چین و ایران شراکت استراتژیک و در حال گسترش
سایت حزب اراده ملی متعلق به کمونیستهای سوریه
مترجم : احمد مزارعی ، جمعه یازدهم فوریه ۲۰۲۲

هم اکنون تحولات قابل ملاحظه در معادلات قدرتهای جهانی به وجود آمده است ، و این در زمانی است که آمریکا می کوشد مجددا تسلط خود را بر جهان تثبیت نماید.از جمله اعمال تحریمهای بیشتر بر ضد کشورهائی که میکوشند راه مستقلانه ای را از واشنگتن در پیش بگیرند و از این پس زیر سیطره آن نباشند. دراین مورد بسیار مهم و قابل ملاحظه است که گفته شود چین می کوشد جهانی چند قطبی را تشکیل دهد که اساس آن بر ائتلاف با کشورهای باشد که احساس میکنند در زیر فشارهای مضاعف آمریکا قرار دارند ، در این مورد ایران نمونه بارزی است.

در خاورمیانه ایران تنها دولتی است که تقریبا تهدید بزرگ و خطیر را بر علیه هیمنه آمریکا تشکیل میدهد. اتهامات آمریکا برعلیه ایران در سالهای اخیر گوناگون بوده که شامل «حمایت از تروریسم» «نقض حقوق بشر»و اظهار تمایل به تهدید ایالات متحده آمریکا وهم پیمانانش در خاورمیانه میباشد. ایران همچنین به کشورهائی که درگیر مبارزه با آمریکا هستند همچون افغانستان ، عراق وسوریه نیز کمک می رساند ، از طرفی آمریکا ایران را متهم میکند که درصدد است تا به اسلحه اتمی نیز دسترسی پیدا کند و…

سالهای زیادی بود که ایران در نتیجه تحریمهای آمریکا تحت فشارهای سختی بسر می برد ، این تحریمها تا حد زیادی بر منافع کشورهای روسیه ، چین ، هند وترکیه نیز تاثیر می گذاشت زیرا این کشورها روابط مالی و بازرگانی دراز مدت با ایران داشتند . این امر یعنی تحریم ایران برای آمریکا اهمیت زیادی داشت زیرا رابطه همکاریهای اقتصادی را میان این کشورها بویژه با چین متوقف میکرد.

دقیقا دراین رابطه و چارچوب بود که ایران در سالهای اخیر بطور گسترده ای از نظر اقتصادی ، دیپلماتیک و نظامی به شراکت و همکاری با چین اعتماد نمود ، این وضعیت فرصتی طلائی نیز برای پکن فراهم می نمود تا نفوذ خود را در خاورمیانه گسترش دهد ، همچنین این رابطه باعث میشود تا بخش بزرگی از نیروی دریائی آمریکا از منطقه اقیانوس آرام دور شود.

در ضدیت با آمریکا و تا ابعادی بیشتر

ازنگاه چین ایران به مثابه شریک و هم پیمانی استراتژیک است که اهمیت آن بویژه در درگیریهایش بر ضد ایالات متحده آمریکا هر روز بیشتر میشود، همچنین ایران بازار روبه رشدی برای تولیدات چین میباشد و اینکه ایران مصدر عظیمی از منابع نفت و گاز در اختیار دارد که میتواند نیازمندیهای چین را که برای توسعه خود به آن نیاز دارد براورده ساخته و تضمین نماید.اضافه بر همه اینها ، برعکس سیاست بسیاری از قدرتهای بزرگ جهانی که در روابط خود با کشورها انواع شرایط ظالمانه را تحمیل می کنند ، چین با ایران هیچ گونه پیش شرطی قرار نداده است . حتی چین تکنولوژیهای پیشرفته ای را در اختیار ایران قرارداده است که تا کنون به هیچ کشوری دیگری در دنیا نفروخته است ، چین در این مورد در رابطه خود با ایران ، ادعاها و خط قرمزهای آمریکا را نادیده گرفته است.

درجریان رودررویی طولانی ایران با آمریکا و اعمال تحریمها ، ایران از بدست آوردن ارز لازم برای توسعه دادن صنعت نفت و انرژی، که آن نیز در زیر تحریم آمریکا بسر میبرد، تا حد زیادی به چین اعتماد نمود آن هم به این اعتبار که چین پشتیبان اصلی دیپلماتیک و اقتصادی ایران بود ، بویژه که از نظر مشکلات و نیازمندیهای داخلی تحت فشار زیاد نیروهای خارجی قرارداشت، این وضعیت زمینه شراکت استراتژیکی بسیار مهم ایران وچین را فراهم اورد.

