پیشنهاد چین و اکراه طرفین

تمرکز دیپلماتیک چین بر خاورمیانه: فلسطینی ها و اسرائیلی ها با اکراه واکنش نشان دادند.

نوشته کنون ملنتین
یونگه ولت
ترجمه مجله هفته

چین نگران تنش های کنونی بین اسرائیل و فلسطین است. این ماحصل گفتگوی وزارت امور خارجه جمهوری خلق چین از گفتگو‌های تلفنی جداگانه با همتایان خود در اسرائیل و فلسطین، الی کوهن و ریاض المالکی بود که در رسانه ها منعکس شد.
وظیفه اصلی «کنترل کردن وضعیت و جلوگیری از تشدید درگیری» است. و: «همه طرفها» باید «آرام باشند و خویشتن داری کنند».
راه اصلی خروج از بحران فعلی، از سرگیری مذاکرات صلح و اجرای گزین تشکیل دو دولت مستقل است. چین آماده است تا تلاش ها را در این راستا تسهیل کند.
اینکه چگونه قرار است این پیشنهادها عملی شود از این بیانیه قابل فهم نیست.
اما دولت چین، به دنبال از سرگیری روابط دیپلماتیک بین عربستان سعودی و ایران با میانجیگری جمهوری خلق، ظاهراً مایل است نقش خود را به عنوان میانجی در درگیری های دشوار خاورمیانه گسترش دهد.
برای درک پیشینه، مذاکرات پیچیده و طولانی بین اورشلیم و رام الله باید بدانیم که اوایل دهه این مذاکرات در سال ۱۹۹۰ آغاز شد، از سال ۲۰۱۴ متوقف شده است.
پیش از آن، تحت نظارت جان کری، وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده، آخرین تلاش برای خروج از بن بست صورت گرفته بود.
از همان ابتدا، طرفین درگیر در مذاکره برای خود حداکثر بازه زمانی ۹ ماهه تعیین کرده بودند که از ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۳ تا ۲۹ آوریل ۲۰۱۴ ادامه داشت.
پس از آن مذاکرات قطع شد. فلسطینی‌ها به‌ویژه ناامید شده‌اند، زیرا سال‌هاست که در بن بست مانده‌اند، بدون اینکه هیچ دولت اسرائیلی به قرار خود مبنی توافق بر سر تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی عمل کند.
نه فقط بیش از یک دهه وقت در جهت چانه زنی بر سر این خواسته ها تلف شد، بلکه رژیم صهیونیستی از این زمان برای افزایش چند برابری تعداد شهرک نشینان در سرزمین های اشغالی استفاده برد.
به گفته سازمان اسرائیلی صلح اکنون، طی آخرین مذاکرات نه ماهه در سال های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴، تصویب ۱۴۰۰۰ آپارتمان جدید برای شهرک نشینان، رکورد تلخی را برای فلسطینی ها رقم زد.
با این وجود، جلسات مکرری بین نمایندگان اسرائیل و دولت خودمختار برای بحث در مورد مسائل عملی برگزار شد.
آخرین رویارویی از این دست تنها پنج هفته پیش در ۱۹ مارس در تفرجگاه شرم الشیخ مصر رخ داد.
از نظر محتوایی، موضوع پرهیز از درگیری در ماه رمضان بود که چند روز بعد شروع شد.
اسرائیل توسط زاچی هانگبی، مشاور امنیت ملی و مقامات ارشد سازمان اطلاعات داخلی خود، شین بت، و نیروهای مسلح نمایندگی می شد.
به استثنای فتح که بر دولت خودمختار تسلط دارد، همه سازمان های فلسطینی مخالفت خود را با این نشست اعلام کردند.
به عنوان مثال، جهاد اسلامی و جبهه مردمی برای آزادی فلسطین (PFLP) در بیانیه مشترکی از مشارکت دولت خودمختار (PA) به عنوان «کودتا علیه خواست مردم» انتقاد کردند.
در این زمینه، پیشنهاد پکن برای از سرگیری «مذاکرات صلح» شکست خورده در ابتدا پاسخ مثبتی روبرو نشد.
المالکی، وزیر امور خارجه فلسطین از «موضع روشن چین در قبال مسئله فلسطین» و حمایت این کشور از تشکیل کشور فلسطینی ستایش کرد، اما – به گفته وزارت خارجه چین – از هرگونه اظهار نظر در مورد ابتکار چین خودداری کرد.
کوهن از همتای خود به خاطر تمایل چین برای حمایت از حل و فصل مناقشه اسرائیل و فلسطین تشکر کرد، اما از نظر دیپلماتیک استدلال کرد که حل این مشکل به این زودی دشوار به نظر می رسد.
در عوض، او سعی کرد از فرصت استفاده کند و سمت گفتگوها را به سوی «تهدیدی که در برنامه هسته ای ایران می بینیم» هدایت کند و از چین خواست از نفوذ خود در تهران برای مقابله با آن استفاده کند.