نشست سران در ریاض: رئیس جمهور چین خواستار تجارت نفت به یوان شد

ظاهرا رقابت جدیدی برای دلار نفتی در حال شکل‌گیری و رشد است.
شی رئیس جمهور چین در نشست سران کشورهای عربی و چینی در ریاض گفت که چین از خرید نفت و گاز به یوان حمایت خواهد کرد.

رئیس جمهور چین، شی جین پینگ، روز جمعه به رهبران عرب گفت که چین از خرید نفت و گاز به یوان حمایت خواهد کرد. این امر در خدمت هدف پکن برای ایجاد ارز چین به عنوان یک ارز جهانی بوده و به تضعیف ارزش بین المللی دلار منجر خواهد شد، صاحب نظران اقتصادی معتقدند که دلیل اصلی گسترش همکاری چین با کشورهای تولید کننده نفت در حاشیه خلیج فارس همین امر یعنی ترویج ارز چین به عنوان ارز مبادلاتی در این منطقه می باشد. اگر خرید و فروش نفت و گاز با همه این کشورها بر اساس یوان صورت بگیرد به این معنی خواهد بود که آمریکا شاهد ضعف شدید نفوذ اقتصادی خود در منطقه خواهد بود.
با افزایش تنش‌های اخیر بین ریاض و واشنگتن، بن سلمان آشکارا به دنبال مشارکت فراتر از روابط سنتی عربستان با غرب بوده است.
عربستان سعودی دیگر نفت زیادی به آمریکا نمی فروشد و اکنون پس از روسیه بزرگترین تامین کننده چین است.
پکن از تسویه حساب با واحد پول خود، یوان، تاکید کرده است. طبق گزارش وال استریت ژورنال، عربستان سعودی در حال مذاکره با چین برای تسویه فروش آتی نفت به چین به یوان چین است.
اگر معاملات نفتی واقعاً به صورت گسترده تر به یوآن انجام شود، چین نقش دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره جهانی و موقعیت ایالات متحده به عنوان ابرقدرت مالی بلامنازع را به طور جدی به خطر می اندازد.
شی گفت که چین همچنین از پلت فرم بورس نفت و گاز طبیعی شانگهای برای تسویه معاملات نفت و گاز به یوآن استفاده کامل خواهد کرد.
یک منبع سعودی پیش از سفر رسمی چین به رویترز گفت که تصمیم برای فروش مقادیر کمی نفت به چین به یوان ممکن است برای پرداخت مستقیم واردات چین منطقی باشد، اما «هنوز زمان مناسبی نیست».
رئیس جمهور چین روز چهارشنبه برای یک سفر سه روزه به عربستان سعودی سفر کرد.
شی در مقاله‌ای در روزنامه‌ای که در عربستان سعودی منتشر شد، نوشت که می‌خواهد «عصر جدیدی برای روابط چین و جهان عرب» آغاز کند.
برای چین، کشورهای عربی به دلیل منابع طبیعی، صنعت ساخت‌وساز و بخش‌های اقتصادی متنوع، «کشورهایی با پتانسیل عظیم» را نمایندگی می‌کنند.

همنوایی بی مورد و ابلهانه چین با شیوخ خلیج فارس

احضار سفیر چین به وزارت امور خارجه ایران

وزارت امور خارجه ایران با محکوم کردن بیانیه پایانی نشست 43 سران شورای همکاری خلیج فارس، صدور اینگونه بیانیه‌ها را تکرار سیاست شکست خورده ایران هراسی خواند.

به گزارش اسپوتنیک ، ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران صدور بیانیه سران شورای همکاری خلیج فارس را تلاشی بیهوده برای پوشاندن اقدامات بحران آفرین برخی کشورهای این شورا در حمایت مالی، سیاسی و لجستیکی از گروه‌های تروریستی و زخم عمیق مردم رنج دیده کشورهای بحران زده منطقه خواند.

کنعانی اشاره بیانیه این شورا در خصوص موضوعات مرتبط با برنامه هسته ای ایران را مردود دانست و افزود: «کشورهایی که تمام تلاش خود را برای ناکام گذاشتن توافق هسته ای به کار بسته بودند، اکنون با نادیده گرفتن پایبندی کامل ایران به برجام و قوانین بین المللی، نسبت به اقدامات مشروع ایران معترض شده اند».

