برای زندگی مقاومت می‌کنیم،
برای دگرگونی راه می‌پیمائیم
آشنائی با جنبشِ «راه پیمائی جهانی زنان»
( برگرفته از وب گاه راه پیمایی جهانی زنان۱)
ترجمه : حمید یارمندی
(دانش وامید، شماره ۴، اسفند ۱۳۹۹)
«راه پیمائی جهانی زنان»۲ جنبشی فمینیستی و ضدّسرمایه‌داری است که با اَشکالِ گوناگون نابرابری و تبعیض که زنان جهان با آن دست به گریبان هستند مبارزه می‌کند. ارزش‌ها و فعّالیت‌هایِ این جنبش دگرگونی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و کلیشه‌های فرهنگی را دنبال می‌کنند. این ارزش‌ها و فعّالیت‌ها جهانی‌سازیِ همبستگی، برابریِ زن و مرد، برابریِ میانِ خود زنان، برابریِ خلق‌ها، شناختِ تفاوت‌های زنان و احترام به آن، تعدّد استراتژی‌های جنبش، ارج‌نهادن به رهبری زنان و قدرت اتّحاد زنان و اتّحاد با سایر جنبش‌های اجتماعی مترقّی است.
«راهپیمایی جهانی زنان» یک جنبش بین‌المللی است که بنیان کارش بر عمل است و گروه‌های پایه و سازمان‌هائی را که برای از بین بردن ریشه‌های فقر و خشونت علیه زنان تلاش می‌کنند به هم می‌پیوندد. این جنبشْ، خودگردان، چندفرهنگی؛ چندقومی، کثرت گرا و مستقل است.
اقدامات بین‌المللی جنبش، هر پنج سال یک‌بار، فرصتی برای یادآوری و تأکید هویت آن است. «راه پیمودن» بیانگر اندیشهٔ حرکت، پیشرَویِ آزادانه و بی‌محدودیّت، و نیز بیانگر قدرت زنانی است که در انجمن‌ها، گروه‌ها و جنبش‌ها سازمان یافته‌اند. زنانی با پیشینه، فرهنگ سیاسی و قومیّت گوناگون، امّا با یک هدف مشترک: غلبه بر نظم کنونی که ناعادلانه است و خشونت و فقر می‌آفریند. همبستگیِ بین المللی و توجّهی ویژه به آنچه در دیگر نقاط جهان بر سر خواهران‌مان می‌آید، بخشی از هویّت ماست.
«راهپیمایی جهانی زنان» از «هماهنگی‌های ملّی»، «گروه‌های شرکت‌کنندهٔ فعّال» و هواداران تشکیل شده است. «هماهنگی ملّی» ساختار سازمانی را در سطح یک کشور یا یک سرزمین تشکیل می‌دهد و «گروه‌های شرکت‌کنندهٔ فعّالِ» آن کشور یا سرزمین را گرد می‌آورد. «راهپیمایی جهانی زنان» ملّت‌هائی را که برای حقّ تعیین سرنوشت‌شان تلاش می‌کنند و قادرند «گروه شرکت‌کنندهٔ فعّال» داشته باشند، به رسمیت می‌شناسد.
پنجمین اقدام بین‌المللی «راه پیمائی جهانی زنان»
در این جا با برخی فعّالیت‌های «راه پیمائی جهانی زنان» در آفریقا، در پایان پنجمین اقدام بین‌المللی آن آشنا می‌شوید. در هفتهٔ پایانی ماه اکتبر حاصل بحث‌ها، کارگاه‌ها، گفتگوها در کشورها و سرزمین‌های آفریقا بود و سازماندهی آن از مدت‌ها قبل آغاز شده بود. «راه پیمائی جهانی زنان» در آفریقا سه سمینار اینترنتی با موضوعات زیر ترتیب داد:
۱) زندگی زنان در سرزمین‌های اشغالی و با اوضاع حساس؛
۲) راه‌حل‌های فمینیستی، مانند کشاورزی با رعایت محیط زیست، برای استقلال غذائی و همبستگی در اقتصاد؛
۳) تاثیر شرکت‌های فراملّی بر زندگی زنان آفریقائی.
جلسه‌ها و بحث‌های زنان موزامبیک
در موزامبیک، زنان از استان‌های «نیاسا»۳ و «گَزا»۴ گفت‌وگوهائی در مورد شیوه‌های کشاورزی با رعایت محیط زیست و با هدف بهبود دستیابی خانواده‌ها به غذای سالم برگزار کردند و این که چگونه مرغداری و تهیهٔ خواربار می‌تواند به استقلال زنان کمک کند. آنان خواستار شرایطِ بهترِ کار و ارج‌گذاری به کار زنان نیز شدند. زنانِ اهلِ «این هَمبان»۵ از اختتامیهٔ پنجمین اقدام بین‌المللی «راهپیمایی جهانی زنان» استقبال کردند.
