چین و بازگشت سوریه به اتحادیه عرب

گلوبال تایمز
نوشته لیو کایو و یانگ شنگ
ترجمه مجله هفته

شی جین پینگ با ارسال نامه های تبریک به اجلاس سران اتحادیه عرب، خوشحالی جمهوری خلق چین را از اینکه کشورهای منطقه در مسیر وحدت و اتکا به خود گام نهاده‌اند ابراز کرد.

شی جین پینگ رئیس جمهور چین در نامه تبریکی به اجلاس اتحادیه عرب که روز جمعه در پایتخت عربستان سعودی برگزار شد، گفت: چین خوشحال است که کشورهای عربی گام های جدیدی در مسیر وحدت و خودسازی برداشته و به دستاوردهای جدیدی دست یافته اند.

شی گفت که اتحادیه عرب مدت‌هاست که متعهد به تقویت جهان عرب از طریق وحدت و ارتقای صلح، ثبات و توسعه در خاورمیانه بوده است و او از دیدن کشورهای عربی که گام‌های جدید و دستاوردهای جدیدی در مسیر این واحد برمی‌دارند خرسند است. به خودسازی می رسید.

شی با ستایش از نقش فزاینده عربستان سعودی، گفت که این کشور به عنوان یک نیروی اصلی در دنیای چندقطبی، کمک مثبتی به تقویت همبستگی و هماهنگی میان کشورهای عربی و حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه کرده است.

روز جمعه، بشار اسد، رئیس جمهور سوریه پس از ۱۲ سال غیبت در این اجلاس شرکت کرد. این نشان دهنده بازگشت رسمی سوریه به بلوک ۲۲ کشوری در میان موجی از آشتی است که با میانجیگری چین تسهیل شده است.

به گفته ناظران چینی، بازگشت سوریه نشان می دهد که جهان عرب بر اختلافات خود غلبه خواهد کرد و مسیر جدیدی را برای پیگیری دیپلماسی مستقل از طریق راه های صلح آمیز آغاز خواهد کرد. سیاست ایالات متحده تنها با هدف حفظ موقعیت هژمونیک خود است و به صلح، حقوق توسعه و منافع کشورهای خاورمیانه آسیب می رساند و در مقابل گرایش‌های جدید همبستگی و خودسازی کشورهای عربی این سیاست ناپایدار است.

بر اساس گزارش رسانه ها، موضوعات مورد بحث در این نشست شامل بازگشت آوارگان سوری به کشورشان و بازسازی سوریه و همچنین عادی سازی رسمی روابط دیپلماتیک با سوریه است. به گزارش رسانه سوری الوطن، اسد در این اجلاس دیدارهای دوجانبه ای با سران چند کشور نیز خواهد داشت.

به گفته لیو ژونگمین، استاد پژوهشگاه علوم انسانی مطالعات خاورمیانه از دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای، حضور رئیس جمهور سوریه در نشست اتحادیه عرب برای اولین بار در بیش از ده سال گذشته نشان دهنده بازگشت سوریه به جهان عرب پس از بیش از یک دهه انزوا در منطقه است.
اتحادیه عرب عضویت سوریه، یکی از اعضای موسس خود را پس از شروع بحران سوریه در سال ۲۰۱۱ به حالت تعلیق درآورد. در ۷ مه، اتحادیه عرب جلسه ای برگزار کرد و توافقی را برای بازگرداندن سوریه به این بلوک را اعلام کرد.

لیو روز جمعه به گلوبال تایمز گفت که این جدیدترین گام مترقی پس از ظهور موج آشتی است که شامل از سرگیری روابط دیپلماتیک بین عربستان سعودی و ایران است. آشتی بین دو کشور که با میانجیگری چین انجام شد، نه تنها به کاهش تنش ها در خاورمیانه کمک می کند، بلکه به تغییر ساختار سیاسی منطقه ای تقابلی و فرهنگ استراتژیک نیز کمک می کند.
لیو گفت که برای ارتقای توسعه در منطقه ایده و رویه توسعه مسالمت آمیز، گفتگوهای هماهنگ، تساهل و یادگیری متقابل که چین به آن متعهد است، به گزینه مشترک کشورهای منطقه تبدیل خواهد شد و امیدواریم به شروع روند کاهش تنش ها کمک کند.

