نیجر: احتمال یک ضد کودتا داخلی بیشتراز«تهاجم» خارجی است

توسط کیریل بندیکتوف
ترجمه مجله هفته

اخیرا یک کودتای نظامی در نیجر رخ داد. در ۲۶ ژوئیه، رئیس جمهور محمد بازوم توسط گارد خود دستگیر شد و فرمانده گارد، ژنرال عبدالرحمن چیانی، خود را رئیس جدید دولت اعلام کرد.

این حوادث باعث نگرانی زیادی در غرب شده است. اگر چه نیجر از زمان استعمار در حوزه نفوذ فرانسه بوده است، منافع ایالات متحده در این کشور نیز در حال حاضر متنوع است. از سال ۲۰۱۲، آمریکا بیش از ۵۰۰ میلیون دلار کمک نظامی به نیجر کرده است که مبلغی نجومی به ویژه برای کشوری است که یکی از فقیرترین کشورهای جهان است. اما نیجر برای واشنگتن و غرب، نیجر به دلایل بسیار دیگری مهم است.

اولا، این کشور دارای ذخایر اورانیوم عظیمی است و از این لحاظ نیجر در رتبه پنجم جهان قرار دارد. دوم، نیجر یک شریک مهم غرب در کل ساحل جنوب صحرای آفریقا محسوب می شود. در سال ۲۰۲۱، لیندا توماس گرینفیلد، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد، آشکارا از نیجر به عنوان “یکی از نزدیکترین متحدان ایالات متحده در مبارزه با افراط گرایی خشونت آمیز” یاد کرد. و پس از کودتای نظامی، کانال فرانسه ۲۴ نیز توجه را به این واقعیت جلب کرد که در سال ۲۰۲۲ نیجر به مرکز «عملیات فرانسه علیه جهادگرایی تبدیل شده است».

با این حال، ژنرال چیانی، رئیس جمهور جدید، در اولین سخنرانی خود به ملت، ضرورت کودتا را دقیقا با “وضعیت امنیتی رو به وخامت” توجیه کرد.

بدیهی است که دولت جدید به هیچ وجه با چگونگی سوء استفاده غرب از نیجر موافق نیست و ارتش این کشور را تنها به عنوان گوشت دم توپ برای درگیری با جهادی ها می شناسد.

آمریکا و متحدانش نمی توانند نیجر را از دست بدهند. این می تواند یک شکاف بزرگ در وسط سیستم امنیتی آنها در غرب آفریقا ایجاد کند که احتمالا می تواند بلافاصله توسط اسلام گرایان رادیکال مورد سوء استفاده قرار گیرد.

اما حتی ترسناک تر برای غرب تقویت موقعیت روسیه در منطقه است. در رسانه های غربی نیز توجه به این واقعیت جلب شد که در جریان تظاهرات شادی در نیامی، پایتخت نیجر، نه تنها پرچم های فرانسه به آتش کشیده شد بلکه پرچم های روسیه نیز توسط مردم به اهتزاز درآمد.

احتمالا همه اینها به این معنا است که در آینده نزدیک ما باید در انتظار واکنش فعال به سرکوب کودتای چیانی و بازگرداندن بازوم طرفدار غرب به صندلی ریاست جمهوری باشیم.

به احتمال زیاد، این می تواند توسط نیروهای ECOWAS (جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا) انجام شود. در یک جلسه اضطراری که به سرعت برگزار شد، کشورهای اکواس تصمیم گرفتند از این پس نیجر را محاصره کنند و منطقه پرواز ممنوع را به کشور عضو تحمیل کنند تا پیش بینی (یا در آماده سازی) یک حمله مسلحانه احتمالی را داشته باشند. به دولت چیانی نیز اولتیماتوم داده شد تا قدرت را ظرف یک هفته به بازوم بازگرداند، در غیر این صورت تهدید به جنگ وجود داشت.

در آستانه این نشست کشورهای همسایه، سرهنگ آماد عبدالامانه، سخنگوی دولت جدید نیجر، اظهار داشت:

«هدف از این نشست تایید طرح تجاوز علیه نیجر از طریق مداخله نظامی قریب الوقوع در نیامی با همکاری سایر کشورهای آفریقایی خارج از اکواس و برخی از کشورهای غربی است.»

جالب اینجاست که کمک های نظامی بسیار سخاوتمندانه ای که در گذشته به نیجر ارائه کرده است، اکنون می تواند برای غرب گران تمام شود: ارتش مجهز و اموزش دیده نیجریه قادر به مقاومت جدی در برابر نیروهای متحد اکواس است که به نوبه خود بعید است قادر به تشکیل یک جبهه واقعا متحد باشد. علاوه بر این، به عنوان مثال، نیروی حافظ صلح ECOWAS ECOMOG به هیچ وجه برای حمله مناسب نیست. سال گذشته، اکواس تصمیم گرفت این نیروی امنیتی منطقه ای را برای مبارزه با جهادی ها و به طرز غیر منتظره و مشکوکی برای جلوگیری از کودتاهای نظامی ایجاد کند، اما مشخص نیست که آیا از آن زمان تاکنون اقدامات مشخصی انجام شده است یا نه.

با این حال، ما نباید نیروهای نظامی غربی در کشور را فراموش کنیم. فرانسه ۱۵۰۰ سرباز و آمریکا بیش از ۵۰۰ سرباز در آنجا دارند. اینها نیروهای جدی هستند که می توانند در لحظه حساس از پشت به شورشیان خنجر بزنند. دوستان واشنگتن نیز در خود ارتش نیجر حضور دارند، که اکنون به نظر می رسد از ژنرال چیانی حمایت می کند: بر اساس اظهارات ادعایی یک افسر نظامی ناشناس غربی، ژنرال موسی سالو بارمو، که فرماندهی نیروهای ویژه نیجر را بر عهده دارد، روابط نزدیکی با ایالات متحده دارد.

تا کنون تنها یک چیز روشن است: واشنگتن و پاریس تصرف قدرت توسط دولت چیانی را نخواهند پذیرفت و قطعا تلاش خواهند کرد تا یک ضد کودتا را سازماندهی کنند. اینکه آیا این کار موفق خواهد شد یا نه، سوال دیگری است.

ترجمه از روسی