«برنامه منحصر به فرد بورس تحصیلی کوبا برای جنوب جهانی»

کوبا هزاران «دانشجوی بین المللی» را به عنوان تکنسین و متخصص آموزش داده است. 

مصاحبه با دایانا مورگیا، محقق آموزش کوبایی

توسط دایانا مورگویا (مصاحبه: توبیاس کیله)

کوبا لیبره

ترجمه مجله هفته

شما در حال حاضر دکترای خود را در دانشگاه هومبولت در برلین می گذرانید. در مورد سوابق شخصی و تحصیلی خود چیزی به ما بگویید؟ موضوع کار شما چیست؟

ده سال است که به عنوان محقق در مؤسسه تاریخ کوبا Instituto de Historia de Cuba (IHC) در هاوانا کار می کنم، اما در ابتدا در رشته علوم تربیتی تحصیل می کردم. من با بورسیه DAAD به دانشگاه هومبولت در برلین آمدم و در آستانه تکمیل پایان نامه دکترای خود هستم. 

موضوع تحقیقاتی من توسعه یک برنامه بورس تحصیلی برای کودکان، نوجوانان و جوانان از حدود ۴۰ کشور و سازمان در آفریقا، خاورمیانه، آسیا و آمریکای لاتین است که در تاریخ آموزش فراملی کاملاً غیرمعمول است و بین سال ۱۹۷۷ و ۲۰۱۲ درجزیره کوبا راه اندازی شد. 

کوبا از طریق این برنامه چه کمکی به کشورهای آفریقایی کرده است؟

این برنامه اساساً شامل بورسیه تحصیلی برای دوره های آموزشی کامل در تمام سطوح آموزشی، از مدرسه ابتدایی تا دبیرستان، از دبیرستان تا دبیرستان فنی یا تا دانشگاه است. 

این بدان معناست که کوبا هزاران «دانشجوی بین المللی» را از به اصطلاح جهان سوم، که امروزه بخشی از جنوب جهانی است، به عنوان تکنسین و متخصص در زمینه هایی مانند زراعت، دامپزشکی، اقتصاد یا حسابداری تربیت کرد. 

فقط بابت نمونه به عرض کنم، این شغل ها و کارشناسان  در کشورهای آنها پس از به دست آوردن استقلال و تشکیل دولت های ملی بسیار مورد نیاز هستند.

این بورسیه ها در سراسر جهان بر اساس توافق نامه های بین دولتی و با بودجه کوبا، بدون دخالت هیچ کشور یا سازمان ثالثی و بدون هیچ گونه بار مالی برای شرکت کنندگان، اعطا شد. 

بنابراین ما قطعاً با یک ابتکار فداکارانه روبرو هستیم که بر انگیزه همبستگی بین المللی کوبا در کمک نظامی و غیرنظامی خود به آفریقا تأکید می کند. 

این برنامه با ویژگی های خاص خود تا چه حد در یک زمینه بین المللی منحصر به فرد بود؟

تمرکز برنامه بورس تحصیلی در Isla de la Juventud در سطح متوسط یا بالاتر بسیار مهم و منحصر به فرد است. 

تاکنون در دنیا گرایش به ارائه بورسیه تحصیلی برای تحصیلات عالی چه در غرب و چه در کشورهای سوسیالیستی وجود داشته است.  

این یک ویژگی بسیار مهم است زیرا در بیشتر کشورهای جنوب جهانی دبیرستان سطح مدرسه‌ای است که برای آینده دانش آموزان بسیار تاثیر گذار است و درست در این دوران نرخ ترک تحصیل در آفریقا و سایر مناطق به اصطلاح جهان سوم بسیار بالاست.

دانشجویان آفریقایی چه انتظاراتی داشتند و با چه تجربیاتی بازگشتند؟

در حالی که آمار تعداد دانشجویان بین المللی ثبت نام شده در این برنامه از گزارشی ای به گزارش دیگر متفاوت است، بر اساس تحقیقات من معتقدم رقمی در حدود ۲۳۰۰۰ فارغ التحصیل بسیار محتمل است. 

برای مثال وقتی من از برای مجموعه ۱۰۹ نفری دانشجویان فارغ التحصیل از چهارده کشور مختلف این سوال را مطرح کردم که انتظارات اولیه آنها از ورود به این طرح چه بوده ۹۲.۶ درصد از پاسخ دهندگان گفتند:

«می‌خواستیم برگردیم و به بازسازی و توسعه کشورمان کمک کنیم.»

من این نتیجه را به یک تلاش دسته جمعی برای ساختن جامعه عادلانه تر نسبت می دهند که بر اساس اصول توسعه یابی سوسیالیستی بنا شده است و در آن زمان در میان شخصیتها و رهبران مختلف کشورهای آفریقا قابل مشاهده بود.

معمولاً این مورد حمایت محروم‌ترین بخش‌ها، مانند دهقانان و کارگران، که به تعداد قابل توجهی در جزیره  حضور داشتند قرار می گرفتند که خود آنها محصول میراث شوم استعمار بوده و آن را با گوشت و پوست خود حس کرده بودند. 

بدون شک، زمانی که آنها در جزیره گذرانده اند، به یکی از ویژگی های شغلی بعدی بسیاری از فارغ التحصیلان تبدیل شده است. 

آنها از تحصیلاتی صحبت می کنند که نه تنها یک هویت گروهی بسیار قوی ایجاد می کند، بلکه احساس میهن پرستی، احساس وظیفه، سازگاری فعالانه با محیط های کاری دشوار، تمایل به کار در هر جایی که لازم باشد، و تعامل دانشگاهی، مستقل از سلسله مراتب کاری در آنها را تقویت می کند.

اغلب اوقات، تمایز و اختلاف آموزشی سنتی بین معلمان و دانش‌آموزان در هم آمیخته می شود و از بین می رود و سازگاری دانش‌آموزان با زندگی و فرهنگ جدید را آسان‌تر می‌کند. 

با این حال، مهمتر از همه، موفقیت در مطالعات را ارتقا میدهد. بنابراین جای تعجب نیست که فارغ التحصیلان نه تنها سعی می کنند به صورت گروهی به جزیره جوانان در کوبا بازگردند، بلکه با «والدین» کوبایی خود ارتباط برقرار کرده و آنها را به کشورهای خود دعوت میکنند. 

یک سوال شخصی: به عنوان یک جوان کوبایی، رابطه شما با قاره آفریقا چیست؟

این یک رابطه محترمانه است. حضور آفریقایی، به ویژه مردم محصول برده داری هستند، یکی از تأثیراتی است که مردم کوبا را به یک خانواده ژنتیکی واحد تبدیل کرده است. سهم آفریقایی ها در مبارزه علیه استعمار اسپانیا و بعدها علیه استعمار نو آمریکایی کمتر شناخته شده است. 

من گمان می کنم که به دلیل این دو مولفه – سنت و مقاومت – بیشتر احساس می کنم با این منطقه ارتباط دارم تا با دیگران. 

این مصاحبه برای اولین بار در مجله انجمن دوستی BRD-Kuba Cuba Libre 1/2023 ظاهر شد.