افول اوکراین – تراز واقعی یکسال مدیریت زلنسکی

در سال گذشته، هم مقدار جمعیت و هم حجم تولید اقتصادی در اوکراین به شدت کاهش یافته است.
به گفته کارشناسان، غرب نمی خواهد اوکراین را به عنوان یک کشور مستقل از لحاظ اقتصادی حفظ کند، بلکه تنها این کشور را به عنوان منطقه‌ای برای ایستادن در برابر روسیه می خواهد.

نویسنده: آلیونا زادوروژنایا
ترجمه مجله هفته

در پایان سال ۲۰۲۲، ولادیمیر زلنسکی به نتایج منحصر به فرد و از بسیاری جهات غم انگیز دست یافت. او توانست تعداد جمعیت ساکن اوکراین را به سطح ۱۰۰ سال پیش کاهش دهد و کشور را کاملاً به غرب وابسته کند و هموطنان خود را از امکانات اولیه زندگی محروم کند.

در سال ۲۰۲۳، کاهش فاجعه باری در نرخ زاد و ولد در اوکراین پیش بینی می شود. این واقعیت را رئیس انستیتوی جمعیت شناسی و تحقیقات اجتماعی به نام پتوخا و یکی از اعضای آکادمی ملی علوم اوکراین الا لیبانوا اعلام کردند.
به گفته وی، تا سال ۲۰۳۰ جمعیت اوکراین به ۳۵ میلیون نفر کاهش می یابد، البته باید گفت که کاهش جمعیت از سال ۱۹۹۴ تا بحال ادامه دارد.
به گفته لیبانوا، در حال حاضر ۳۴ تا ۳۵ میلیون نفر در اوکراین زندگی می کنند.
اما این اعداد در عین حال مشکوک هستند. تعداد پناهندگانی که از دونباس و اوکراین به روسیه آمده‌اند تاکنون از پنج میلیون نفر فراتر رفته است.
در تابستان، سازمان ملل تعداد پناهندگان اوکراینی در تمام کشورهای اروپایی را ۶.۳ میلیون نفر تخمین زد. (اخیرا این سازمان تعداد پناهندگان اوکراین را هشت میلیون نفر تخمین زد این بدون احتساب مهاجرانی است که به روسیه پناه بردند – مترجم)
کارشناسان بر این باورند که ادعاهای لیبانووا اغراق آمیز است و در حال حاضر افراد کمتری نسبت به آنچه او در گزارشش ادعا می کند در اوکراین مشغول زندگی هستند.
ایوان لیسان اقتصاددان به روزنامه وزگلیاد گفت: «حتی قبل از شروع عملیات نظامی، تخمین اینکه واقعاً چند نفر در اوکراین زندگی می‌کردند دشوار بود.
ارقام رسمی حدود ۴۰ میلیون نفر ذکر شده است، در حالی که تعداد واقعی افراد ساکن در آنجا ۳۳ میلیون یا کمتر است.»

از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹، اوکراینی‌ها رتبه اول را در اخذ مجوزهای اقامت اولیه در لهستان را داشتند.

بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر از این طریق کشور را ترک کردند. همچنین نباید فراموش کرد که اخیراً تعداد زیادی از پناهندگان به اروپا مهاجرت کرده اند.

به همین دلیل است که امروزه در بهترین حالت ۲۵ تا ۲۷ میلیون نفر در اوکراین باقی مانده اند که با جمعیت اوکراین در دهه ۱۹۲۰ قابل مقایسه است.

