ا. م. شیری
روزنامۀ چینی گلوبال تایمز می‌نویسد: «جنگ در اوکراین که بیش از یک سال است ادامه دارد، باعث دگرگونی سریع چشم‌انداز بین‌المللی شده است. صعود جنوب جهانی و نقش کاملاً مهم آن، بعنوان یکی از تغییرات مهم در ساختار بین‌المللی شمرده می‌شود. بعد از شروع جنگ، فضای مناسبی برای مانور دادن کشورهای در حال توسعه در بازی قدرت‌های بزرگ ایجاد شده و نفوذ سیاسی آن‌ها به سرعت افزایش می‌یابد. جنوب جهانی استقلال دیپلماتیک و خودمختاری راهبردی خود را در بحبوحۀ بحران اوکراین حفظ کرده و برای تسریع برآمد خود به عنوان یک قدرت جدید در سیاست جهانی، راه میانی در پیش گرفته است».
پس از شروع جنگ، بسیاری از کشورهای جنوب جهانی تسلیم فشارهای آمریکا نشدند و به اردوگاه محکومیت و تحریم روسیه نپیوستند. این نشانۀ آغاز خروج جنوب جهانی از زیر کنترل قدرت‌های بزرگ، تغییر جایگاه، نقش بین‌المللی، اعتماد به نفس استراتژیک و خودمختاری این بخش از جهان است. به باور دینگ لانگ، استاد مؤسسۀ مطالعات خاورمیانه در دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای، برداشت‌ها و اقدامات جنوب جهانی در رابطه با بحران اوکراین شامل چند نکته می‌باشد.
اول- آن‌ها در رابطه با مسئلۀ اوکراین موضع بی‌طرفانه اتخاذ کردند. کشورهای جنوب جهانی معمولاً بر این عقیده‌اند که جنگ اوکراین اگر چه یک درگیری بین روسیه و اوکراین است، اما در واقعیت امر، یک رویارویی استراتژیک بین روسیه از یک سو و آمریکا و غرب از سوی دیگر است.
دوم- کشورهای جنوب جهانی در مقام واسطه ایفای نقش می‌کنند و عموماً معتقدند که مسئله اوکراین در میدان جنگ قابل حل نیست. بنابراین، طرفدار حل آن از راه‌های سیاسی و دیپلماتیک هستند.
سوم- آن‌ها از منافع خود قاطعانه دفاع می‌کنند. کشورهای در حال توسعه قربانیان بی‌گناه درگیری بین روسیه و اوکراین هستند و تحریم‌های یکجانبه اعمال شده علیه روسیه توسط آمریکا و غرب، به یک فاجعه اقتصادی جدی منجر شده است. در نتیجه، بسیاری از کشورهای در حال توسعه با خطراتی برای امنیت انرژی و غذایی خود و وخامت شدید محیط توسعۀ خود مواجه هستند. بحران اوکراین تعارض منافع بین کشورهای جنوب جهانی با آمریکا و غرب را تشدید کرده است. از آنجاییکه تحریم‌ها علیه روسیه با منافع خودشان مغایرت دارد، نمی‌توانند به آن بپیوندند. بنابراین، آن‌ها به دنبال یک راه حل متفاوت از راه حل‌های آمریکا و غرب برای بحران اوکراین هستند.
شرکت فعال کشورهای در حال توسعه در امور بین‌الملل در پیشبرد ایجاد جهانی چندقطبی و توسعۀ چندجانبه‌گرایی از اهمیت والایی برخوردار است. این امر نه تنها می‌تواند به مذاکرات صلح انرژی مثبت تزریق کند، بلکه، می‌تواند فشار سیاسی و دیپلماتیک بیشتری بر آمریکا و غرب وارد کند تا غرب نتواند یکجانبه گرایی مورد نظر خود را محقق سازد و سلطۀ تک قطبی را حفظ کند.
کشورهای در حال توسعه حول محورهای توسعۀ اقتصادی، حفظ استقلال و خودمختاری و ترویج همبستگی اتفاق‌نظر دارند. گلوبال تایمز در پایان می‌نویسد: «صعود جنوب جهانی به‌مثابه مشهودترین روند تحول در نظام بین‌الملل از زمان بحران اوکراین، به ایجاد نظم بین‌المللی معقول و عادلانه کمک خواهد کرد».
۱۶ مرداد-اسد ۱۴۰۲