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران جزایر سه گانه ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک را جزء لاینفک و ابدی سرزمین ایران دانست و افزود: «جمهوری اسلامی ایران هرگونه ادعایی بر این جزایر را امری بی ثبات کننده، دخالت در امور داخلی و قلمرو سرزمینی خود دانسته و آن را به شدت محکوم می کند».

کنعانی همچنین ضمن ابراز تعجب از درج برخی مطالب در بیانیه مشترک شورای همکاری خلیج فارس و چین، یادآور شد مذاکرات رفع تحریم های غیرقانونی، منحصر به موضوع هسته ای ایران و با طرف های شناخته شده بوده و تجربه نشان داده در همان مسیر می تواند پیش برود. مضافا آنکه جمهوری اسلامی ایران همیشه برای دستیابی به یک توافق منصفانه و پایدار در این مسیر آماده بوده و هست.

واکنش وزیر خارجه ایران به بیانیه شورای همکاری خلیج فارس


سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با اشاره به دیدار امروز سفیر چین با دستیار آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه ایران اظهار داشت، در این ملاقات نسبت به ورود بیانیه مذکور به موضوع تمامیت ارضی ایران ابراز ناخرسندی شدید شد و تاکید گردید جزایر سه گانه ایرانی خلیج فارس جزء لاینفک تمامیت ارضی ایران است که مانند هر بخش دیگر از سرزمین ایران هرگز موضوع مذاکره با هیچ کشوری نبوده و نخواهد بود. سفیر چین نیز با تاکید بر احترام کشورش به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران، در توضیحات اهداف سفر رئیس جمهور کشورش به ریاض، این سفر را در راستای کمک به صلح و ثبات در منطقه و بهره گیری از گفتگو به عنوان ابزاری برای حل مشکلات دانست. سفیر چین سیاست خارجی کشورش در منطقه را مبتنی بر توازن دانسته و مبادلات پیش بینی شده دیپلماتیک از جمله سفر معاون نخست وزیر چین به ایران در روزهای آینده را مؤید این رویکرد اعلام کرد.

به گزارش اسپوتنیک، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران روز شنبه در صفحه توئیتر خود در واکنش به بیانیه شورای همکاری خلیج فارس نوشت: «جزایر سه گانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ در خلیج فارس، اجزای جدایی ناپذیر خاک پاک ایران است و به این مام میهن تعلق ابدی دارد».

وی افزود: «در ضرورت احترام به تمامیت ارضی ایران با هیچ طرفی تعارف نداریم».

لازم به یادآوری است، پیشتر چین در بیانیه مشترک با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس اعلام کرده بود: «رهبران بر حمایت خود از همه تلاش‌های صلح‌آمیز، از جمله ابتکار و تلاش امارات متحده عربی برای دستیابی به راه‌حلی مسالمت‌آمیز در موضوع جزایر سه‌گانه (تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی) از طریق مذاکرات دوجانبه با رعایت موازین حقوق بین الملل و حل این موضوع با رعایت مشروعیت بین المللی تأکید کردند».

همچنین در جریان سفر رییس جمهور چین به عربستان دو کشور در بیانیه‌ای مشترک بر لزوم تقویت همکاری‌های مشترک پکن و ریاض برای تضمین صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران تأکید کردند.

دو طرف همچنین از ایران خواستند با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری کند و به معاهده منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای پایبند باشد. آنها در بخش دیگری از بیانیه خود بر اهمیت احترام ایران به اصول حسن همجواری و عدم دخالت این کشور در امور داخلی کشورها تاکید کردند.


اولین واکنش ایران به اظهارات رییس‌ جمهور چین در عربستان

معاون سیاسی دفتر رییس جمهورایران به اظهارات رییس جمهور چین در جریان سفر به عربستان پاسخ داد.

به گزارش اسپوتنیک به نقل از خبرگزاری «انتخاب»، محمد جمشیدی در توییتر نوشت: همکاران چینی به یاد داشته باشند که وقتی سعودی و آمریکا از گروه های تروریستی داعش و القاعده در سوریه حمایت کردند و با تجاوز نظامی وحشیانه یمن را ویران کردند، این ایران بود که با تروریست ها جنگید تا ثبات و امنیت در منطقه مستقر شود و تروریسم به شرق و غرب تسری نیابد.

روز گذشته، در پایان نشست سران عربستان و چین در ریاض بیانیه مشترکی صادر شد. در این بیانیه، دو طرف بر لزوم تقویت همکاری‌های مشترک برای تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ ای ایران توافق کردند و از ایران خواستند با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند و رژیم عدم اشاعه را حفظ کند و بر لزوم احترام به اصل حسن همجواری و عدم مداخله در امور داخلی کشور‌ها تاکید کردند.