این کارشناس خاطرنشان کرد: مردان بیشترین تعداد را در کشور تشکیل میدهند زیرا (زیر ۶۰ سال) آنها حق خروج از کشور ندارند.
«من مطمئن هستم که این روند در سال ۲۰۲۳ ادامه خواهد داشت. ما همچنین شاهد مهاجرت داخلی خواهیم بود. مردم از آن بخش‌هایی از جبهه که وضعیت تهدیدآمیز دارد، فرار خواهند کرد.
به عنوان مثال، مردم از بخش دونباس تحت کنترل کیف در حال حاضر به Dnepropetrovsk فرار می کنند.
«پردرآمدترین تجارت، جنگیدن است. نیروهای مسلح اوکراین صد هزار گریونا (حدود ۲۶۰۰ یورو) به کسانی که مستقیماً در جنگ شرکت می کنند و ۳۰ هزار گریونا (حدود ۸۰۰ یورو) به کسانی که در عملیات رزمی پشت جبهه فعالیت میکنند دستمزد میدهد.
«کسانی که از جبهه به خانه و کاشانه خود باز می گردند شروع به مصرف زیاد الکل و هدر دادن پول هایی که در جنگ کاسبی کرده‌اند می کنند. مثلا آنها وارد فروشگاه های لوازم الکترونیکی می شوند و می خواهند گران ترین تلویزیون را بخرند.»
در اوکراین، یک اداره پست غیردولتی در سیستم لجستیکی نیروهای مسلح اوکراین تعبیه شده است که به اصطلاح «پست جدید» نامیده می شود.
با کامیون های آنها مهمات و مواد غذایی را به جبهه میبرند و کالاهای غارت شده از زندگی مردم در شرق اوکراین را برمی گردانند و می فروشند.
مشابه این دزدی‌ها قبلاً در جریان به اصطلاح عملیات ضد تروریستی رخ داده است [نام رسمی عملیات نظامی اوکراین علیه جمهوری‌های دونباس ۲۰۱۴ است. یادداشت مترجم].
روستاییان هم روزگار سختی دارند.
لیسان توضیح داد: در بهار، کشاورزان کلخوز سابق دستمزد خود را به جای پول به صورت غلات دریافت می کردند، اگرچه در سال های قبل حق انتخاب بین پول یا محصول را داشتند.
لاریسا شسلر، کارشنار ارشد علوم سیاسی و فعال حقوق بشر، افزود:
«در سال ۲۰۲۲، حداقل هشت میلیون نفر اوکراین را ترک کردند.
با احتساب مناطق از دست رفته، حداکثر ۱۸-۲۰ سکنه در کشور باقی مانده اند. با توجه به محدودیت های شدید خروج مردان، عمدتاً زنان و کودکان هستند که از کشور خارج می شوند.»
«مدارس در اکثر شهرها کار نمی کنند، هرچند که به طور رسمی به آموزش از راه دور روی آورده اند. حتی شهرهای بزرگ هم شبیه شهر ارواح به نظر می رسند. در نیکولایف، اودسا و زاپوروژیه کمتر از نیمی از آپارتمان ها مسکونی هستند. بیشتر ساکنان آنها افراد مسن یا بسیار فقیر هستند که پول یا فرصتی برای یک شروع جدید در کشور دیگری را ندارند.»
«سال ۲۰۲۳ هیچ امیدی به بهبود وضعیت وجود ندارد. اکثر پناهندگان در اروپا می دانند که دیگر نمی توانند به اوکراین بازگردند. نرخ زاد و ولد به طرز فاجعه باری در حال کاهش است و سال آینده به دلیل اثرات انباشته شده بدتر خواهد بود.»
«از بین کسانی که ماندند، خیلی ها درآمدی ندارند. کارشناسان غربی و مقامات اوکراینی بیکاری را ۳۰ درصد از جمعیت فعال تخمین می زنند. اما چند ماه پیش فرماندار نیکولایف گزارش داد که ۸۰ درصد ساکنان این شهر شغل خود را از دست داده اند. و این رقم بیشتر به حقیقت نزدیک است.
حتی کسانی که کار می کنند هم به سختی روزگار می گذرانند. اکثر کارمندان حدود ۱۴۰۰۰ گریونا (معادل حدود ۳۶۰ یورو) حقوق دریافت میکنند. با این حال، قیمت مواد غذایی ۴۰ تا ۸۰ درصد گران شده است، به همین دلیل است که مردم در آستانه گرسنگی هستند.»
بدین ترتیب با کاهش جمعیت و افزایش بیکاری، کل اقتصاد اوکراین در رنج است.
علیرغم کمک های مالی هنگفت غرب، شرکت های صنعتی در حال تعطیل شدن هستند، استخراج معادن و محصولات کشاورزی در حال کاهش است.
در اواخر ماه اوت، دانشمندان علوم سیاسی پیش بینی کردند که اوکراین به یک کشور جهان سوم تبدیل خواهد شد.
آنها در آن زمان نسبت به از دست رفتن توان کشاورزی کشور هشدار دادند. و امروز هشدارهای آنها در حال تحقق است.
الیگارشی های اوکراینی که حتی در بدترین شرایط هم ثروتمندتر می شوند، ثروت خود را از دست داده‌اند. طبق گزارش فوربس اوکراین، کل سرمایه ثروتمندان اوکراینی بیش از ۲۰ میلیارد دلار در مقایسه با سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است.
بدهی ملی نیز در حال افزایش است و اکنون بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار است. لیسان به روزنامه وزگلیاد گفت:
«هیچ اطلاعات قابل اعتمادی در مورد مقدار حجم کاهش اقتصاد اوکراین وجود ندارد، فقط مقادیر فرضی وجود دارد. تا قبل از حملات روسیه به زیرساخت های انرژی، دولت اوکراین از کاهش ۳۰ تا ۴۰ درصدی تولید ناخالص داخلی می‌نالید. در سال ۲۰۲۱، تولید ناخالص داخلی اوکراین ۱۹۸ میلیارد دلار بود.
زمانی که روسیه حملات گسترده ای را به اهداف مربوط به شاخه انرژی با هدف از بین بردن پتانسیل لجستیکی دشمن آغاز کرد، برآوردها اصلاح شد.
در آن زمان، کیف اعلام کرد که در صورت ادامه حملات، تولید ناخالص داخلی تا ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت.
حملات اما همچنان ادامه یافت. با این حال، در اوایل ماه دسامبر، نخست وزیر دنیس شمیگال ادعا کرد که کاهش تولید ناخالص داخلی وجود داشته اما حدود ۳۵ درصد بوده است.

