اوکراین ایران را تحریک می کند
اظهارنظر میخائیل پودولژاک، مقام دولتی اوکراین در مورد حمله پهپادی به یک کارخانه تسلیحاتی در اصفهان به وضوح خشم تهران را برانگیخته است.
کارشناسان معتقدند که ایران اکنون می تواند موضع رسمی خود در مورد مناقشه اوکراین را تغییر دهد.
نوشته یوگنی پوزدنیاکوف و آلیونا زادوروژنایا
روزنامه وزگلیاد روسیه
ترجمه یاسمین نازاروا برای مجله هفته.
رویارویی ایران و اسرائیل پس از حمله به تأسیسات نظامی در اصفهان بار دیگر تشدید شده است. اما این بار اوکراین از این تجاوز نظامی دور نماند – ادعای رسوای میخائیل پودولیاک مشاور زلنسکی در مورد دخالت داشتن در این حمله در تهران به عنوان تأیید ضمنی مشارکت کیف در این تجاوز غیرقانونی تلقی شد.
در حالی که سیاستمداران در اسرائیل از اظهارات پودولیاک گیج شده‌اند، تهران از این موضع گیری برافروخته شده است. نباید از یاد برد ایران کاملاً قادر است که به حمله پهپادی ادعایی اوکراین با موشک های دوربرد که به راحتی تا اوکراین میرسند پاسخ دهد.
میخائیل پودولیاک، مشاور دفتر رئیس جمهور اوکراین روز یکشنبه با انتشار پیامی در توئیتر، بارها ایران را به ارسال پهپاد به منطقه جنگی در اوکراین متهم کرد و تلویحاً به مشارکت کیف در حمله به اصفهان اعتراف کرد.
در همین راستا سفیر اوکراین در تهران از سوی وزارت امور خارجه ایران احضار شد.
علاوه بر این، دولت ایران از دفتر ریاست جمهوری اوکراین خواسته است تا اظهارات پودولیاک در مورد حمله به تأسیسات وزارت دفاع جمهوری‌خواهان در اصفهان را اصلاح کند.
در غیر این صورت، تهران می تواند موضع خود را در قبال درگیری در اوکراین تغییر دهد. این خبر را یک مقام ایرانی که نامش فاش نشده به پورتال خبری نور نیوز گزارش داده است. به نظر او، اظهارات پودولیاک می تواند اعتراف پنهانی به دخالت اوکراین در این حمله باشد.
این منبع همچنین خاطرنشان کرد که تهران بارها بر ضرورت آتش بس در اوکراین و راه حل مذاکره برای درگیری تاکید کرده است.
اما این بار موضع رسمی ایران در قبال بحران اوکراین می تواند تغییر کند.
اما در هر صورت ایران این حادثه را نادیده نخواهد گرفت و موضع کشور پس از بیانیه رسمی ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی روشن خواهد شد.
یوری لیامین، محقق ارشد مرکز تحلیل استراتژی‌ها و فناوری‌های روسیه به روزنامه وزگلیاد گفت: «پاسخ ایران از بسیاری جهات به نتایج تحقیقات در مورد حادثه اصفهان بستگی دارد. اما برخی از نمایندگان دولت اوکراین قبلاً موفق شده‌اند چنین اظهارات وقیحانه‌ای داشته باشند که تهران به سختی آنها را فراموش خواهد کرد.»
این کارشناس توضیح داد: «ایران به شدت از وضعیتی که به وجود آمده برافروخته شده. اصولاً در حال حاضر یک اقدام دیپلماتیک کاملا محتمل است.
سطح روابط دوجانبه بین کیف و تهران ممکن است کاهش یابد. من احتمال قطع کامل گفتگوها را رد نمی کنم.»
لیامین ادامه داد: تشدید روابط با روسیه نیز امکان پذیر است. با این حال، باید این نکته را در نظر گرفت ایران حاضر نیست همکاری با مسکو را فقط برای اینکه خشم اوکراین را برانگیزد به نمایش بگذارد:
“کارهای بزرگ بشدت میل به سکوت دارند. به خصوص که روابط روسیه با ایران در حال حاضر در سطح نسبتاً بالایی قرار دارد.»
لیامین تاکید کرد: «با فرض اینکه بررسی ها نشان دهد که کی یف واقعاً در حوادث اصفهان دست داشته است، اقدامات متقابل سخت تری از جمله حمله نظامی نیز قابل تصور است. از نظر تئوری، خاک اوکراین در تیررس موشک های بالستیک ایران است. با انجام این کار، موشک‌ها بر فراز حریم هوایی ترکیه پرواز میکنند، بنابراین تایید آنها مورد نیاز نخواهد بود.»
او توضیح داد:
«علاوه بر این، ایران بازیگری بسیار مصمم است که به دفاع از منافع خود عادت کرده است. برای او بسیار مهم است که به طور مستقل قدرت نظامی خود را نشان دهد. بنابراین، تهران از روسیه درخواست حمایت نخواهد کرد، مثلاً برای هماهنگی پرتاب موشک از سمت دریای خزر».