مافیایی در نفت و سیستم اقتصادی اجازه توسعه روابط با چین را نمی‌دهد | نمونه‌های مستند از کارشکنی در روابط با روسیه و چین | موضع چین خلاف انتظار بود

 سفر رییس جمهور چین به عربستان و شرکت در شورای همکاری خلیج فارس و همراهی با مواضع کشورهای عربی علیه ایران، منجر به واکنش‌هایی در میان افکار عمومی و مسئولان  دولت شده است. این واکنش‌ها امروز به مجلس رسید و  علی نیکزاد نایب رییس مجلس و برخی از نمایندگان از مواضع رییس جمهور چین به ویژه درباره تمامیت ارضی کشور انتقاد کردند.

این در حالی است که روابط ایران و چین در سال‌های اخیر روندی رو به رشد داشته و امضای سند همکاری ۲۵ ساله را باید نقطه عطف آن قلمداد کرد. از سوی دیگر با خروج آمریکا از برجام و به نتیجه نرسیدن مذاکرات برای احیای آن در دولت بایدن اختلاف نظرها با غرب افزایش پیدا کرده و توسعه مراودات با روسیه نیز منجر به نزدیکی بیشتر ایران به شرقی‌ها شده است. حال سوال اینجاست که سفر بی‌سابقه رییس جمهور چین و همراهی با بیانیه کشورهای عربی علیه ایران را چطور باید ارزیابی کرد؟ آیا چینی‌ها راهبرد جیدی برای حضور و نفوذ در کشورهای منطقه در پیش گرفتند؟ اگر چنین است چه علل و عواملی منجر به تغییر راهبرد چین شده است؟

حمیدرضا ترقی کارشناس روابط بین‌الملل و قائم مقام حزب موتلفه اسلامی در گفت‌وگو با همشهری آنلاین علل این اتفاق را بررسی می‌کند و معتقد است دست‌هایی فراتر از دولت و مجلس مانع توسعه روابط ایران با شرق هستند.

سفر رییس جمهور چین به عربستان و مواضع مطرح شده در این سفر را چطور ارزیابی می‌کنید؟ باید این سفر را تغییری در راهبردهای این کشور در خاورمیانه محسوب کرد؟

موضع چین خلاف انتظار ما بوده است و تا همین حد همراهی چین با عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز مورد انتظار نبود. اما می‌توان این اتفاق را تلنگری محسوب کرد که مسئولان، دولت و مجلس علل و عوامل تخریب روابط را دنبال کنند و آن را مورد بررسی قرار دهند. ضمن اینکه باید اعتراض ایران  به به چینی‌ها که همیشه در دوران تحریم یار کمک ما بودند و مساعدت‌های آنان قابل نادیده گرفتن نیست، اعلام شود. اما با وجود همه این‌ها تاکید می‌کنم که این موضع خلاف انتظار ما بوده و به نظر می‌رسد باید ریشه‌های آن به سرعت شناسایی شود تا انشالله به رفع موانع منجر شود.  

فکر می‌کنید ریشه‌های این تغییر موضع چیست؟ آیا معادلات منطقه از منظر چین در حال تغییر است؟

آمریکا با اعمال تحریم مشکلاتی برای ایران به وجود آورده و بعضی از شرکت‌های چینی را که به ایران در دور زدن تحریم‌ها کمک می‌کردند در مضیقه قرار داده است. بنابراین به طور طبیعی تمایل ارتباط بخش خصوصی چین با ایران را کاهش پیدا کرده است. از سوی دیگر چین با توجه به توسعه روزافزون صنعتی باید انرژی مورد نیاز کشور خود را تامین کند و طبیعی است که به سمت کشورهایی حرکت کند که با هزینه کمتری بتوانند این انرژی را تامین کنند. از جمله این کشورها عربستان سعودی است که امروز بیش از پنج برابر ما با چین مراوده اقتصادی و تجاری دارد و مانعی همچون تحریم‌های آمریکا نیز بر سر راه روابط دو کشور نیست. عربستان نیز از این نیاز چین به سود خود بهره‌برداری می‌کند و چین هم چون به نفت این منطقه نیاز دارد مجبور است تفاهماتی با آن‌ها داشته است.

