نویسنده: رابرت کول پارا
آمریکا ۲۱
ترجمه مجله هفته
سانتیاگو. روز پنجشنبه، گولرمو تیلیر، رئیس‌جمهور سابق حزب کمونیست شیلی (PCCh) و نماینده سابق، در گورستان اصلی سانتیاگو به خاک سپرده شد.
هزاران نفر در مراسم تشییع جنازه به سمت گورستان اصلی سانتیاگو رفتند، از جمله نه تنها چهره‌های برجسته حزب کمونیست شیلی، بلکه رئیس‌جمهور سابق میشل باشله و رئیس‌جمهور فعلی گابریل بوریک. وزیر کامیلا والیو و شهردار دانیل جاوده و بسیاری از هنرمندان مانند ایلاپو، اینتی ایلینامی و مانوئل گراسیا نیز به او ادای احترام کردند.
تیلیر اخیرا بر اثر عوارض ناشی از بیماری کووید-۱۹ که در سال ۲۰۲۰ گرفتار آن شد درگذشت و ۷۹ سال داشت. او در ماه‌های اخیر به دلیل مشکلات سلامتی بارها به بیمارستان مراجعه کرده بود.
خبر درگذشت رئیس‌جمهور حزب کمونیست درست در زمانی که شیلی در حال آماده‌سازی برای پنجاهمین سالگرد کودتای نظامی و درگیری‌های سیاسی شدید مرتبط با آن است، منتشر شد.
رئیس‌جمهور سابق میشل باشله در نامه‌ای مفتوح به خانواده و حزب او، تیلیر را یک همپیمان وفادار و قابل اعتماد توصیف کرد. «من می‌خواهم تعهد او به عدالت اجتماعی، دموکراسی و حقوق محروم‌ترین افراد را برجسته کنم».
تیلیر در ۱۵ سالگی به جنبش جوانان کمونیست پیوست و ۶۴ سال تا زمان مرگش عضو حزب بود. او با نقش برجسته خود در جبهه میهن‌پرستانه مانوئل رودریگز، سازمان مقاومت مسلح کمونیستی علیه دیکتاتوری نظامی فاشیستی شناخته شد.
از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۷، او حمایت از چریکهایی را که برای سرنگونی رژیم نظامی میجنگیدند را سازماندهی کرد. همچنین گفته می شود که تیلیر در برنامه ریزی تلاش برای ترور دیکتاتور آگوستو پینوشه در سال ۱۹۸۳ نقش مهمی داشته است که او از آن جان سالم به در برد.
بلافاصله پس از کودتای سپتامبر ۱۹۷۳ تیلیر توسط نظامیان دستگیر شد و شش ماه در مدرسه جنگ نیروی هوایی شیلی بازداشت و شکنجه شد.
با پایان دیکتاتوری و برگزاری انتخابات آزاد، تیلیر که معلم زبان اسپانیولی بود، شروع به فعالیت برای نمایندگی پارلمان کرد تا اینکه سرانجام در سال ۲۰۱۰ به عنوان نماینده مجلس شیلی انتخاب شد. او قرار بود در مجموع سه دوره نمایندگی بماند.
یک نکته برجسته در بیوگرافی سیاسی او، بر عهده گرفتن ریاست حزب کمونیست در سال ۲۰۰۵ پس از مرگ چهره برجسته و چهره حزب، گلادیس مارین، بود.
در زمان ریاست او حزب کمونیست با همکاری با احزاب دیگر در چندین مشارکت دولتی شرکت کرد ابتدا با باشله و اکنون با رئیس جمهور کنونی بوریک.
رئیس‌جمهور به دلیل مرگ چهره تاریخی PCCh دو روز عزای ملی اعلام کرد.
چندین نماینده از جناح راست از جمهوری‌خواهان‌های افراطی گرفته تا محافظه‌کاران Evopoli از بوریک به دلیل این کار انتقاد کردند. به‌ویژه از نقش تیلیر در مقاومت علیه دیکتاتوری نظامی انتقاد می‌شود. نمایندگان احزاب جمهوری‌خواهان و حزب راست‌گرای Unión Demócrata Independiente در شیلی معروف به توجیه و انکار جنایات بی‌شمار دیکتاتوری هستند.
بحث در مورد گیلرمو تیلیر نمونه آشکاری از کشوری عمیقا پلاریزه و تقسیم شده است که هنوز با تاریخ کودتای نظامی علیه رئیس جمهور منتخب دموکراتیک سالوادور آلنده و جنایات بی رحمانه پس از آن توسط ارتش علیه مخالفان غیر نظامی به یک جمع بندی نرسیده است.
