توافق سوریه و ترکیه و نگرانی شبه نظامیان کرد.

عادی سازی روابط بین کشورهای خاورمیانه به بی وقفه در حال پیشرفت است. پس از از سرگیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان، سوریه و ترکیه نیز در تلاش برای عادی سازی روابط خود هستند.

تحلیلی از بردلی بلانکنشیپ
ترجمه میرفخرایی

می گویند یک چیز به چیز دیگری منجر می شود. آنکارا و دمشق در تلاش هستند تا از طریق مسکو به آشتی برسند. در نهایت، این می تواند به شکوفایی و یکپارچگی منطقه منجر شود.
هیأت هایی از سوریه، ایران و ترکیه هفته گذشته با همتایان خود در مسکو دیدار کردند تا در مورد عادی سازی روابط میان ترکیه و سوریه گفتگو کنند.
این نشست در تدارک نشست دیگری در سطح بالاتر است که اواخر این ماه برگزار می شود. بهبود همکاری ها برای پایان دادن به درگیری های جاری بین سوریه و ترکیه اهمیت ویژه ای دارد.
آنکارا و دمشق مرز مشترک طولانی دارند. روابط دو کشور از زمان آغاز درگیری متوقف شده است.
مقامات سوری پیشتر گفته بودند که نمایندگان آنها بر پایان دادن به حضور نظامی ترکیه در کشورشان و همکاری مشترک برای مبارزه با تروریسم تمرکز خواهند کرد.
در مقابل از آنکارا انتظار دارند در امور داخلی سوریه دخالت نکند.
پس از ۱۱ سال وقفه در روابط، این نشست آخرین مرحله از یک سری اقدامات آشتی بین آنکارا و دمشق بود که به شدت از سوی مسکو حمایت می شود.
این مذاکرات در حالی صورت میگیرد که آشتی بین دشمنان همیشگی منطقه ای ایران و عربستان سعودی به تازگی با میانجیگری چین در حال اجراست.
در مورد سوریه، دمشق می‌خواهد کنترل قلمرو خود را از نیروهای تحت حمایت آمریکا و کردها در بخش‌های شمالی و شمال شرقی این کشور بازپس گیرد.
آنها همچنین خواستار سپردن ضمانت ترکیه مبنی بر پایان دادن به تهدیدهای این کشور در صورت تشدید مجدد وضعیت امنیتی هستند.
ترکیه به نوبه خود نگران حضور واحدهای کرد مدافع خلق (YPG) است که آنکارا آنها را با حزب کارگران کردستان (پ ک ک) مرتبط میداند. – اکثر کشورهای غربی YPG را یک گروه شبه نظامی معمولی می دانند «نیروهای دموکراتیک سوریه» اما خود را، یک ائتلاف شبه‌نظامی که علیه دولت بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه می‌جنگد معرفی میکند.

این درحالیست که پ.ک.ک توسط تعدادی از بازیگران اصلی غربی از جمله ایالات متحده و اتحادیه اروپا به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته می شود.
از سوی دیگر، ترکیه هر دو گروه را تروریستی می‌داند و اساسا YPG را شاخه سوری پ‌ک‌ک ارزیابی.
این ارزیابی توسط مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده در گزارش سال ۲۰۱۸ و همچنین منابع محلی، از جمله مزدوران خارجی که در کنار نیروهای کرد در سوریه جنگیده‌اند، تایید میشود و مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده میگوید اطلاعاتی در اختیار دارد، که این دو گروه عملاً قابل جابجایی هستند و دست به تعویض نیرو هم میزنند و به طور معمول پیشمرگه های خود را با یکدیگر مبادله می کنند.

تمایل ترکیه به سرکوب تحرکات کردها در مرز ترکیه و سوریه هم قابل درک است و هم نقطه توافق متقابل برای هر دو طرف. همچنین می‌تواند به رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در انتخابات آتی کمک کند و به او برای سرکوب تهدید «تروریستی» و بهبود همکاری با همسایه‌اش کمک کند.