در «کابودِلگادو»۶، در مرکز روستائیِ پذیرائی از آوارگانِ داخل کشور، خواهران ما برنامه ای را برای همبستگی با قربانیانِ درگیری‌های مسلحانه در شمال استان، در روستای «ناماپالا»۷، واقع در «مِتوج»۸ برگزار کردند. «کابودِلگادو» سرزمینی است که از درگیری‌های مسلحانه و غارت منابع طبیعی‌اش به دست شرکت‌های فراملّی نفت و گازآسیب دیده است. زنان «تِتِه»۹ و «سوفالا»۱۰ نیز در جلسات خود غصب زمین‌ها و درگیری‌های مسلحانه را محکوم کرده، با خواهران «کابودِلگادو» ابراز همبستگی کردند.
در «ماپوتو»۱۱ زنان و مردان عضو «انجمن هیک سیکان وِه»۱۲ مراسمی به منظور همبستگی همراه با موسیقیِ «بَتوکادا»۱۳ در یادبود قربانیان درگیری‌ها برگزار کردند. «راه‌پیمائی جهانی زنان» در موزامبیک خاطرهٔ خواهران مبتلا به «اچ.آی.وی» ( ویروس نقص ایمنی که عامل بیماری ایدز است) را که درمان‌شان به دلیل شیوع کُوید۱۹ متوقف شد، گرامی داشتند.
گزینه‌های دیگر و سازماندهی در کنیا
«راه‌پیمائی جهانی زنان» کنیا، با همکاری «کمیسیون حقوق بشر» کشور، دیداری با رهبرانِ زن کنیا ترتیب داد. آنان دربارهٔ زمینه‌های مختلف فعالیت «راه پیمائی جهانی زنان» و در مورد تأثیر شرکت‌های فراملّیتی و نظامی‌گری بر زندگی زنان گفت‌وگوهای فراوانی داشتند. دربارهٔ کار زنان، مهاجرت و گزینه‌های فمینیستی مانند کشاورزی با رعایت محیط‌زیست نیز صحبت شد. هدف از این دیدار مکان‌یابی برای اجرای این مضامین و سازماندهی فعالیت‌های «راه‌پیمائی جهانی زنان» حول این مناطق بود.
خانم «سِفو سَنی»۱۴، از نایروبی، با فرستادن ویدئویی۱۵ از تجربهٔ خود در «راه‌پیمائی جهانی زنان» و از گسترش نظامی‌گری در آفریقا صحبت کرد. وی یادآوری کرد که در زیمبابوه، گابون، سودان و اکنون در کشور مالی نظامیان قدرت را به دست گرفته‌اند و در سومالی نیروهای ایالات متحده و حتی کنیا حضور دارند. سپس وی در مورد رواج خشونت ناشی از این امر صحبت کرد، به ویژه خشونت در زندگیِ زنان که بیش از همه به دلیل هتکِ حرمت، تجاوز و فقر غذایی، از محل زندگی خود رانده و به کشورهای دیگر پناهنده می‌شوند.
او می‌گوید: «وقتی نظامیان قدرت را به دست می‌گیرند، آزادیِ تشکّل و گردهمایی به پایان می‌رسد. بدون این دو آزادی، نمی‌توان از دمکراسی یا آزادی سیاسی سخن گفت. این وضع، حق مردم را از آنان سلب می‌کند، فضاهای مدنی را آنچنان محدود می‌سازد که مردم نتوانند آزادانه متشکّل شوند، آزادانه تجمّع کنند و در مورد حقوقِ سیاسی خود صحبت کنند. ممنوعیت رفت‌وآمد هست. مشکلات اقتصادی هست. آزادی نیست. آفریقا به دمکراسی نیاز دارد: قدرت برای مردم، از سوی مردم و همراه با مردم».
در مرکز کنیا، «مارگارت ایرِری»۱۶، عضو ویژهٔ شورایِ بخش «نیان داروآ»۱۷، از کار خود در سازماندهیِ زنانِ دهقانی که برای تأمین غذای خانوادهٔ خود کشاورزی می‌کنند سخن گفت: «ما در منطقه‌ای زندگی می‌كنیم كه میزان فقر در آن بسیار بالاست و باید مبارزه برای تأمین غذای کافی را ادامه دهیم. به عنوان زن، ما باید در خطِ مقدّم آموزشِ افراد در زمینهٔ فنونِ کشاورزی باشیم تا مشکلاتی مانند بیماری‌های ناشی از شیمیائی‌شدن کشاورزی را، که امروز شاهدش هستیم، کاهش دهیم.»۱۸
در جریان پاندمی زنان و مردان بسیاری شغل‌شان را از دست داده‌اند. عدم دسترسی به کار و غذا موجب تیره‌روزی خانواده‌ها و گسترش خشونت شده است. این را «آن وَنجی کو»۱۹، هماهنگ کننده «راه‌پیمائی جهانی زنان» در «مَتهار»۲۰، واقع در نایروبی، برایمان تعریف می‌کند۲۱ و می‌گوید: «امّا بالاخره از پس مشکلات بر می‌آئیم». سپس خواستار همبستگی بین زنان می‌شود و می‌گوید: «ما برای پشتیبانی از هم جمع شده‌ایم». «کامفورت آچی یِنگ»۲۲، که او هم اهل نایروبی است، ویدئویی ساخته و از آن سخن می‌گوید که چگونه هنگامی که زنان در کنار هم هستند صدایشان رساتر می‌شود، حتّی در برابر شرکت‌های فراملّی قدرتمندی که می‌خواهند دوباره آفریقا را به مستعمره بدل کنند.