شی در این نامه تبریک گفت که چین و کشورهای عربی هزاران سال است که یک دوستی سنتی قوی را حفظ کرده اند. در سال های اخیر، مشارکت استراتژیک بین دو طرف رشد کرده و نتایج مثمر ثمری را به همراه داشته است و نمونه خوبی از همکاری جنوب-جنوب و سود متقابل است.

چین آماده همکاری با کشورهای عربی برای پیشبرد روح دوستی چین و اعراب، اجرای نتایج اولین نشست چین و اعراب در دسامبر گذشته، ایجاد یک مشارکت استراتژیک در سطح بالاتر است تا فصل جدیدی در دوستی چین و اعراب ثبت شود.

به گفته لیو، بازگشت سوریه به اتحادیه عرب همچنین نشان می دهد که اگرچه چالش هایی باقی مانده است، اما جهان عرب بر اختلافات، درگیری های داخلی و ناآرامی ها غلبه خواهد کرد و افزود که کشورهای عربی منطقه متعهد به مشارکت در بازسازی و بازسازی هستند. مشارکت در توسعه اقتصادی سوریه پس از بازگشت آن به اتحادیه عرب.

ژو ویلی، مدیر مؤسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای گفت: جهان عرب به سمت عصر جدیدی می رود که در آن کشورهای عضو وحدت را حفظ می کنند و تمایل آنها برای ایستادن روی پای خود و حل مشکلات منطقه از طریق رویکردهای صلح آمیز قوی تر از همیشه است.

اقدام اتحادیه عرب برای پیوستن مجدد دمشق با مخالفت ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی مواجه شد. کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید، پیش از این گفته بود: «ما با شرکای خود در مورد برنامه‌های آنها رایزنی کرده‌ایم و به صراحت اعلام کرده‌ایم که روابط با رژیم اسد را عادی نمی‌کنیم و تحریم‌های ما به قوت خود باقی است.»

ژو به گلوبال تایمز گفت که حضور نظامی غیرقانونی ایالات متحده در سوریه و سیاست تحریمی آن علیه این کشور با روند روابط منطقه ای ناسازگار است زیرا تقاضای منطقه ای برای تضمین های امنیتی ایالات متحده کاهش یافته است.
ژو گفت: اگر آمریکا در اعمال تحریم ها علیه کشورهای مربوطه پافشاری کند، تنها شکاف در روابط خود با کشورهای منطقه را عمیق تر خواهد کرد.
چین از آمریکا خواست تا وسواس ژئوپلیتیکی خود را کنار بگذارد و فورا تحریم های یکجانبه علیه سوریه را لغو کند، زیرا مداخله طولانی مدت واشنگتن در بحران سوریه از طریق مداخله نظامی و تحریم های اقتصادی منجر به تلفات غیرنظامیان زیادی شده است. و روند توسعه اقتصادی و بازسازی کشور را دشوارتر کرد.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین نیز در نشست اتحادیه عرب شرکت کرد. وی روز جمعه وارد جده شد و در توییتی نوشت: من اولین سفر خود را به پادشاهی عربستان سعودی برای تقویت روابط دوجانبه و روابط اوکراین با جهان عرب آغاز می کنم.

تحلیلگران می گویند که حضور زلنسکی در این نشست بیشتر با هدف تامین کمک های بشردوستانه و حمایت مالی از منطقه عربی و تقویت صادرات مواد غذایی اوکراین است. آنها افزودند که رئیس جمهور اوکراین همچنین ممکن است علاقه مند به دریافت پیشنهادهایی از عربستان سعودی برای راه حل مسالمت آمیز بحران باشد زیرا نمونه موفقی از آشتی بین ریاض و تهران با کمک چین وجود داشته است.

بنابراین، به گفته کارشناسان، یک راه حل عملی برای کاهش تنش در اوکراین بیش از تسلیحات یا کمک های نظامی غرب ضروری است و اگر کی یف این را درک کند، واقعا به روند صلح در بحران اوکراین کمک می کند.
در بحران اوکراین، چین همیشه طرفدار صلح است و موضع اصلی آن تسهیل مذاکرات صلح است. شی در تماس تلفنی با زلنسکی در ماه آوریل تاکید کرد که چین نقش کلیدی در پیشبرد گفتگوهای صلح ایفا کرده و به آتش بس زودهنگام و بازگرداندن صلح متعهد بوده است. شی گفت: گفتگو و مذاکره تنها راه خروج از بحران اوکراین است.