لیامین در جمع بندی خاطرنشان کرد که ایران تجربه غنی در استفاده از موشک های بالستیک دارد. وی حملات به پایگاه های نظامی آمریکا در عراق را یادآور شد.
سایمون سیپیس، محقق مؤسسه مطالعات امنیت ملی در دانشگاه تل آویو اظهار داشت:
«حملات اخیر در ایران ربطی به اوکراین ندارد. ادعاهای مشاور دفتر ریاست جمهوری اوکراین، میخائیل پودولیاک، صرفاً تلاشی غیرقابل توضیح برای ژست گرفتن در این شلوغی‌ها است.»
این کارشناس دو توضیح احتمالی برای این حادثه ارائه کرد.
بر اساس اولی، ایالات متحده و اسرائیل دریافتند که روسیه به دلیل عملیات نظامی در اوکراین نمی تواند از ایران “حفاظت” کند.
به همین دلیل فرصتی و «دلیلی برای حمله مشروع» به اهدافی در اصفهان برای آنها پدید آمده است. اما سیپیس معتقد است که تغییرات سیاسی داخلی در اسرائیل و بازگشت بنیامین نتانیاهو به پست نخست وزیری محتمل تر است. او توضیح داد:
«راست به دولت بازگشته است، به همین دلیل است که اسرائیل بیشتر به سمت فلسطین، نوار غزه و اکنون نیز به سمت ایران پیش می‌رود.»
سیپیس حمله به تاسیسات ایران را “حادثه ای بی سابقه” در خاک یک کشور مستقل خواند. وی تاکید کرد: «در گذشته اسرائیل و آمریکا به حملات گزینشی محدود می‌شدند، اما امروز شاهد حمله گسترده به اهداف داخل ایران هستیم.»
این کارشناس متقاعد شده است که اوکراین نمی تواند چنین حمله ای را انجام دهد و نمی تواند در آن شرکت داشته باشد.
به عقیده وی اظهارات دولت در کیف نشان می‌دهد که آنها تلاش میکنند که این طریق توجه رسانه های بین المللی را به خود جلب کنند و در عین حال با چسباندن خود به اسرائیل مدعی همکاری بین دو کشور شوند. این یک حقیقت است که اسرائیل نمی تواند رسما ادعاهای اوکراین را تکذیب کند و بگوید نه این کار اوکراین نبود بلکه ما در پس آن قرار داریم.
سیپیس گفت: «در این حال اوکراینی هایی که در کیف نشسته اند می‌دانند که آنها چیزی از اسرائیل نصیبشان نمی‌شود و نتیجه این حرکت فقط تلاش برای فتنه‌گری است»
«بر اساس این سناریو، اوکراین سعی دارد نشان دهد اسرائیل متحد اوکراین است و اقدامات آن دقیقاً از این طریق توجیه می شود. اما اسرائیل به هیچ وجه به چنین “کمکی” از سوی اوکراین نیاز ندارد.”
ولادیمیر ساشین، کارمند مؤسسه شرق شناسی آکادمی علوم روسیه نیز نظر مشابهی دارد.
او توضیح داد:
«ایرانی‌ها احتمالا نباید حرف های پودولیاک را آنقدر جدی بگیرند. البته با توجه به ذهنیت شرقی آنها، ایرانی ها ممکن است از ادعاهای او دلخور شوند.
اما به جرات می توان گفت که همه حملات به اهداف ایرانی هیچ ارتباطی با اوکراین ندارد.»
ساشین حدس زد: «وی افزود: با فرض اینکه هدف اصلی حمله، کارخانه اصفهان بوده است، باید به تولید پهپاد از جمله در این کارخانه توجه کرد.»
بارها ادعاهایی مبنی بر تحویل این هواپیما ها به روسیه شنیده ایم. اوکراین به این جنبه از قضیه علاقه مند است، به همین دلیل است که پودولیاک اظهارات بی فکر خود را بیان کرد. او گفت:
«بدیهی است که حادثه اصفهان اولین حادثه نیست، انفجارها و قتل‌های فیزیکدانان هسته‌ای مرتب در ایران اتفاق می‌افتد، مرگ قاسم سلیمانی نیز فراموش نشده است. تهران پس از چنین حوادثی همیشه اظهارات پر سر و صدا می کند. اما اگر حملات انفرادی به مناطق مجاور را در نظر نگیریم، معمولاً موضوع فراتر از شعارهای تبلیغاتی نمی رود».
با این وجود، اگر مشارکت اوکراین در حادثه اصفهان ثابت شود، ایران حداقل از حق اخلاقی پاسخ دادن در قلمرو تحت کنترل ارتش اوکراین برخوردار خواهد بود.
به گفته کارشناسان، اینکه آیا ایران از این حق استفاده خواهد کرد یا خیر به عوامل متعددی از جمله موقعیت روسیه در درگیری بستگی دارد.