میتوان گفت که رابطه میان ایران وچین بطور قاطعانه به عالی ترین مرحله خود رسیده است ، این رابطه به آنجا منجر شد که در تاریخ ، ۲۷، مارچ سال ۲۰۲۱، قراردادی استراتژیک به مدت ۲۵، سال میان دو کشور به امضا رسید. قابل ذکر است که این قرارداد بطور عجولانه ویا لحظه ای انعقاد نشده ، بلکه به مدت پنج سال بر روی ابعاد گوناگون ان ، یعنی از زمان بازدید رئیس جمهور چین ازتهران در سال، ۲۰۱۶، تا زمان امضای قرارداد تحقیق و بررسی شده است.

به موجب این قرارداد مشترک و استراتژیک ، چین از نفت تخفیف داده شده ایران استفاده میکند در مقابل مبلغ چهارصد میلیارد دلار در پروژه های مختلف درایران سرمایه گذاری می کند، در این رابطه قابل ذکر است که ایران در رابطه اش با همه کشورهای جهان بطور سالانه تنها پنج میلیارد دلار به سرمایه خارجی دست می یافت، اما هم اکنون تنها از طریق رابطه ای که باچین دارد به مبلغ 16، میلیارد دلار یکجا بدست میاورد که این مبلغ هنگفتی است که یکباره وارد اقتصاد ایران میشود.

اضافه بر این ، ایران با داشتن ذخیره های عظیم هیدروکربن ، برایش بسیار اهمیت دارد که بازاری مستقر و شریکی قابل اعتماد داشته باشد ، همچنین ایران نیازمند سرمایه گذاری و تکنولوژی نیز میباشد. که چین همه اینها را دارد ، از طرفی چین نیز به نوبه خود نیازمند «دریافت ثابت وبلا وقفه هیدروکربن وارداتی است که محرک اصلی اقتصادش میباشد»

قطع کردن قلم پای امریکا

لازم به یادآوری است که از نظر ایران، چین همپیمان احتمالی خوبی بر ضد دشمن اصلیش امریکا میباشد ، به این اعتبار که مخالفت با «هیمنه» آمریکا ستون اصلی سیاست ایران است. چین و ایران به خوبی می دانند که چگونه «خط و اسلوب»دشمن ژئوپلیتیکی خود یعنی آمریکا را بخوانند: «امریکا خودرا پلیس جهان میداند»

این خط همان است که کوشید درسال ۱۹۸۹، «انقلاب مخملی» را به میدان «تیان من» چین حمل کند ، و موشکی را بطور دقیق بوسیله هدایت راداری درست وبا ادعای «اشتباه» بر بالای سفارت چین در بلگراد پرتاب وان را منهدم نمود، و همان خطی است که کوشید هنگ کنگ را در سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۹ به آشوب بکشاند وهم کوشش در جهت جدا کردن تایوان از کشور مادر یعنی چین که اکنون ادامه دارد.

ایران به خوبی «دموکراسی به شیوه آمریکایی» را در تجاوزش به خاک عراق ، جنگ افغانستان سال 2001، اشغال عراق در 2003، لیبی در سال 2011، بیاد دارد، همچنین موضع گیری آمریکا در جنگ هشت ساله ایران وعراق به خوبی بیاد دارد.(و کودتای ۲۸ مرداد علیه مصدق، مترجم)،

شکی نیست که ایران وچین هردو در زمینه های نظامی منافع مشترک دارند طوری که میتواند توازن ژئوپلیتیک را در خاورمیانه تغییر دهد ، این موضوعی است که رهبر ایران در هنگام امضای توافق نامه فعلی اظهارداشت واین شامل عناصر نظامی تازه ای میباشد که شخصیتهای در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و همچنین وزارت اطلاعات ایران پیشنهاد کردند، که البته شامل همکاریهای نیروی هوائی و دریائی نیز میگردد

در پی امضای این توافقنامه دوجانبه ، آمریکا و بعضی از هم پیمانان نزدیکشان نگرانی خود را از این توافقنامه ابراز داشتند . در زمینه امضای این توافقنامه ، بلینکن وزیر خارجه آمریکا اینگونه توصیف نمود:

«عظیم ترین آزمایش ژئوپلیتیکی در جهان است»

با این حساب تعجبی ندارد که که درمورد انتقال روابط تازه میان ایران وچین به مرحله ای عالی تر،موجب بغض و کینه ورزی آمریکا شود ، واشنگتن همین حالت کینه توزانه را در مورد برقراری رابطه میان ایران و مسکو نیز به خود خواهد گرفت، باید گفت که برخوردهای اینچنینی از طرف واشنگتن طبیعی بوده و در بسیاری از موارد مشابه دیگر اتفاق می افتد.این برخورد امریکا بویژه در جریان نتایج ملاقات شخصی میان دو رئیس جمهور ایران و روسیه در مسکو به تاریخ نوزدهم ژانویه نیز به وضوح مشاهده گردید.