لیسان نظرش در مورد ادعای نخست وزیر اوکراین چنین است: «من این ادعا را باور نمی کنم و معتقدم تولید ناخالص داخلی تا پایان سال ۵۰ درصد کاهش می یابد.
این حدود ۱۰۰ میلیارد دلار است. علاوه بر این، روستیسلاو شورما، مشاور اقتصادی زلنسکی گفت که تولید در سه ماهه چهارم سال ۵۰ تا ۹۰ درصد کاهش یافته است. روندی را می توان مشاهده کرد که بر اساس آن شرکت های نزدیک به خط مقدم جبهه تعدادشان به شدت در حال کاهش یافتن است.»
از دست دادن نیمی از تولید ناخالص داخلی برای اوکراین دردناک تر از سال ۲۰۱۴/۲۰۱۵ خواهد بود.
کشوری بدون آنکه منبع تامین انرژی کارآمدی داشته باشد نمی تواند اقتصاد کارآمدی داشته باشد.
همه چیز به نوعی به برق بستگی دارد. به عنوان مثال می توان ذرت را قبل از اولین بارش برف برداشت کرد. اما پس از آن باید خشک شود که بدون برق عملا غیرممکن است. به همین دلیل، عملکرد غذایی ذرت ۳۰ درصد و عملکرد کلی آن بر اقتصاد حتی تا ۴۰ درصد کاهش یافته است.
«در نتیجه، بدون کمک غرب، اوکراین حتی قبل جنگ هم در حال فروپاشی بود. اما ناتو در دوران جنگ توانست آنها را سرپا نگه دارد. این کار شامل توسعه دولت نمیشود، بلکه در مورد تثبیت سیستم مالی کشور است – آنها فقط به اندازه ای پول می دهند تا اوکراین بتواند برای آنها بجنگد.»
«در مورد اوراق قرضه ماجرا بسیار عجیب است – آنها فقط در داخل کشور معامله می شوند، زیرا هیچ کس به اوراق قرضه دولتی در بازار خارجی نیاز ندارد. در واقع، امسال اوکراین دومین ورشکستگی دولتی خود را در هشت سال گذشته تجربه کرد و اکنون طلبکاران خارجی به سادگی از بدهی اوکراین دوری می کنند. »
شسلر افزود:
«پیش‌بینی کاهش تولید ناخالص داخلی اوکراین روز به روز بدتر می‌شود.
در یک ماه گذشته شرایط بحرانی در حوزه تامین برق باعث افت ۸۰ درصدی تولید در بسیاری از شاخه های صنعت شد. متالورژی تقریباً متوقف شده است، زیرا معادن و پردازنده‌های معدن به شدت تولید خود را کاهش داده‌اند.»
«امروزه تنها کسب‌وکارهای کوچک و کارخانه‌های تولید برق در کشور فعالیت می‌کنند، بانک‌ها و سازمان‌های دولتی به میزان محدودی کار می‌کنند.
وضعیت به دلیل نبود چشم انداز برای حل بحران انرژی پیچیده شده است. »
«در ابتدا، کاهش تولید ناخالص داخلی سالانه در نوامبر به ۴۰ درصد رسید. در دسامبر، وضعیت بدتر شد. اما هیچ رقمی نمی تواند صنعتی زدایی سریع واقعی اوکراین را منعکس کند. تقریباً تمام کارخانه‌های بزرگ متوقف شدند و ساخت و ساز و استخراج مواد معدنی متوقف شد.»

