تامین نفت و گاز
نقشه های بزرگ ایران و روسیه.
روسیه و ایران همکاری ها را تقویت می کنند. شرکت دولتی گازپروم و شرکت ملی نفت ایران قراردادی به ارزش ۴۰ میلیارد دلار امضا کردند
نوشته کنوت ملنتین
منتشر شده در یونگه ولت
ترجمه مجله هفته

روسیه و ایران که هر دو تحت تاثیر تحریم های ائتلاف غربی قرار دارند، در حال نزدیک شدن به یکدیگر هستند و میخواهند همکاری های خود را در بسیاری از زمینه ها تقویت کنند.
سه‌شنبه هفته گذشته نمایندگان شرکت‌های دولتی گازپروم و شرکت ملی نفت ایران تفاهم‌نامه‌ای امضا کردند که ارزش کل آن به گفته طرف ایرانی ۴۰ میلیارد دلار است.
این قراردادها بزرگترین سرمایه گذاری خارجی در تاریخ ایران را فراهم می کند.
اما اینکه تا چه حد آنها واقعاً اجرا خواهند شد، فقط آینده می تواند آنرا نشان دهد.
تفاهم نامه ها عملا چیزی بیش از یک اعلامیه غیر الزام آور و اغلب بسیار کلی از در مورد قصد احتمالی نیستند.
علاوه بر این، هر آنچه تا کنون از این توافق مشخص شده است، بر اساس گزارش های خبرگزاری ایرانی شانا که به وزارت نفت مربوط است و اظهارات محسن خجسته مهر، رئیس شرکت ملی نفت ایران است.
از سوی دیگر، طرف روسی به طرز محسوسی سکوت اختیار کرده است.
طبق گزارش‌های ایرانی، گازپروم می‌خواهد در توسعه شش میدان نفتی و میادین گازی کیش، پارس شمالی و پارس جنوبی در خلیج فارس مشارکت کند.
پارس جنوبی بخش ایرانی از بزرگترین ذخایر گاز طبیعی جهان است که دو سوم آن در قلمرو امارت قطر است.
از دیگر پروژه‌های ذکر شده در این تفاهم‌نامه می‌توان به «تکمیل» پروژه‌های گاز طبیعی مایع، ساخت خطوط لوله برای صادرات گاز طبیعی و «معاملات سوآپ» اشاره کرد.
در عمل، می تواند توافق به این شکل باشد: روسیه نفت را از طریق دریای خزر به شمال ایران می رساند و ایران در ازای آن نفت از ذخایر خود در خلیج فارس به مشتریان آسیا با هزینه روسیه منتقل می شود.
ایران قراردادهای مشابهی با قزاقستان دارد.
به گفته خجسته مهر، تفاهم نامه امضا شده در ۱۹ جولای با گازپروم یک چهارم کل سرمایه گذاری های برنامه ریزی شده در بخش انرژی ایران تا سال ۲۰۲۵ را شامل می شود.
به گفته وی، قراردادهایی با شرکت های مختلف روسی برای چندین پروژه به ارزش کل چهار میلیارد دلار آمریکا وجود دارد.
این در مورد توسعه هفت میدان نفتی است که در حال حاضر «در مرحله عملیاتی» هستند.
با این حال، بیشتر طرح های همکاری پیش بینی شده هنوز امنیت اجرایی لازم را ندارند.
رئیس شرکت ملی نفت ایران به خبرگزاری شانا اعتراف کرد که در گذشته تلاش‌های زیادی برای همکاری با گازپروم صورت گرفته است، اما موفقیت‌آمیز نبوده است.
اما امروز روسیه و ایران «به دلیل تغییر شرایط بین المللی» وارد روابط عمیق استراتژیک شده اند.
همکاری بین آنها «با چشم انداز ایجاد زیرساخت بلندمدت» در حال پیشرفت است.
بر اساس برآوردهای سال ۲۰۲۰ ایران دارای سومین ذخایر بزرگ نفت و دومین ذخایر گاز جهان است.
استفاده از ظرفیت کامل آنها یا حتی حفظ و تجدید امکانات موجود، مستلزم سرمایه گذاری صدها میلیارد دلاری است.
از سال ۱۹۹۶ تمامی شرکت‌ها و بانک‌هایی که با صنعت انرژی ایران همکاری می‌کنند، به‌ویژه سرمایه‌گذاران خارجی، تحت تحریم های شدید آمریکا قرار دارند و شرکت هایی که با آنها کار کنند در بازار مالی آمریکا آسیب های جدی میبیند.
توافق وین (برجام) که در ژوئیه ۲۰۱۵ امضا شد، امضای این توافق نامه با آمریکا هیچ سود عملی در این زمینه برای ایران به همراه نداشت: این توافق در ژانویه ۲۰۱۶ اجرایی شد و توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا در می ۲۰۱۸ یکجانبه فسخ شد.
معدود شرکت‌های خارجی که جرأت بستن قرارداد با ایران یا حتی بحث در مورد آن‌ها را در این مدت کوتاه داشتند، بلافاصله دوباره از ایران بیرون پریدند.
شرکای تجاری روسیه و چین نیز عقب نشینی کردند. چین در این زمینه بسیار محتاط است.
مشخص نیست که آیا روسیه اکنون جسورانه تر عمل خواهد کرد و خطرات را در مواجهه با جنگ اقتصادی که توسط اتحاد غرب به راه انداخته می شود، می پذیرد یا خیر.
در هر صورت ۴۰ میلیارد دلار به هر حال یک بعد دیگر از حجم قرارداد را نشان میدهد که براحتی قابل چشم پوشی نیست.