اما این اتفاق در حالی رخ داده که ما سند همکاری ۲۵ ساله با چین را داشتیم و به گفته مقامات روابط با این کشور شکل راهبردی به خود گرفته بود.

متاسفانه در دولت گذشته آسیب‌های زیادی به روابط با چین خورد. به ویژه وزارت نفت صدمه‌های زیادی به مراودات با چین زد و با لغو قراردادها با چین خسارت‌های زیادی را وارد کردند. دولت قبل سند همکاری ۲۵ ساله را نیز سال‌های معطل نگه داشت و در مسیر آن کارشکنی می‌کرد. امروز نیز غرب‌گراها و اصلاح‌طلبان نقش پررنگی در تخریب روابط با چین دارند و به طور کلی رابطه با شرق را زیر سوال می‌برند. در حالی که امروز ما زمینه‌های بسیاری برای همکاری حتی با روسیه داریم و امروز روس‌ها سرمایه‌گذاری‌های زیادی می‌توانند در کشور انجام دهند که با موانع داخلی و اجرایی روبه‌رو است.

با توجه به این موانع که اجازه استفاده از ارتباط با شرق برای رشد اقتصادی را نمی‌دهد طبیعی است چینی‌ها به سمت کشورهایی با هزینه سیاسی و اقتصادی کمتر می‌روند تا نیازها خود را برآورده کنند.

یعنی موانع داخلی بالاتر از دولت و مجلس می‌توانند در مسیر رابطه با شرق مانع ایجاد کنند؟

یک سری عوامل و دست‌هایی هستند که جز کارشکنی در روابط ایران با روسیه و چین انجام نمی‌دهند و شدیدا با نزدیک شدن ایران به این دو کشور مخالف هستند.

نمونه‌های متعدد مستندی داریم. به طور مثال شرکت‌های زیر مجموعه شستا وجود دارند که می‌توانند در حوزه انرژی شمال تبادلات اقتصادی گسترده‌ای در زمینه نفت و گاز داشته باشند. اما مجموعه‌ای هستند که اجازه نمی‌دهند تمرکز ما از نفت جنوب به شمال منتقل شود. حتی ما می‌توانیم گاز روسیه را وارد مدار کشور کنیم و از سوی دیگر گاز اضافه خود را با قیمت چند برابر به دنیا بفروشیم اما عده‌ای اجازه نمی‌دهند. ما موارد مستندی داریم که روس‌ها اعلام آمادگی کامل برای این همکاری‌ها می‌کنند ولی عده‌ای در داخل مانع آن می‌شوند.

درباره با سند همکاری با چین نیز چنین اتفاقی افتاد. مشخص است که این‌ها مافیایی در سیستم اقتصادی کشور که در بدنه شرکت نفت و بنگاه‌های اقتصادی هستند و نمی‌گذارند روند ارتباط ما با شرق کامل شکل بگیرد. در چنین شرایطی طبیعی است که چینی‌ها معطل ما نمی‌مانند و نیازهای خود را از راه‌های دیگر تامین می‌کنند.

برخی معتقد هستند افزایش تنش ها با غرب و به بن بست رسیدن مذاکرات احیای برجام قدرت چانه‌زنی با روسیه و چین را کاهش داده است. شما چقدر با این دیدگاه موافق هستید؟

به هیچ وجه این دیدگاه را قبول ندارم. چرا که روسیه و چین هیچ زمان دیگری به اندازه امروز به ایران نیاز نداشته‌اند. روسیه امروز کاملا به ارتباط با ما نیاز دارد و تقویت و توسعه روابط به نفع اوست.

مشکل نخست ما دیپلماسی عمومی است که رها شده و ضعیف است. دیپلماسی عمومی یعنی استفاده از همه ظرفیت‌های مجلس، احزاب، گروه‌های سیاسی و مردمی و اتفاق بازرگانی برای توسعه روابط. دیپلماسی عمومی امروز رها شده و فقط متمرکز در دولت است. این ایراد باید برطرف شود.

مشکل دوم موانع و عوامل داخلی ضدگرایش به شرق در دولت هستند. اگر این عوامل کنار گذاشته نشوند و جلوی تخریب و کارشنکنی آن ها گرفته نشود ما نمی‌توانیم هیچ بهره‌ای از ارتباط با شرق برای توسعه اقتصادی ببریم. بنابراین باید این ریشه‌ها به سرعت شناسایی شوند تا مشکلات و موانع ایجاد شده در رابطه با چین از میان برداشته شود.

همشهری آنلاین