تارنگاشت عدالت
حجم کالا و خدماتی که ما در سال ۲۰۱۷ به ایران صادر کردیم تقریباً ۳ میلیارد یورو و نیم‌میلیارد یورو بیش‌تر از سال ۲۰۱۶ بود. ما هنوز به مرحله قبل از اعلام تحریمات بزرگ ایالات متحده در سال ۱۹۹۵ نرسیده ایم.
ایران یک کشور صنعتی است که نظیرش در منطقه خلیج فارس کم‌تر دیده می‌شود. این کشور ماشین‌آلات و ابزار و وسايل خود را تا یک سوم از آلمان وارد می‌کند. همین‌طور محصولات شیمیايی و نیمه‌تمام، فن‌آوری‌پزشکی و فن‌آوری انرژی‌های تجدیدپذیر به ویژه انرژی بادی و خورشیدی را از آلمان وارد می‌کند.
س: چرا بانک‌های بزرگ آلمان از معامله با ایران صرف‌نظر کردند؟
چون در گذشته صابون ایالات متحده به تنشان خورده. بانک‌های بزرگ آلمان بعضاً غرامت‌های سه‌رقمی میلیونی به ایالات متحده آمریکا پرداختند، از جمله به خاطر به اصطلاح نقض تحریمات ایالات متحده. معمولاً روند قضایا این‌طور است: در رسانه‌ها مثلاً در وال‌استریت جورنال مقاله‌ای منتشر می‌شود که طی آن گزارش داده می‌شود که وزارت دارايی آمریکا به خاطر نقض تحریمات علیه بانکی وارد عمل شده است. این خبر به طور گسترده پخش می‌شود و تبعات آن را شما روز بعد در حرکت سهام این بانک در بازار بورس شاهد خواهید بود. به طور معمول بانک مزبور بلافاصله کوشش می‌کند با دولت آمریکا تماس حاصل کند. کلیه پرداخت‌هايی که بانک‌ها به خاطر جریمه به دولت آمریکا پرداخته اند بر پایه حل‌وفصل خارج از دادگاه صورت گرفته است. بانک‌ها جریمه را پرداخته و علاوه برآن، مجبور بودند اطلاعات گسترده‌ای را در مورد این‌که در گذشته چه رابطه‌ای با ایران داشتند در اختیار مقامات آمریکايی قرار دهند. با در نظر گرفتن این تجربیات بانک‌های بزرگ معاملات خود را حتا پس از لغو گذرای تحریمات در سال ۲۰۱۶ از سر نگرفتند.
س: دولت آلمان باید چه اقداماتی صورت دهد؟ آیا باید تحریمات ایالات متحده را دور بزند؟ در حال حاضر صحبت از گسترش بیمه ضمانت اعتبار (هرمس) تا ۵ سال است.
تمدید ضمانت هرمس مطمئناً وسیله خوبی است. البته باید بدانیم که هرمس در ماه‌های گذشته کم‌تر از آن‌چه که امید می‌رفت معاملات ایران را ضمانت کرد. حل‌وفصل مالی باید ممکن باشد. در مقررات صادراتی ایالات متحده مثلاً قید شده که ایران از سیستم ارتباطی بین‌بانکی SWIFT مستثنا شود. فکرش را بکنید! SWIFT شرکتی است که مقرش در بلژیک است. این شرکت در آيین‌نامه خود قید کرده بی‌طرفی را رعایت کند.
رابطه بین بانک‌ها باید برای روابط تجارتی خوب تضمین شود. برای تغییر این امر مثلاً می‌توان بانک‌های مرکزی ملی کشورهای اتحادیه اروپايی را وارد صحنه کرد. از طریق این بانک‌ها، بانک مرکزی ایران می‌تواند پول به حساب اروپا واریز کند و از آنجا این پول بین بانک‌های تجارتی تقسیم گردد. در چنین حالتی ایالات متحده می‌خواهد چکار کند؟ آیا می‌توان کلیه بانک‌های مرکزی اتحادیه اروپايی را تحریم کرد؟ این کار به معنی تلاشی روابط بانکی در سطح جهان خواهد بود.
س: FBI اخیراً تنها در لتونی مداخله کرده و تعطیل بزرگ‌ترین بانک این کشور را تحمیل کرده بود.
بله، در کشورهای کوچک چنین کاری ممکن است و باید از این نقطه حرکت کرد که ایالات متحده آمریکا در چارچوب قوانین ضدترور خود بر پایه یکی از تصمیمات پارلمان اروپا متأسفانه می‌تواند نامه‌های SWIFT را بخواند.
س: معاملات با ایران عمدتاً با چه ارزی صورت می‌گبرد؟
تقریباً به طور کامل با یورو. کسی را نمی‌شناسم که حاضر باشد دست به یک اقدام جنون‌آمیز زده و با دلار بپردازد. این مسأله در طبیعت امر نهفته است. اگر شما مثلاً در بانک پس‌انداز برلین یک حساب دلاری داشته باشید و از طریق آن به حساب دوستی در فرانکفورت که یک حساب دلاری در دویچه بانک دارد پول واریز کنید، در مورد تردید، این پول عملاً از طرف یک بانک آمریکايی تسویه خواهد شد. در گذشته طی چنین تسویه‌هايی پول‌ها ضبط شد. از این‌رو دلار دیگر نقشی ایفا نمی‌کند.
