پنتاگون شوخی نمی‌کند

لئونید ساوین (LEONID SAVIN)

ا. م. شیری

پس، جنگ. اما نه برای پایان دادن به آن با صلح، بلکه، برای پیروزی

۱۰ فوریه، ستاد مشترک ارتش ایالات متحده مفهوم کلی رقابت نیروهای مسلح (یک سند طبقه‌بندی نشده) منتشر کرد.

پیام تئوریک اصلی سند سیاست نظامی آمریکا این است که ارتش آمریکا باید «تفکر خود را گسترش دهد» و «رویکردهای خود را تجدید کند». از پتانسیل نظامی آمریکا برای ژرفاسنجی پیشگیرانۀ سامانه‌های دشمن در نقاط آسیب‌پذیر استفاده خواهد شد. و همه اینها مخفیانه، منظم، روشمند است.

به طور ضمنی در «مفهوم مشترک» میل به اجتناب از جنگ در دو جبهه (با روسیه و چین) بیان شده است. در مورد ضرورت به کارگیری استراتژی فریب، گفته می‌شود.

و برای این لازم است:

ــ توجه به این که کشورهای دیگر تعریف متفاوتی از جنگ دارند؛

ایجاد یک «فضای رقابتی» بزرگ و بی‌شکل و تقسیم آن به بخش‌هایی که برای برنامه‌ریزی قابل درک‌تر است.

ذکر مفهوم «نیابتی‌ها» و «جایگزین‌ها» نشان می‌دهد که نظام آمریکا دائماً روی تشکیل عوامل خارجی مطالعه می‌کند.

در ادامۀ مطلب آمده است: «در رقابت استراتژیک، موفقیت به معنای حفظ آزادی عمل برای پیگیری منافع ملی با مخاطرۀ قابل قبول و هزینه‌های قابل قبول به منظور جلوگیری از درگیری مسلحانه است. برتری رقابتی را می‌توان با انتقال رقابت به مناطقی که ایالات متحده از برتری نسبی پایدار نسبت به دشمن خود در آنجا برخوردار است، به دست آورد و این کشور را به کاربست اقدامات تلافی‌جویانه، که برایش نسبتاً پرهزینه یا غیرمولد هستند، وادار کرد».

سند مورد بررسی ایدئولوژیک و در روح رئالیسم سیاسی («منافع ملی»، «توازن قوا» و غیره) پایدار است. اما همچنین نفوذ به اصطلاح نظریۀ لیبرالیسم در روابط بین‌الملل نیز وجود دارد. گفته می‌شود که «هنوز قوانین، موافقت‌نامه‌ها و هنجارهای بین‌المللی پذیرفته شده‌ای وجود دارند (از این پس به آن‌ها قواعد گفته می‌شود) که تعیین می‌کنند بازیگران بین‌المللی چگونه باید رفتار کنند. این مفهوم از این واقعیت ناشی می‌شود که «حفظ رهبری ایالات متحده در نظام بین‌الملل به عنوان یک هدف اولویت‌دار امنیت ملی باقی خواهد ماند».

رئیس ستاد مشترک ارتش

در سند ستاد مشترک چهار حوزه که در کار ستادی همپوشانی دارند، مشخص شده است: شناختی، جغرافیایی، منطقه‌ای و موضوعی. حوزه شناختی عبارت است از ایدئولوژی، آموزش، اطلاعات، نوآوری. خود ایالات متحده آمریکا همپوشانی جغرافیایی را شامل آمریکای لاتین، اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی با اقیانوس هند، قطب شمال، آسیای مرکزی، خاورمیانه و آسیای شرقی با اقیانوس آرام نشان داده است (همۀ این‌ها جزو حوزۀ منافع نیروهای مسلح ایالات متحده هستند). حوزۀ منطقه‌ای با اجزای مرتبط با انواع نیروهای مسلح که در زمین، هوا، دریا، فضا و فضای سایبری عمل می‌کنند، مشخص می‌شود. در حوزۀ موضوعی، موضوعاتی مانند نظم بین‌المللی، بازارهای جهانی، آب و هوا، امنیت، پزشکی، فن‌آوری و افراط‌گرایی تفسیر شده است. وزارت دفاع ایالات متحده با همۀ اینها سروکار دارد و همۀ این‌ها حوزۀ مورد علاقۀ ارتش آمریکا هستند.

علاقه‌مندی چین به قطب شمال در سند مفهومی مورد تأکید قرار گرفته است (چین خود را به عنوان یک قدرت «نزدیک به قطب شمال» تعریف می‌کند).

نتیجه‌گیری کلی از سند: «هر چه ایالات متحده از نظر دسترسی به نقاط مختلف جهان؛ توسعۀ بنیۀ نظامی-صنعتی؛ تقویت اتحادها و مشارکت‌ها؛ محرک توسعۀ فن‌آوری رقابتی‌تر باشد، موقعیت بهتری برای دستیابی به پیروزی در درگیری‌های مسلحانه خواهد داشت».

پس، جنگ. اما نه برای پایان دادن به آن با صلح، بلکه، برای پیروزی. چنین است چشم‌انداز ۲۰۲۳ رئیس ستاد مشترک ایالات متحدۀ آمریکا.

مأخذ: بنیاد فرهنگ راهبردی

۶ فروردین-حمل ۱۴۰۲