آمریکا و متحدانش از ایران می خواهند که به سرعت بر سر توافق هسته ای به توافق برسد

نوشته کنوت ملنتین
یونگه ولت
ترجمه مجله هفته

در نشست روز پنجشنبه شورای امنیت سازمان ملل متحد، نمایندگان آمریکا، آلمان، فرانسه و بریتانیا بار دیگر تهدید کردند که مذاکرات هسته ای با ایران را قطع خواهند کرد. توماس زانهایزن، دیپلمات آلمانی هشدار داد که «پنجره فرصت» به سرعت در حال بسته شدن است.
با این حال، این امر تنها تهران را آنچنان که باید تحت تاثیر قرار نمی دهد، زیرا ایالات متحده و متحدانش از پاییز سال گذشته تلاش کرده اند با این فرمول بندی نامشخص به این کشور فشار وارد کنند.
بلافاصله قبل از این دیدار، ارتباط «غیر مستقیم» میان مذاکره‌کنندگان آمریکایی و ایران در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه در دوحه پایتخت قطر انجام شد.
در عمل، علی باقری کنی معاون وزیر امور خارجه ایران و رابرت مالی فرستاده ویژه آمریکا در اتاق های مختلف نشستند.
انریکه مورا، که به عنوان معاون جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، قرار است رسماً مذاکرات را «هماهنگ» کند، او قرار است آنچه را که دو دیپلمات به یکدیگر می‌گفتند را مدیریت کند.
این واقعیت که قبلاً اشکال دیگری از ارتباط هم در این دوره زمانه کرونا وجود دارد که حضور سه نفر در یک مکان مشترک را زائد جلوه می دهد، قطعاً شناخته شده بود، اما معلوم نیست چرا مورد استفاده قرار نگرفت.
بورل این شکل از تماس را در یک سفر کوتاه مدت به تهران در ۲۵ ژوئن پیشنهاد داده بود و بلافاصله ایران با آن موافقت کرد.
بورل ضرورت برگزاری این دیدار را با این نگرانی توجیه کرد که گویا ممکن است مذاکراتی که از آوریل ۲۰۲۱ در پایتخت اتریش آغاز شده است متوقف شود.
از ماه مارس تا کنون هیچ جلسه ای در وین برگزار نشده است. در آن زمان، به گفته بورل و کارکنانش، پیش نویس کامل متنی در دسترس بود که با آن توافقنامه وین ۲۰۱۵ (برجام) باید بازسازی میشد. ظاهرا هنوز موارد بسیار کمی وجود دارد که طرفین در آنها به توافق نرسیده اند.
تا اینجا روایات اتحادیه اروپا و ایران با هم اختلافی ندارند. تنها تفاوت در تخصیص تقصیر در این زمینه است. اما هیچ یک از طرف های درگیر اطلاعات مشخصی در مورد آنچه قبلاً مذاکره شده و آنچه هنوز در حال بحث است منتشر نکرده است.
با این حال، مسلم و قطعی است که اگر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در ۸ می ۲۰۱۸ آمریکا را از برجام و همه تعهدات ناشی از آن کنار نمی‌گذاشت، این مذاکرات انجام نمی‌شد. یک سال بعد، ایران نیز به تدریج شروع به نادیده گرفتن توافقات کرد.
تجربه نشان داده است که نمی‌توان انتظار داشت که در دوحه در این هفته «شکوفایی» رخ دهد.
دیپلمات‌های ایرانی این آغاز مذاکرات غیر مستقیم با آمریکا را «جدی»، «شدید» و «مثبت» توصیف کردند.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه تهران، که تنها چند روزی است بر سر کار آمده است، اواخر روز چهارشنبه گفت که باقری کنی و مورا همچنان در تماس دائمی هستند و در حال هماهنگی دور بعدی «مذاکرات غیرمستقیم» ایران و ایالات متحده آمریکا هستند.
در مقابل، ایالات متحده و متحدان اروپایی با نشان دادن «ناامیدی» نمایشی و تهدیدهای تیره و تاریک از عدم دستیابی به نتایج فوری در دوحه صبحت کردند.
خبرگزاری رویترز روز پنجشنبه به نقل از یک «مقام آمریکایی» ناشناس، بدون اینکه سندی برای تایید ادعاهایش ارائه کند، گفت که چشم انداز توافق «بعد از مذاکرات دوحه حتی از قبل هم بدتر شده است».