گل به خودی واشنگتن

سلسله مقالات درباره جمهوری خلق چین و را طولانی مبارزه برای عدالت و رفاه.

قسمت ششم: چین و جنگ اقتصادی.

 پکن بر توسعه خودمختار متکی است

نوشته یورگ کرونائر

یونگه ولت

ترجمه مجله هفته

پیشرفت و ترقی چین جهان را تغییر داده است. جمهوری خلق نه تنها توانسته خود را از فقر رهایی بخشد. بلکه این کشور که از نظر اقتصادی بشدت رشد یافته است، مدتهاست که به یک فاکتور قدرت در جهان تبدیل شده است که سلطه جهانی غرب را به چالش میکشد. غرب به این موفقیت چین در زمینه رشد، ترقی و رفاه  با حمله شدیدتر واکنش نشان می دهد – با جنگ اقتصادی و با تمرکز نظامی که نگرانی از درگیر شدن در جنگ جهانی سوم را در جهان افزایش داده است. 

در مجموعه‌ای دوازده قسمتی یورگ کرونور در یونگه ولت به جنبه های اصلی این تحولات برای برجسته کردن پیامدهای ظهور جمهوری خلق برای روابط بین الملل می پردازد.

با یک اشتباه شروع شد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده در تاریخ ۲ مارس ۲۰۱۸، درست زمانی که جنگ اقتصادی علیه چین را آغاز کرده بود، پیروزمندانه در توییتر خود نوشت: «جنگ‌های تجاری خوب هستند و به راحتی می‌توان در آن پیروز شد.» اولین قدم او اعمال تعرفه های تنبیهی بر تعداد فزاینده ای از واردات محصولات از جمهوری خلق بود. 

هدف: شرکت‌های آمریکایی که قبلاً در چین خرید میکردند، باید تشویق شوند که در آینده در جاهای دیگر، ترجیحاً در ایالات متحده، دست به خرید بزنند. ترامپ نگران وابستگی اقتصادی به چین بود تا حداقل ملاحظات ممکن را در جنگ قدرت علیه پکن داشته باشد. 

حیف که این طرح به نتیجه نرسید. در سال ۲۰۲۲، ارزش واردات ایالات متحده از جمهوری خلق تقریباً مشابه سال ۲۰۱۸ بود. 

مطالعات متعدد همچنین نشان داده است که در مورد تعرفه های تنبیهی، این چین نبود که تنبیه شد، بلکه ایالات متحده آمریکا بود: قیمت ها افزایش یافت، مشاغل از بین رفت، شرکت های آمریکایی جریمه تعرفه های تنبیهی را از بودجه تحقیقاتی خود پرداخت کردند و نتیجتا به ضرر تحقیق و پژوهش تمام شد. 

گام بعدی ترامپ اعمال تحریم ها بود. اولین و شناخته شده ترین نمونه هواوی است. ایده پشت آن ساده بود. این واقعیت که تولید اقتصادی چین به رشد خود ادامه داد، به خودی خود تهدیدی برای سلطه ایالات متحده نبود. کشوری که – به صراحت بگویم – فقط اسباب بازی های پلاستیکی و منسوجات تولید می کند، به یک قدرت جهانی تبدیل نخواهد شد. 

اما کشوری که وزن اقتصادی پیدا کرده و می‌تواند فناوری‌های پیشرفته تولید کند و شرکت‌هایش با موفقیت در زمینه هوش مصنوعی پیشرفت می‌کنند یا – مانند هواوی – پیشتاز در بازار جهانی در نصب و استفاده از استاندارد ارتباطات سیار 5G شده در واقع، چنین کشوری آنچه لازم است برای ایجاد خطر برای هژمونی جهانی ایالات متحده در اختیار دارد. 

بنابراین ترامپ و جانشین او جوزف بایدن تحریم‌های بیشتر و بیشتری را علیه شرکت‌های فناوری وضع کرده‌اند که اخیراً شامل تحویل تراشه‌های با کارایی بالا است که برای توسعه هوش مصنوعی مورد نیاز است نیز شده است، و در کنار آن تحریم‌ها در مورد صدور و فروش ماشین آلات تولید تراشه به چین نیز وضع گردید. 

جاکوب سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن، در سپتامبر ۲۰۲۲ گفت که واشنگتن باید از نظر فناوری «بیشترین پیشتازی ممکن» را حفظ کند. 

تعداد قابل توجهی از شخصیت‌های سیاسی در ایالات متحده طرفدار «جداسازی» هستند، یعنی جداسازی جامع غرب از چین در همه زمینه‌های مهم فناوری مدرن. از سوی دیگر، جمهوری فدرال آلمان تاکنون خود را در این مورد از آمریکا دور نگه داشته است. 

مشکل آنها: برخی از صنایع بسیار پر قدرت آنها از نظر وجودی به تجارت با چین وابسته هستند. 

به عنوان مثال، شرکت های بزرگ خودروسازی: آنها یک سوم خودروهای جدید خود و یا حتی بیشتر از یک سوم آن را در بازار خودروی جمهوری خلق به فروش میرسانند. علاوه بر این، از آنجایی که چین اکنون به عنوان بازار پیشرو جهانی برای خودروسازی مدرن الکتریکی به حساب می‌آید، آنها دیگر نمی توانند از امکانات، دانش  و ظرفیت های مهم تحقیق و توسعه در آنجا اجتناب کنند. 

اگر آنها تحت تاثیر جریانات جدایی طلب از چین مجبور به کاهش شدید یا حتی قطع روابط خود با جمهوری خلق شوند، دیگر قدرت اقتصادی آنها تنها سایه ای از صنایع فعلی آنها خواهند بود. 

برای مثال در عرصه مهندسی مکانیک و صنایع شیمیایی نیز مشکلات جدی دارند. 

این دلیلی است که برلین و اتحادیه اروپا سه گانه «شریک، رقیب، حریف استراتژیک» را در رابطه با چین تبلیغ می کنند: مهم نیست که رقابت سیاسی به مراحل سختی برسد، هر چقدر هم رقابت اقتصادی ما با طرف چینی شدید باشد، باز هم باید فضایی برای درجه خاصی از همکاری اقتصادی در نظر گرفت و آن را ادامه داد. 

این که آیا و اگر چنین است، چگونه می توان این سه گانه متناقض را در درازمدت یکجا جمع کرد، این خود یک سوال باز است. 

اتفاقاً یکی از دلایل مهم این است که چین احتمالاً در بلندمدت دست روی دست نخواهد گذاشت و تنها نظاره‌گر تحریم‌های غرب نخواهد ماند. 

پکن مدت‌هاست که بر تقویت صنعت فناوری پیشرفته خود تمرکز کرده است. 

با این حال، در ماه آوریل فاش شد که اقدامات تنبیهی علیه شرکت نیمه هادی آمریکایی میکرون یا تحریم فناوری های مورد نیاز برای پردازش خاک های کمیاب و سایر فلزات انتقال انرژی در حال بررسی است. 

جمهوری خلق در جنگ اقتصادی که غرب علیه آن به راه انداخته است تصمیم به دفاع فعالانه از خود گرفته است.