آمریکایی‌ها در افغانستان چه کردند؟

نیکولای بابکین (NIKOLAI BOBKIN)

ا. م. شیری

آمریکا پس از ۲۰ سال اشغال، افغانستان را رها کرد تا نابود شود.

در افغانستان، مردم سخت‌ترین زمستان در دهه‌های اخیر را تجربه می‌کنند. دمای هوا به زیر ۳۵ درجه سانتیگراد رسیده است. به گفتۀ وزارت مدیریت حوادث طبیعی در کابل، تلفات چنین زندگی به حداقل ۱۶۶ نفر رسیده است.

آمریکا پس از ۲۰ سال اشغال، افغانستان را رها کرد تا نابود شود. اقتصاد کشور سقوط کرده است، غذای کافی وجود ندارد و علاوه بر آن، مردم هنوز از سرما می‌میرند. بیش از ۲۴ میلیون نفر از ۳۷ میلیون نفر جمعیت این کشور به کمک نیاز دارند. آمریکا به چنین فاجعه انسانی توجه نمی‌کند. در حالیکه خودش افغانستان را به طالبان ممنوعه در روسیه تسلیم کرد، آن‌ها را مسبب همۀ مشکلات قلمداد می‌کند.

با این حال، مسئله بر سر طالبان نیست. دولت افغانستان در طول سالیان متمادی به کمک کشورهای دیگر وابسته بود. بر اساس گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۱۹، ۷۵ درصد هزینه‌های دولت افغانستان از طریق کمک‌های بلاعوض از طرف شرکای بین‌المللی پوشش تأمین می‌شد.

افغان‌ها حتی در دورۀ اشغال آمریکایی‌ها در شرایط فقر شدید به سر  می‌بردند. در سال ۲۰۲۰، رئیس جمهور اشرف غنی اظهار داشت که ۹۰ درصد مردم زیر خط فقر با کمتر از ۲ دلار (دالر) در روز زندگی می‌کنند. آمریکا با خروج از این کشور، پروژه‌های زیربنایی و کمک‌های ارائه شده از طریق آژانس کمک‌های آمریکا برای توسعۀ بین‌المللی، بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول و بانک توسعۀ آسیایی را به حالت تعلیق درآورد. آمریکایی‌ها ذخایر دولت افغانستان در حساب‌های بانکی در ایالات متحده را نیز مسدود کردند.

بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، دارایی‌های ذخیرۀ بانک مرکزی افغانستان تا آوریل ۲۰۲۱ به ۹.۴ میلیارد دالر (دلار) رسیده بود و حدود ۷ میلیارد دلار آن در ایالات متحده نگهداری می‌شود. سپس بایدن یک فرمان اجرایی را امضا کرد که به موجب آن ۷ میلیارد دلار از وجوه مسدود شده افغانستان که در ایالات متحده نگهداری می‌شود، بگونه‌ای تقسیم ‌شود تا نیمی از آن به نفع قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر ضبط شود. تنها این اقدام برای تشدید بحران اجتماعی-اقتصادی در افغانستان کافی بود.

گرسنگی

فقر جمعیت منجر به قحطی می‌شود که جان هزاران نفر را می‌گیرد. به گفتۀ وزارت بهداشت افغانستان، در سال ۲۰۲۲ نزدیک به ۳ میلیون کودک در افغانستان دچار سوءتغذیه بودند. برنامۀ جهانی غذا ارقام متفاوتی ارائه می‌دهد و پیش‌بینی می‌کند که در سال ۲۰۲۳ در افغانستان ۸۷۵ هزار کودک از سوءتغذیه حاد و ۲.۳ میلیون کودک و همچنین ۸۴۰ هزار زن از سوءتغذیه نسبتاً حاد رنج خواهد برد.

بلینکن، وزیر امور خارجۀ آمریکا در سپتامبر گذشته گفت که از زمان خروج نیروهای آمریکایی در اوت ۲۰۲۱، کل کمک‌های بشردوستانه ایالات متحده به افغانستان و کشورهای همسایه از ۱.۱ میلیارد دلار فراتر رفته است. سازمان‌های بین‌المللی بیش از ۲.۶ میلیارد دلار کمک ارائه کردند. با این حال، مقامات سازمان ملل می‌گویند که این تعهدات از نیازهای بشردوستانه کشور کمتر است. و منظور از «کشورهای همسایه» کمک به افغان‌هایی است که همراه با آمریکایی‌ها کشور را ترک کرده و در خارج از کشور مقیم هستند. شمار چنین افراد کم نیست. طرفه اینکه، بزرگترین فرار از زمان جنگ ویتنام بود. بیش از ۷۶۰۰۰  نفر از آن‌ها را ایالات متحده پذیرفته است. اما این‌ تعداد فقط کسانی هستند که با اشغالگران همکاری می‌کردند و می‌توانستند به هواپیماهای نظامی آمریکایی سوار شوند.

کسانی که از دست طالبان فرار کردند، در سراسر جهان پراکنده شدند. اما بیشتر آن‌ها به ایران رفتند. بنا به تخمین دولت ایران، از ابتدای سال ۲۰۲۱، بیش از نیم میلیون نفر افغان وارد این کشور شده است. تخمین زده می‌شود که ۱۱۸۰۰۰ نفر دیگر به پاکستان گریخته است. در ترکیه حدود ۳۰۰۰۰۰ مهاجر افغان بدون مدرک و بیش از ۱۲۰۰۰۰ پناهجوی افغان ثبت شده است. هیچ یک از این کشورها برای حمایت از پناهجویان افغان کمک‌های بشردوستانه دریافت نمی‌کنند.

توزیع نان

اجرای طرح بشردوستانۀ سازمان ملل متحد برای افغانستان در سال ۲۰۲۲ به ۴.۴ میلیارد دلار نیاز داشت. اما سازمان ملل کمتر از نیمی از آن را دریافت کرد که حتی هزینۀ مبارزه با گرسنگی را نیز پوشش نداد. کمک‌کنندگان غربی به تعهدات مالی خود عمل نکردند. با این حال، آن‌ها از طالبان می‌خواهند که حکومتداری، تعامل سیاسی و احترام به حقوق زنان و دختران را بهبود بخشند و می‌گویند، می‌دانیم که به رسمیت شناختن حکومت طالبان بدون این شرایط غیرممکن است، اما این امر یک چشم‌انداز بلندمدت است. با وجود این، اکنون از یک وضعیت اضطراری صحبت می‌کنیم. کشور در آستانه انقراض قرار گرفته است. کمک‌های بشردوستانه غرب به افغانستان پس از آنکه طالبان در ۲۴ دسامبر سال گذشته، استخدام زنان در سازمان‌های غیردولتی را ممنوع کرد، بیشتر کاهش یافت.

فاجعه انسانی در افغانستان از اقدامات غرب- قطع ارتباط بانک مرکزی افغانستان و بانک‌های تجاری با نهادهای مالی جهانی، مسدود کردن ذخایر ارزی افغانستان و کاهش ارزش پول افغانی ناشی می‌شود. در افغانستان شکی نیست که اگر آمریکا می‌خواست می‌توانست به افغان‌ها کمک کند. اما آمریکایی‌ها هیچ استراتژی برای امارت اسلامی افغانستان ندارند. سهم افغان‌ها فقط گرسنگی، سرما و فقر است.

برگرفته از: بنیاد فرهنگ راهبردی

مطالب مرتبط:

ــ ایالات متحدۀ آمریکا تروریست اصلی جهان

ــ تروریسم چیست؟ تروریست کیست؟

۱۳ بهمن-دلو ۱۴۰۱