دربارۀ میهن‌پرستان و میهن‌پرستی
ولادیمیر فدوتکین (Vladimir Fedotkin)، دکتر علوم اقتصاد، پروفسور، رئیس شعبۀ شهر ریازان انجمن دانشمندان با گرایش سوسیالیستی
ا. م. شیری
مقامات روسیه از سال‌ها پیش، اغلب از واژه‌های ترکیبی «وطن‌پرست» و «میهن‌پرستی» استفاده می‌کنند و سعی می‌کنند این کلمات را مد کنند. اما چیستی میهن‌پرستی، امروز به رویکرد صحیح و به درک صحیح از این کلمه بستگی دارد.
میهن پرستی، در درجۀ اول، به معنی عشق آگاهانه به وطن و وفاداری به آن است. این یک مفهوم ساده نیست. اگرچه مقامات تمام تلاش خود را می‌کنند تا آن را به یک معنای ساده، به معنای موافقت با مسیر فعلی تقلیل دهند. اگر کسی موافق این مسیر نباشد، یعنی وطن‌پرست نیست؟
میهن‌پرستی یک مفهوم طبقاتی است. احتمالاً بسیاری‌ها به خاطر دارند که چند سال پیش چگونه مقامات بورژوازی و روزنامه‌نگاران در خدمت آن‌ها وطن‌پرستی را اغلب به معنی «آخرین پناهگاه تبه‌کاران» به کار می‌بردند. حالا ناگهان حرفشان را ۱۸۰ درجه تغییر داده‌اند و همۀ مردم عادی را به وطن‌پرستی دعوت می‌کنند. آیا احتمال دارد خود دولت رویکردها و منافع طبقاتی خود را تغییر داده باشد؟ البته که نه. فقط در شرایط رویارویی امروزی با آمریکا و غرب، یک سرمایه‌دار روسیه بسیار خوب می‌داند که بدون حمایت و پشتیبانی مردم عادی دوام نخواهد آورد. بنابراین، قبل از هر چیز باید از سرمایه و دارایی خود محافظت کند. و به این دلیل، دعوت به میهن‌پرستی را بسیار مفید تشخیص می‌دهد. علاوه بر این، در سال ۲۰۲۲، به تعداد میلیاردرهای دلاری در روسیه ۲۲ نفر افزوده شد و مجموع درآمد میلیاردرهای روسیه ۱۵۲ میلیارد دلار افزایش یافت.
هر کسی با فراخوان‌های امروزی- «همه چیز برای جبهه، همه چیز برای پیروزی» آشنا هستند. من هم مثل بسیاری از مردم عادی بارها مجبور شده‌ام برای جبهه پول بدهم، غذا بخرم. اما نمی‌دانم مثلاً، وزرای کابینه، مقامات ادارۀ ریاست جمهوری، چقدر از درآمد خود انفاق را کرده‌اند؟ نشنیده‌ام. شاید این جزو اسرار نظامی باشد؟ از چه کسی؟ باز هم نمی‌دانم.
میهن‌پرستی یک مفهوم سیاسی است. برای اینکه مقامات از میهن‌پرستی صحبت نکنند، امروز الیگارش‌ها در روسیه فرمان می‌دهند و پرولترها در اوکراین می‌جنگند. اما در زمان جنگ کبیر میهنی فرزندان بسیاری از رهبران اتحاد جماهیر شوروی، اعضای دفتر سیاسی کمیتۀ مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی: یوسف استالین [دو پسر و یک پسر خوانده‌اش بنام آرتیوم فئودوراویچ سرگئی‌یف، سرلشکر توپخانه. مترجم]، کلیمنت واراشیلوف، آناستاس میکایان، نیکیتا خروشچوف، میخائیل فرونزه و دیگران در جبهه‌های جنگ کبیر میهنی جنگیدند و با موفقیت‌های خود پیروزی را نزدیک‌تر کردند. بنابراین، چنین رهبرانی حق اخلاقی کامل داشتند که مردم را با کلمات میهن‌پرستانه مورد خطاب قرار دهند. پس، فرزندان رهبران امروزی روسیه، وزرای کابینه کجا هستند؟
بعد از پایان جنگ کبیر میهنی، تعداد نفرات ارتش سرخ ۱۰ میلیون نفر بود. ۵ میلیون نفر از این تعداد، کمونیست و ۴ میلیون نفر نیز عضو سازمان جوانان کمونیست (کامسامول) بودند. گردان‌ها و هنگ‌های کمونیستی وجود داشت. اکنون چند نفر از اعضای حزب «روسیه متحد» یا رأی دهندگان به این حزب در جبهه‌ها می‌جنگند؟ در اینجا چیزی از وطن‌پرستی آن‌ها مشاهده نمی‌شود.
