زمان باز کردن «گره اوکراین» در روابط چین و اتحادیه اروپا

سرمقاله گلوبال تایمز

ترجمه مجله هفته 

پس از چندین گفتگو مهم با امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه و اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا در ۶ آوریل، شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در روز ۷ آوریل با مکرون در شهر سونگ یوان در گوانگژو دیداری غیررسمی داشت. جو دوستانه و آرام بود. این همچنین آخرین روز سفر ماکرون به چین است. یک سری نتایج قابل توجه قبل از پایان بازدید به دست آمده است. 

از جمله، شایان ذکر است که چین، فرانسه و اروپا در مورد اوکراین به اجماع بسیاری دست یافته اند که نشان می دهد چین و اروپا می توانند شرکای همه جانبه باشند. 

پس از شروع درگیری روسیه و اوکراین، برخی از اروپایی‌ها موضوع اوکراین را به روابط چین و اتحادیه اروپا گره زدند و واشنگتن این گره را تنگ‌تر کرد و آن را به برجسته‌ترین سوء تفاهم و درک نادرست در دیدگاه کنونی اروپا از چین تبدیل کرد. 

باز کردن این گره یک کار فوری در روابط چین و اتحادیه اروپا است، اما در نهایت نیاز است که اروپایی ها خودشان آن را باز کنند. 

مدتی است که برخی نخبگان سیاسی اروپایی موضوع اوکراین را به روابط چین و اتحادیه اروپا مرتبط می‌دانند، حتی آن را یکی از پیش‌نیازهای توسعه روابط چین و اتحادیه اروپا می‌دانند. 

چین نمی‌تواند نظریه «مسئولیت چین» را بپذیرد و نگاه کردن به روابط دوجانبه صرفاً از منظر بحران اوکراین کوته‌بینانه است. 

چین اصرار دارد که روابط چین و اتحادیه اروپا وابسته یا تابع فرد یا کشور ثالثی نیست. 

مسئله اوکراین نباید مانعی برای ارتباطات چین و اتحادیه اروپا باشد، بلکه فرصتی برای هر دو طرف برای تقویت هماهنگی است. 

در ۶ آوریل، مکرون و فون در لاین در گفتگوهای خود با رئیس جمهور شی ابراز داشتند که چین طرفی نیست که بحران را ایجاد کرده است، از تلاش های چین برای پیشبرد راه حل سیاسی قدردانی کردند و منتظر بودند که چین نقش مهمتری ایفا کند. 

آنها آماده همکاری با چین برای یافتن راهی برای تسهیل گفتگوها برای صلح هستند. اتحادیه اروپا امیدوار است که چین نقش مهمتری ایفا کند و اعلام کرد که مایل است با چین برای یافتن راه هایی برای انجام مذاکرات صلح همکاری کند. 

این اظهارات مثبت نشان می‌دهد که مواضع چین و اتحادیه اروپا در قبال اوکراین در حال نزدیک‌تر شدن است و این اختلافات بسیار محدودتر از آنچه در رسانه‌های غربی منتشر شده است. 

مهمترین اتفاق نظر بین دو طرف این است که هر دو به صلح امیدوارند و مایل به تلاش برای انجام مذاکرات صلح هستند. 

ما نگرانی امنیتی شدید اروپا را در نتیجه درگیری روسیه و اوکراین درک می کنیم و همچنین امیدواریم که اروپا به صداقت چین در ترویج صلح باور داشته باشد. 

رئیس جمهور مکرون درباره قدرت «احترام گذاشتن» صحبت کرد. کشورهای غربی در برخورد با کشورهای غیرغربی باید توجه ویژه ای به این موضوع داشته باشند که رفتار آنها تا حدودی موضوعی به جا مانده از تاریخ استعماری آنها است. 

چندین سال است که نخبگان غربی آگاهانه یا ناآگاهانه برای دیگران سخنرانی میکنند و راه و چاه را به دیگران نشان میدهند و کشورهای غیرغربی از آنها خسته شده‌اند. 

در بحران اوکراین دوباره همان اشتباه را مرتکب شدند، گویی پیروی و تبعیت از نظرات آنها تنها کار درست و عادلانه است. 

این افراد فوراً باید «احترام متقابل» را بیاموزند و به تفاوت‌های دیگران احترام بگذارند و از حقوق طبیعی یکسانی برخوردار باشند، و همچنین قضاوت مستقل چین بر اساس پیچش‌ها و چرخش‌های تاریخی مسئله اوکراین. 

لازم به تاکید است که روابط دوستانه چین و روسیه در واقع برای حل بحران اوکراین مساعد است و تابع فرد و کشور ثالثی نیست، که در مورد روابط چین و اتحادیه اروپا نیز صدق می کند. 

ما می توانیم تغییر در نگرش اروپا در قبال چین در مورد اوکراین و همچنین اختلافات آن با واشنگتن را احساس کنیم. 

با ادامه درگیری، خسارات و دردهای اروپا روز به روز افزایش می‌یابد و تمایل آن برای گفتگوهای صلح و راه‌حل سیاسی قوی‌تر می‌شود و «درجه خاصی از همگرایی» را با دیدگاه‌های چین نشان می‌دهد. 

پس از انتشار موضع چین در مورد حل و فصل سیاسی بحران اوکراین، واکنش اروپا بسیار مثبت تر از آمریکا بود، اگرچه همچنان نگرانی ها و سوء تفاهم ها وجود داشت و این زمینه را برای چین و اروپا فراهم کرد تا روی موضوع اوکراین به سمت یکدیگر حرکت کنند. 

موضوع اوکراین یک بن بست در روابط چین و اتحادیه اروپا نیست و می تواند و باید در اسرع وقت حل شود. 

چین و اروپا درباره وضعیت جهانی و روندهای تاریخی اجماع زیادی دارند. 

چین این دیدگاه را مطرح کرده است که «جهان دستخوش تغییرات عمیقی است که طی یک قرن دیده نشده است» و اروپا معتقد است که اکنون یک «نقطه عطف تاریخی» است. 

سفر مکرون و فون در لاین به چین نشان می‌دهد که نیاز چین و اروپا به یکدیگر در فضای بین‌المللی کنونی همچنان در حال افزایش است و ارتباطات همچنان می‌تواند «با احترام، اعتقاد و دوستی» انجام شود. 

اگرچه رقابت در برخی زمینه ها تشدید شده و تضادها و اختلافات همچنان وجود دارد، اما همکاری همچنان در اولویت است. 

کلید برآورده کردن کامل نیازهای همکاری دو طرف و آزادسازی پتانسیل همکاری این است که آیا اروپا می تواند بر موانع سیاسی و مداخلات خارجی غلبه کند یا خیر. 

امیدواریم دیدار مکرون و فون در لاین تغییرات مثبت بیشتری را در این زمینه در اروپا ایجاد کند.