مجلۀ دانش و اميد
امپرياليست‌ها معترضند
ترجمۀ کورش تيموري فر

مطلب زير، روز 30 مرداد 1401 توسط خبرگزاري بلومبرگ منتشر شده است. خشم اين رسانۀ وابسته به جناح راست سرمايۀ مالي، از اقدام چين، در جاي‌جاي گزارش مستتر و گاه عيان است.
پکن (بلومبرگ) – چین، بزرگترین وام دهندۀ دولتی[2] به اقتصادهای نوظهور، اعلام کرد که 23 فقره وام بدون بهره را به 17 کشور آفریقایی خواهد بخشید و 10 میلیارد دلار (14 میلیارد دلار سنگاپور) از ذخایر خود در صندوق بین المللی پول را به کشورهای این قاره هدایت می‌کند.
طبق گزارش وزارت امور خارجه چين، وانگ یی، وزیر امور خارجه، در نشست هفته گذشته مجمع همکاری چین و آفریقا، اين بخشودگي را اعلام کرد.
بر اساس گزارش منتشر شده توسط دانشکده مطالعات بین‌المللی پیشرفته دانشگاه جان هاپکینز، از سال 2000، پکن چندین دور بخشودگی وام‌های بدون بهره به کشورهای آفریقایی را اعلام کرده است و حداقل 3.4 میلیارد دلار از بدهی خود را تا سال 2019 بخشوده است. بدهی لغو شده محدود به وام‌های کمک‌های خارجی سررسید شدۀ بدون بهره بود و زامبیا بیشترین بخشودگي را در آن دوره دریافت کرد.
با این حال، اکثریت قریب به اتفاق وام‌های اخیر چین در آفریقا مانند وام‌های امتیازی و وام‌های تجاری، هرگز برای لغو در نظر گرفته نشده است، اگرچه برخی از آن تمديد شده است[3].
تورم فزاینده موجی از افزایش نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی در سراسر جهان از جمله فدرال رزرو ایالات متحده را برانگیخته است که هزینه‌های بازپرداخت وام‌های دولتی را افزایش می‌دهد[4].
بر اساس گزارش بانک جهانی، پکن که به دلیل شیوه‌های وام‌دهی خود به کشورهای فقیرتر مورد انتقاد قرار گرفته است[5]، تقریباً 40 درصد از بدهی‌های دوجانبه و بدهکاران خصوصی را تشکیل می‌دهد که فقیرترین کشورهای جهان در سال جاری به آن نیاز دارند[6].
اين اقدام چين (مشارکت در تعلیق بازپرداخت‌ها) به تصميمات گروه 20 در طول همه‌گیری، مبني بر کاهش بدهی‌ها، شکل داده است. اعلامیۀ هفته گذشته، در چارچوب تلاش‌های چین برای ایجاد روابط با کشورهای در حال توسعه –به‌ویژه از طریق ابتکار کمربند و جاده- قرار دارد.
بر اساس همين گزارش، آقای وانگ گفت: «آنچه آفریقا نيازمند آنست، یک محیط همکاری مساعد و دوستانه است، نه ذهنیت جنگ سرد با حاصل جمع صفر».
صندوق بین‌المللی پول، در سال گذشته رکورد تزریق 650 میلیارد دلار، به‌منظور کمک به اعضای این صندوق برای مقابله با اثرات شیوع کووید-19 را ثبت کرد؛ اما کریستالینا جورجیوا، رئیس صندوق از کشورهای ثروتمند خواسته است تا با قرض دادن ذخایر خود به کشورهای فقیرتر، کارهای بیشتری انجام دهند.
چین معادل حدود 38.2 میلیارد دلار آمریکا را از طریق تزریق اخیر صندوق بین‌المللی پول، از «حق برداشت ویژه» دریافت کرد که مانند اضافه برداشت عمل می‌کند و بدون قید و شرط است. آقای وانگ گفت که چین مایل است 10 میلیارد دلار از اين «حق ویژه» خود را از طریق دو تراست این صندوق که برای کمک به کشورهای فقیر و با درآمد متوسط تشکیل شده‌اند، اختصاص دهد.
آقای وانگ در این سخنرانی گفت که از زمان برگزاری مجمع همکاری چین و آفریقا در سنگال در نوامبر سال گذشته، پکن 3 میلیارد دلار از 10 میلیارد دلار تسهیلات اعتباری را به موسسات مالی آفریقایی ارائه کرده است. به گفته آقای وانگ، علاوه بر این، چین امسال با واردات بدون تعرفۀ 98 درصد کالاهاي صادراتي 12 کشور آفریقایی موافقت کرده است و کمک‌های غذایی اضطراری به جیبوتی، اتیوپی، سومالی و اریتره ارائه کرده است.

[1] https://www.straitstimes.com/asia/east-asia/china-to-waive-some-africa-loans-offer-14-billion-in-imf-funds

[3] گويا هر وام پرداختي توسط وام دهندگان، از همان ابتدا بعنوان کمک بلاعوض اعلام مي‌شود!
[5] و اين، براي چبن، يک نقطۀ قوت است. ببينيد در کتاب «جهاني شدن؛ براي آگاهي شهروندان» چه نوشته است: «چين وام‌هاي کلاني را با بهره و بازۀ زماني بازپرداخت مطلوب به کشورهاي آفريقايي، براي توسعۀ زيرساخت‌هاي اقتصادي و اجتماعي آن‌ها اختصاص داده است. اقدامي که با انتقاد شديد صندوق بين‌المللي پول و بانک جهاني روبروست». (ص 447). مجلۀ دانش و اميد، اين کتاب را بزودي معرفي خواهد کرد.
[6] به‌عبارت ديگر، فقيرترين کشورهاي جهان ترجيح مي‌دهند به چين بدهکار باشند تا صندوق بين‌المللي پول.