در همبستگی با صحرای غربی
در گردهمایی کنیا تصمیم گرفته شد که همبستگی با صحرای غربی، آخرین مستعمرهٔ آفریقا، در صدر اولویت‌ها قرار گیرد. شنبه ۹ اکتبر، دهمین سالگرد تأسیس اردوگاه غدیم ایزک در صحرای غربی بود. این اردوگاه در اعتراض به تبعیض، فقر و نقض حقوق بشر که مراکش دائماً به اهالی صحرای غربی تحمیل می‌کند ایجاد شده بود.
با گرد آمدن بیش از ۵۰۰۰ نفر، این اردوگاه به صحنۀ تظاهرات عظیمی برای استقلال صحرای غربی تبدیل شد. در روز ۸ نوامبر ۲۰۱۰، با دستگیری ۳۰۰۰ صحرانشین، نیروهای امنیتی مراکش اردوگاه را برچیدند.
روز شنبه، مردم صحرا، در مخالفت با غصب سرزمین‌شان به دست مراکش با همدستی اسپانیا، تظاهرات تازه‌ای ترتیب دادند که این بار هم به شدت سرکوب شد.
بیانیهٔ ۱۲ اکتبر ۲۰۲۰ کشورهای آفریقائی فرانسوی‌زبانِ «راه پیمائی جهانی زنان»
در پایان پنجمین اقدام بین‌المللی، زنانِ نُه کشورِ نواحی فرانسوی‌زبانِ قارهٔ آفریقا گرد آمدند و بیانیهٔ کوتاه و قدرتمند زیر را در دفاع از زندگی و سرزمین‌هایشان در برابر چپاول سرمایه‌داری صادر کردند:
ما «فرزندان خاک آفریقا» هستیم، بر روی سیّاره‌ای که می‌خواهیم سالم بماند و تنها با حفظ تنوع نژادی و قومی است که سالم خواهد ماند.
سلامت ما با سلامت منطقه، قاره و سیارهٔ یکتای ما «درهم‌پیوسته»اند: آنچه بر یکی اثر می‌گذارد بر آن دیگران نیز اثر دارد.
از این رو ما، زنان آفریقا، تصمیم گرفته‌ایم تا با یکدیگر در پیوند بمانیم، پیوندی در زمینهٔ سلامت، پیوندی برای حفاظت از سرزمین‌هایمان، سرزمین‌هائی که مامن جانوران و گیاهانی‌اند که به بیماری آلوده‌شده‌اند، سرزمین‌هائی که شرکت‌هایِ چندملّیتیِ طمّاع، با همدستیِ حکومت‌های ما، با تحمیل کشاورزی تک‌محصولی، با دستکاری گیاهان و حیوانات و حتی انسان‌ها، تنها به خاطر سود تجاری، آنها را به ویرانی کشیده‌اند و جز سنگ چیزی باقی نگذاشته‌اند.
ما زنان آفریقائی، زنان مالیائی، بورکینافاسوئی، الجزایری، بِنینی، ساحل‌عاجی، توگوئی، موریتانیائی، گینه‌ای، کنگوئی، تونسی، صحرائی و نیجریه‌ای، به آنچه ما را از راه فقر و گرسنگی پیوند می‌دهد می‌گوئیم: «ایست»! به آنچه ما را از راه زهر و بیماری پیوند می‌دهد می‌گوئیم : «ایست»! به استعمار نو و لیبرالیسم نو که ما را مثل مواد خام استثمار می‌کنند می‌گوئیم: «بس است»!
ما زنان آفریقائی، مقاومت می‌کنیم، راه‌پیمائی می‌کنیم تا از گوناگونی اکوسیستم‌هایمان، از تنوّع زیستی‌مان، از پاک دستی‌مان، از حقّ حاکمیت‌مان، از سازماندهیِ مستقلّ‌مان و از همهٔ موجودات زنده حمایت کنیم!
برای زندگی مقاومت می‌کنیم، برای دگرگونی راه می‌پیمائیم.
1. https://marchemondiale.org/index.php/afrique/?lang=fr
2. Marche mondiale des femmes (MMF) 3. Niassa 4. Gaza
5. Inhambane 6. Cabo Delgado 7. Namapala 8. Metuge
9. Tete 10. Sofala 11. Maputo 12. Hixikanwe
13. Batucada نوعی موسیقی جمعی، با سازهای کوبه‌ای
14. Sefu Sanny 15. youtube.com/watch?v=eLQuI659EJ0&feature=emb_logo
16. Margaret Ireri 17. Nyandarua
18. youtube.com/watch?v=cbi8MNehFF4&feature=emb_logo
19. Anne Wanjiku
20. Mathare حلبی‌آبادی در نایروبی
21. youtube.com/watch?v=EiWe0JA8nj4&feature=emb_logo
22. Comfort Achieng