تا آنجا که به چگونگی پایان دادن به درگیری در سوریه مربوط میشود، بقایای پایگاه‌ها و نیروهای آمریکایی در سوریه که بخش‌هایی از خاک سوریه را بطور غیر قانونی و با نقض قوانین بین‌المللی در اشغال خود دارند، به مانعی جدی بر سر راه آرامش و صلح در منطقه تبدیل شده اند.
این موضوع حتی توسط رابرت فورد، سفیر سابق ایالات متحده در سوریه و مدافع سابق حمایت از مخالفان سوری اسد نیز مورد توجه قرار گرفت.

اگر نیروهای آمریکایی از منطقه خارج شوند شبه نظامیان کرد با از دست دادن پشتیبانی زمینی آمریکایی‌ها در امتداد مرز سوریه و ترکیه جایی که قبلاً نیروهای آمریکایی در آن مستقر بودند، موقعیت شان بسیار تضعیف خواهد شد و آنها به خطر خواهند افتاد.
این امیدواری وجود دارد که آب شدن یخ روابط سوریه و ترکیه به پایان مداخله خارجی در سوریه از جمله اشغال مناطق نفت خیز آن توسط نیروهای اشغالگر و غارتگر آمریکایی منجر شود.
با توجه به اینکه ترکیه متحد نظامی قدرتمند ایالات متحده در منطقه و سکوی پرتاب کلیدی برای حمایت نظامی ایالات متحده علیه گروه های شبه نظامی ضد اسد بود، این امر به توانایی های لجستیکی، استراتژیک و دیپلماتیک واشنگتن برای دخالت در امور داخلی سوریه ضربه میزند همچنین به ادغام مجدد سوریه در خاورمیانه و جوامع جهانی کمک خواهد کرد.
در واقع، عربستان سعودی اخیراً اعلام کرده است که قصد دارد رئیس جمهور سوریه را برای نشست بعدی اتحادیه عرب در ماه مه به ریاض دعوت کند.
این سیگنال مهمی است مبنی بر چندین دهه طرد سوریه از جامعه عرب به آنهم دستور واشنگتن در حال اتمام است.
این تحولات می تواند به یکپارچگی منطقه خاورمیانه کمک بزرگی کند علیرغم اینکه مداخلات خارجی و تلاش های مداوم غرب برای ایجاد تفرقه در میان کشورهای منطقه همچنان ادامه دارد. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، یک بار گفته بود که « خاورمیانه اروپای جدید خواهد بود».
او در سال ۲۰۱۸ گفت که در پنج سال آینده – یعنی امروز – کشورش «کاملاً متفاوت به نظر خواهد رسید» و سایر کشورهای خاورمیانه نیز متفاوت خواهند بود و در ۳۰ سال آینده این منطقه به توسعه اقتصادی فزاینده دست خواهد یافت و این مانند رنسانسی برای خاورمیانه خواهد بود.
با این حال، تبدیل شدن به «اروپای جدید» به یکپارچگی سیاسی بسیار عمیق‌تر برای کل منطقه نیاز دارد.
در عین حال، توجه به این نکته حائز اهمیت است که پایه های اتحادیه اروپا – حتی قبل از برداشتن مرزها و چارچوب سیاسی مشترک – بر توسعه اقتصادی و همکاری برد-برد استوار بود.
به همین ترتیب، آب شدن موفقیت آمیز یخ روابط ترکیه و سوریه، در راستای همکاری های متقابل و امنیت مشترک، در چارچوب همکاری های عمیق تر ایران و عربستان سعودی، می تواند در نهایت منجر به یکپارچگی سیاسی خاورمیانه کمک کند.
با حمایت قدرت‌های بزرگی مانند چین و روسیه که مشارکت راهبردی همه جانبه مبتنی بر حقوق بین‌الملل را تشویق می‌کنند، علی‌رغم همه تفاوت‌های ایدئولوژیک و مذهبی، این یک هدف قابل دستیابی است.
می گویند یک چیز به چیز دیگری منجر می شود. و همکاری بیشتر در زمینه توسعه، امنیت و تجارت می تواند پایه و اساس یک خاورمیانه یکپارچه تر را ایجاد کند.
با وجود این که رویا و خواب و خیال محمد بن سلمان برای یک رنسانس منطقه‌ای تقریباً غیر قابل دستیابی به نظر می رسد اما پایان دادن به درگیری هایی که در وهله اول توسط بیگانگانی که فقط به میراث غارت شرق و منابع طبیعی کشورهای آن وفادارند و به این درگیری ها دامن می زنند هدفی ممکن به نظر میآید.