ترجمه توسط Hamid Beheschti حميد بهشتي
منتشر شده در تلاکس کالا
جاکارتا – بن – پولاخ* گزارش ویژه/ سازمان اطلاعات و امنیت آلمان، بی اِن دی، در سال 1965 به شدت در کودتای خونین اندونزی که میهمان سال جاری نمایشگاه کتاب آلمان در فرانکفورت می باشد، دست داشته است. این موضوع را اسناد مخفی مجلس آلمان آشکار می سازند. چنانکه از نسخه ی چاپی سخنرانی رئیس آنزمان بی اِن دی، گِرهارد وِسِل، در یکی از جلسات دربسته ی مجلس آلمان در ژوئن سال 1968 آمده است، بی اِن دی فقط به ارتشیان اندونزی در نابود ساختن حزب کمونیست آن کشور که منجر به کشته شدن صدها هزار و شاید یک میلیون تن گشت، از طریق مشورت، وسائل فنّی و حمایت مالی یاری نرسانده است. دیکتاتورِ پس از کودتا، سوهارتو، بخش اعظم موفقیت در کودتا را مدیون بی اِن دی دانسته است.
تا کنون چنین مشهور بود که مقامات آمریکایی به انجام کودتای مزبور کمک کرده اند. سقوط رئیس جمهور پیشین و 30 سال دیکتاتوری به دنبال آن که با خیال راحت از جانب آلمان بدان کمک می شد، محتوای کتبِ شماری از نویسندگان مشهور اندونزی می باشد که در نمایشگاه کتاب امسال در فرانکفورت عرضه شده اند. دولت آلمان تا به امروز نیز حاضر به بر ملا ساختن یاری بی اِن دی به کودتاچیان و فشار و خفقانی که ارتش متعاقب آن اجام داد، نیست.
کودتای اندونزی که تا سال 1998 دیکتاتوری حاکم توسط ژنرال سوهارتو را به دنبال داشت در اکتبر 1965 در عکس العمل مقابل کوششی در سرنگونی رژیم سابق بود که در 30 سپتامبر آن سال به کشته شدن چندین افسر ارتش انجامیده بود. اقدامِ سرنگونی مزبور را به غلط به حزب کمونیست اندونزی نسبت داده بودند. پس از آن ارتشیان با خشونتی شدید علیه اعضا و طرفداران واقعی حزب کمونیست یا افرادی که به آنها عضویت در آن را نسبت داده بودند، دست به کار شده، صدها هزار و بلکه یک میلیون به قتل رسیده و یا در کمپ های وسیع زندانی گشتند. شمارِ دقیق آنها تا به امروز نیز معلوم نیست. جنایات آنروز ارتشیان تا حال نیز روشن نشده است.
شبی 50 تا 100 کشته
چیزی که هنوز نیز روشن نشده است، کمک قدرت های غرب به انجام کودتای سوهارتو می باشد. البته تا حدّی کمک آمریکا که دارای بهترین ارتباط با نیروهای مسلح اندونزی بود به کودتا روشن شده است. بنا به گفته ی کارشناسان بدین صورت تا سال 1965 قریب به 4000 افسر اندونزی در مؤسسات آموزش نظامی آمریکا تعلیم یافتند و درجه داران اندونزی در مؤسسات ویژه ی نخبگان مطابق روش ها و کتب نظامی ارتش آمریکا تربیت گشتند [1]. در 2 دسامبر 1965 سفیر آمریکا در جاکارتا توافق خویش را با تأمین مالی جنبش «کاپ – گشتاپو» اعلام نمود که به گفته ی وی «گروه عملیاتی تربیت یافته از غیر نظامیانی بود که مایل به نظامیگری بوده و کارِ اعمال فشار علیه اعضاء حزب کمونیست را بر عهده گرفته بودند» [2]. این امر می بایست برای سفیر مزبور روشن بوده باشد که این به چه معناست؛ زیرا همکاران او در 13 نوامبر آن سال به وی اطلاعات کسب شده از پلیس اندونری را مبنا بر این که شبی 50 تا 100 تن از اعضای حزب کمونیست در بخش شرقی و مرکز جاکارتا به قتل می رسند، رسانده بودند. آنگاه در 15 آوریل سفارت آمریکا اعلام نمود که کسی به درستی نمی داند که رقم کشته شدگان وفعالان کمونیست «بیشتر به صدهزار نزدیک است تا به یک میلیون». علی رغم این کشتار عظیم سفیر آمریکا در جاکارتا در 10 اوت 1966 به واشنگتن گزارش نمود که به مأموران دولتی جاکارتا لیستی از اعضای رهبری حزب کمونیست را داده اند [3].