در جهان امروزی تنها دو راه موجود است: سوسیالیسم و سرمایه‌داری. و هر کس درک خود را از مفهوم میهن‌پرستی دارد. اما تفاوت اصلی در چیست؟ ثروت‌های زیرزمین، بنگاه‌ها، پول مالیات‌دهندگان در خدمت چه کسانی باید باشد؟ در خدمت توده‌ها یا سرمایه‌داران تازه به دوران رسیده؟ تفاوت اصلی ما، حزب کمونیست با دولت سرمایه‌داری کنونی در این است.
میهن‌پرستی یک مفهوم دوگانه است. عشق به وطن با توجه واقعی مسئولان به مردم آغاز می‌شود. بنابراین، وطن‌پرستی را نمی‌توان تحمیل کرد و آن، با تمامی شرایط زندگی و مهمتر از همه، با نگرش مقامات نسبت به مردم، با ایجاد فرصت برای داشتن شغل مناسب با حقوق مناسب، آموزش و تحصیل با کیفیت و مراقبت‌های پزشکی با کیفیت، داشتن مسکن مخصوص به خود و غیره معنی پیدا می‌کند و تقویت می‌شود. روسیه [ایران نیز] همه چیز دارد تا مردم ما بهتر از دیگران زندگی کند. اما حاکمیت مردمی وجود ندارد.
انسان امروزی بسیار خوش‌باور است. به راحتی می‌تواند به سخنان مقامات در مورد بهبودی زندگی اعتماد کند. واقعا چطور؟ نزدیک به ۴۰ میلیون نفر در روی خط فقر یا زیر خط فقر زندگی می‌کند! آیا آن‌ها هم میهن‌پرست هستند؟ اگر فردی بی‌کار باشد، خانواده داشته باشد و نتواند برای مدت طولانی کار پیدا کند، آیا عاشق کشورش خواهد بود؟ اگر او پولی برای درمان بچه‌اش نداشته باشد و از روی ناچاری به هر شغلی، حتی در جایی با کمترین دستمزد و اغلب با تحقیر تن دهد، آیا میهن‌پرست خواهد بود؟ ۵۸ میلیون نفر در روسیه برای زنده ماندن مجبور به گرفتن وام هستند. آن‌ها وام‌های خود را چگونه بازپرداخت خواهند کرد؟ در حال حاضر ضابطان قضایی ۱۴ میلیون و ۴۰۰ هزار حکم ضبط اموال کسانی را در دست دارند که توان بازپرداخت بدهی خود را ندارند! آیا این اموال وطن‌پرستان است؟ آیا تصادفی است که ۳۸٪ دانشجویان علاقه‌مند به ترک روسیه هستند، ۲۵٪ دیگر نیز در مورد آن فکر می‌کنند. بسیاری‌ها به عنوان دلیل اصلی، می‌گویند: «چه کسی در روسیه به ما نیاز دارد؟».
و نکتۀ آخر. میهن‌پرستی افتخار به میهن خویش است. در زمان استالین گام‌های بزرگی برای تقویت صنعت، کشاورزی، علم و آموزش برداشته شد. ما اولین اقتصاد اروپا و دومین اقتصاد دنیا را ایجاد کردیم! حتی زمانی که جنگ کبیر میهنی در جریان بود، کارخانه‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها، مؤسسات تحقیقاتی در پشت جبهه ساخته می‌شدند. و امروز فقط می‌شنویم: گردشگری، گردشگری، سرگرمی! به چه چیزی افتخار کنیم؟
در حالی که هزاران نفر از مردم عادی در اوکراین درگیر جنگ هستند، سقوط اقتصاد در روسیه ادامه دارد. در مجمع اقتصادی بین‌المللی اخیر در سن‌پترزبورگ، مقامات روسیه در بارۀ ضرورت خصوصی‌سازی بقایای اموال دولتی صحبت کردند. [مقامان ایران نیز از تاراج اموال و دارایی‌های ملی تحت عنوان مولدسازی حرف می‌زنند]، این صحبت‌ها چه رابطه و مطابقتی با فراخوان‌های میهن‌پرستانۀ مقامات دارد؟
ما به شاهکارهای سربازان و افسران میهن افتخار می‌کنیم. آن‌ها در بازگشت به وطن به چه چیزی افتخار خواهند کرد؟ به فروپاشی بیشتر اقتصاد و وخامت زندگی مردم عادی؟
مهم نیست حوادث در چه سمتی توسعه می‌یابند، اما زندگی ادامه دارد. آیندۀ روسیه [حتی ایران و جهان] و هر یک از ما نه تنها به عملیات ویژه در اوکراین، بلکه مهمتر از همه، به مسیری که در داخل کشور دنبال می‌شود، بستگی دارد. و ما باید به نفع یک انسان ساده – یک انسان کار بر آن تأثیر بگذاریم. این است میهن‌پرستی واقعی!
برگرفته از: تارنمای دانشمندان با گرایش سوسیالیستی
کلمات، عبارات و جملات داخل […] از مترجم است
۲۰ تیر-سرطان ۱۴۰۲