی اعلام کرده‌اند. همچنین انتظار می‌رود که رؤسای جمهور سابق کلمبیا، ارنستو سامپر و خوان مانوئل سانتوس، لاورا چیچلینا (کاستاریکا)، خوزه موخیکا (اروگوئه) و فلیپه گونزالس (اسپانیا) نیز حضور داشته باشند. در ابتدا، معاون وزیر امور خارجه، مانوئل مونسالو، همچنین حضور رئیس‌جمهور آلمان، فرانک-والتر اشتاین‌مایر را اعلام کرده بود، اما او به همتای سوسیال‌دمکرات خود، بوریک، جواب رد داد.
طبق تقویم دفتر ریاست‌جمهوری آلمان، اشتاین‌مایر در زمان برگزاری مراسم یادبود قربانیان فاشیسم در سانتیاگو، «یک پیاده‌روی در باغ‌های سلطنتی کاخ لاکن» در بروکسل انجام خواهد داد.
در شیلی، او را رئیس‌ بوندسرات، پتر شتشنچر، نمایندگی خواهد کرد.

بوریک به عنوان نقطه اوج این مراسم، یک مراسم و اطلاعیه با شعار «برای دموکراسی، امروز و همیشه» برنامه‌ریزی کرده است. رئیس‌جمهور از هفته‌ها پیش تلاش کرده است تا نمایندگان احزاب راست‌گرای شیلی را نیز به امضای سندی ترغیب کند که در آن سقوط آلنده محکوم شود. چندین سیاستمدار راست‌گرا اعلام کرده‌اند که قصد دارند کودتا را محکوم نکنند، بلکه آن را توجیه کنند. «۵۰ سال پس از کودتا، این سوال که چه کسی مسئول آن بود، یک سوال تاریخی است. این موضوع شیلی‌ها را تقسیم می‌کند»، صدای آمریکا (VOA)، شبکه دولتی پخش خارج از کشور ایالات متحده، روز دوشنبه با تشکر از این ریاکاری راست‌گرایان، این خط‌دهی را مطرح کرد.

در حالی که دولت از محکوم کردن نقش ایالات متحده در کودتا و دیکتاتوری بعدی خودداری می‌کند، نقش سیا و کاخ سفید در رویدادهای جایگزین برجسته می‌شود. «ایالات متحده کودتا را برای مقابله با چپ‌روی در شیلی، مدت‌ها قبل از انتخاب سالوادور آلنده آماده کرده بود»، آتیلیو بورن، سیاستمدار و نظریه‌پرداز سیاسی آرژانتینی، در کنفرانس بین‌المللی حقوق بشر و دموکراسی که تا شنبه در منطقه ریکولته پایتخت برگزار می‌شود، تأکید کرد. به دعوت شهردار کمونیست این منطقه، دانیل ژادی، حدود ۲۰۰ دانشمند و نماینده جنبش‌های پیشرو از کشورهای مختلف در این کنفرانس شرکت می‌کنند. ژادی در افتتاحیه کنفرانس گفت: «می‌خواهند به ما بقبولانند که آلنده به دلیل اداره ضعیف دولت سرنگون شد، اما این درست نیست. او بهترین دولت در تاریخ شیلی را رهبری می‌کرد». او به برنامه‌های اجتماعی دولت آلنده مانند اقدامات برای از بین بردن سوءتغذیه کودکان، مراقبت‌های بهداشتی عمومی، دسترسی به آموزش و فرهنگ و ساخت مسکن اجتماعی اشاره کرد. ژادی این را «پارادوکس» توصیف کرد که «کشورهای حامی مقاومت و پذیرای پناهندگان از مراسم یادبود رسمی ۵۰مین سالگرد کودتا کنار گذاشته می‌شوند، در حالی که نمایندگان کشوری که کودتا را آغاز کرد (ایالات متحده) در کاخ لا مونا خوشامدگویی می‌شوند».
در هفته گذشته، ایالات متحده در پاسخ به درخواست دولت شیلی، برخی از اسناد محرمانه را که تا پیش از این مخفی نگه داشته شده بودند، منتشر کرد. اما شبکه پروپاگاندای ایالات متحده، صدای آمریکا، با رضایت از عدم ارائه شواهدی برای آماده‌سازی کودتا توسط سیا و دولت ایالات متحده، اظهار داشت که این اسناد فقط نشان می‌دهند که «دولت وقت در کاخ سفید می‌دانست که در آن کشور آمریکای جنوبی چه می‌گذرد». واشنگتن تا امروز به طور قاطعانه از عذرخواهی برای حمایت از دیکتاتوری فاشیستی پینوشه خودداری کرده است.