منبع: دنیای جوان
نويسنده: گرهارد فلدبائور
در اوایل تابستان ۱۹۸۹ بحران سوسیالیسم واقعاً موجود در شرق اروپا رفتهرفته آشکار میشد و امپریالیسم و ضدانقلاب کوشش میکردند از آن بهرهگیری کنند. در این زمان همینطور در حزب کمونیست چین مناقشه بر سر ادامه راه سوسیالیسم به کمک انجام رفرم زیر رهبری حزب علیه یک فراکسیون لیبرال که خواستار احیای مناسبات سرمایهداری بود، جریان داشت. نیروهای عمده این فراکسیون از دانشجویان و روشنفکران تشکیل میشد که بخش بزرگی از آنان در دوران «انقلاب فرهنگی بزرگ پرولتری» به رهبری مائو تسهدونگ در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ به عنوان «عناصر راست» توبیخ و به اردوگاههای کار تبعید شده بودند.
در این اعتراضات که در آوریل ۱۹۸۹ در میدان «تیانانمن» در پکن آغاز شد، روشنفکران به ویژه استادان دانشگاهها نيز شرکت داشتند که در سالهای قبل دهها هزار نفر از آنان در کشورهای اروپای غربی و ایالات متحده آمریکا تحصیل کرده بودند.
در این اعتراضات که در آوریل ۱۹۸۹ در میدان «تیانانمن» در پکن آغاز شد، روشنفکران به ویژه استادان دانشگاهها نيز شرکت داشتند که در سالهای قبل دهها هزار نفر از آنان در کشورهای اروپای غربی و ایالات متحده آمریکا تحصیل کرده بودند. تنها در ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۸۹ تقریباً ۷۴۰۰۰ جوان چینی در دانشگاهها و مدارس عالی این کشور تحصیل میکردند. در آلمان فدرال تعداد این افراد، از جمله کارآموزان تقریباً بالغ بر ۸۰۰۰ نفر بود. بسیاری از آنان اینطور که بعدها آشکار شد از طرف سازمانهای جاسوسی کشورهای نامبرده اجیر شده بودند.
خواست سرنگونی حزب و رهبری کشور اوج این سازوکار بود تا بتوان در چین نیز راه برای بازسازی سرمایهداری گشود. بنابر گزارش مجله «اشپیگل» در روز ۱۲ ژوئن ۱۹۸۹
مسأله بر سر این بود که آیا «چین یک کشور کمونیستی باقی میماند» و یا «یک جامعه پلورالیستی» خواهد شد.
مسأله بر سر این بود که آیا «چین یک کشور کمونیستی باقی میماند» و یا «یک جامعه پلورالیستی» خواهد شد. نماد این خواست تندیس بزرگ «خداوند دمکراسی« یک تقلید ناشیانه از مجسمه آزادی در نیویورک بود که در میدان تیانانمن برپا شد.
غرب تهدید کرد که اگر خواستهای «به حق» دانشجویان برآورده نشود، تحریمهای اقتصادی و تجاری اعمال خواهد شد. تمام این قضيه به وسيلۀ کارزار رسانههای بینالمللی مشایعت میشد. با این پیشزمینه، وقایع که از طرف رسانههای غربی «قیام خلق» نام گرفت، تشدید شد. طی روند این وقایع اقدامات مسلحانه نیز صورت گرفت. گشتهای نظامی مورد حمله قرار گرفت، سربازان لینچ شدند و سلاحهای به دست آمده علیه قدرت دولتی به کار گرفته شد. آژانس خبری آلمان DPA در آن زمان تصویر تانکی را که مورد حمله شورشیان قرار گرفته و به آتش کشیده شده بود، منتشر کرد. چندین ده سرباز و پلیس با خشونت به قتل رسیدند و اجساد آنان برفراز رودخانه از پل آویزان شد.
روز ۱۹ مه نخستوزیر کشور «لیپنگ» اعلام وضعیت اضطراری کرد. صدر کمیسیون مرکزی نظامی «دنگ شیائو پینگ» روز ۲۶ مه اعلام کرد که چین با یک کودتای ضدانقلابی با شرکت سازمان جاسوسی سیا و کشورهای غربی روبهروست.
روز ۱۹ مه نخستوزیر کشور «لیپنگ» اعلام وضعیت اضطراری کرد. صدر کمیسیون مرکزی نظامی «دنگ شیائو پینگ» روز ۲۶ مه اعلام کرد که چین با یک کودتای ضدانقلابی با شرکت سازمان جاسوسی سیا و کشورهای غربی روبهروست. با وجود این رهبری چین یک هفته تمام کوشش کرد غائله را از طریق مسالمتآمیز و با تعامل به پایان رساند. وقتیکه دانشجویان از تخلیه میدان سرپیچی کردند، به ارتش و پلیس دستور داده شد میدان را تخلیه کنند. درگیری خونینی صورت گرفت که به مرگ تعداد زیادی که در بین آنان تعداد زیادی هم از افراد پلیس و سرباز نیز وجود داشت، انجامید.
اگر رهبری چین ۳۰ سال پیش در مقابل ضدانقلاب کوتاه آمده بود، ممکن بود این روند به یک جنگ داخلی ويرانگر به قیمت جان میلیونها نفر بیانجامد که جهان را به شکلی غیرقابل پیشبینی بیثبات میکرد.
اگر رهبری چین ۳۰ سال پیش در مقابل ضدانقلاب کوتاه آمده بود، ممکن بود این روند به یک جنگ داخلی ويرانگر به قیمت جان میلیونها نفر بیانجامد که جهان را به شکلی غیرقابل پیشبینی بیثبات میکرد. با دفاع از استقلال و راه رشد انتخابی خود به سوی جامعه سوسیالیستی، جمهوری خلق چین در میدان تیانانمن این روند بسیار خطرناک در سطح بینالمللی را متوقف ساخت. بر این پایه اکنون به فاکتور تضمین کننده امنیت کره شمالی و همپیمانی برای دفاع از استقلال کوبا و ونزوئلا و دیگر کشورهای آمریکای لاتین، آفریقا و آسیا مبدل گشته است و از این طریق جمهوری خلق چین امروز روزنه امیدی است که در برابر کوششهای ایالات متحده آمریکا برای تحمیل سلطه جهانی آن مانعی به وجود آورده است.