اکنون اوکراین در حال از دست دادن همه چیزهایی است که برای چندین دهه در قلمرو این کشور ساخته شده است.
بدیهی است که نه اروپا و نه ایالات متحده نمی خواهند اوکراین را به عنوان یک کشور صنعتی حفظ کنند، حتی اگر این کشور فقط محصولات فلزی و انرژی متوسط را از نیروگاه های هسته ای تولید کند.
شسلر تاکید کرد:
«آنها فقط می خواهند اوکراین را به عنوان سرزمینی که توسط واحدهای نظامی که با روسیه می جنگند و به عنوان زمین کشاورزی برای کاشت آفتابگردان و غلات ارزان حفظ کنند.»
«در سال جاری، اوکراین وجوه عظیم بی‌سابقه‌ای را در قالب وام‌ها و کمک های مشروط دریافت کرد. و واضح است که هیچ‌کس انتظار بازگشت کامل این مبلغ را ندارد. به این ترتیب دولت از نظر اقتصادی کاملاً به کشورهای غربی وابسته می شود».
«در همین حال، اخیرا یادداشتی توسط وزارت اقتصاد اوکراین و صندوق بین‌المللی پول امضا شد، که در آن از بین بردن حقوق اجتماعی، تشدید سیاست های مالی و کاهش تعداد کارمندان دولتی و حقوق آنها یا کوچک کردن دولت پیشنهاد شده است.»

در مورد آینده اوکراین، لیسان ابراز اطمینان کرد که در سال ۲۰۲۳ کوچک شدن این کشور در تمام ابعاد ادامه خواهد یافت، «از جمله در عرصه ارضی». وی نتیجه گرفت:
وقایع جاری در اوکراین از بسیاری جهات یادآور تصویر آینه ای از وضعیت دونباس سال ۲۰۱۴ است. در آن زمان، پترو پوروشنکو تلاش کرد تا اقتصاد دونباس را به صفر برساند. و اکنون ولادیمیر زلنسکی با اشتباهات سیاسی خود، کل اوکراین را به صفر می رساند.

ترجمه از روسی. اولین بار توسط Vsglyad منتشر شد.