دوستان امتحان داده ی آلمان
مقامات آلمانی نیز پیشاپیش از کودتای مزبور آگاه بوده اند. در ماه مارس 1971 مجله اشپیگل گزارش نمود که بی اِن دی به سازمان اطلاعات ارتش اندونزی در سال 1965 با دادن مسلسل، دستگاه های بی سیم و کمک مالی (مجموعا به ارزش 300 هزارمارک) در سرکوب کودتای چپ در جاکارتا یاری رسانده است [4]. و پس از گذشت 12 هفته نیز گزارش نمود که «یک گروه عملیاتی بی اِن دی مأموران اطلاعاتی ارتش اندونزی را آموزش داده و جای همکاران آمریکایی خود را که تحت فشار تبلیغاتی بوده اند، گرفته است» [5]. و با ارسال «اسلحه های ساخت شوروی و مهمات فنلاندی آموزش دهندگان بی اِن دی عملا در جنگ داخلی دخالت کرده بودند». با توجه به سخنان بنیانگذارِ بی اِن دی، راینارد گِهلِن، آنزمان بن دارای بهترین ارتباط با سران نظامی اندونزی بوده است. زیرا در بین 30 تن از افسران به قتل رسیدهِ ی اندونزی در 30 سپتامبر، دوتن از آنها مورد اعتماد آلمان بوده اند، از جمله وابسته نظامی اندونزی در بن، ژنرال پنجایتن، که گِهلِن در خاطرات خویش در سال 1971 از وی نام برده است. « بی اِن دی به هنگام کودتا این شانس را داشته است که توانسته بوده به موقع، جریانات واقعه را برای دولت آلمان مشروحا گزارش نماید» [6].
موقعیت اعلای سفارتخانه
اطلاعات فراتر در این زمینه را کارشناس دستگاه های جاسوسی، اِریش شمیدت- اِنبورن، و کارشناس سیاسی، ماتیاس ریتسی، به دست آورده اند. بنا بر اطلاعات این دو میتوان همکاری بسیار نزدیک میان بی اِن دی و سیا را اثبات نمود. به گزارش اشمیدت- انبورن مرکز بی اِن دی در آلمان (پولاخ) به سیا در آوریل 1961 اطلاع داد که مقر سفارتخانه آلمان در جاکارتا در موقعیت بسیار مناسبی قرار دارد. سیا بر این باور بوده است که گزارش مزبور به دست شخصی بنام رودلف اُبسگِر- رودِر نوشته شده است که پیش از آن، در زمان جنگ دوم جهانی از ماموران نازی ها در ارتش آلمان بوده و پس از جنگ در سال 1948 به معاونت گهلن، بنیانگذار بی اِن دی درآمده و سپس در نقش گزارشگر برای روزنامه آلمانی زود دویچه سایتونگ و روزنامه سویسی نویه زوریخر سایتونگ گزارش می کرده است [7]. به گزارش اشمیدت – انبورن و ریتسی، ابسگر- رودر تا سال 1960 از کارکنان بی اِن دی بوده است. در اواسط ماه ژانویه 1964 یکی از نمایندگان برجسته ی سازمان سیا به سراغ گهلن رفته و جویای اطلاعات او از تحولات اندونزی گشته است. گهلن در آن زمان در پاسخ او گفته بود که او مرتب در باره وقایع آنجا به دولت آلمان گزارش کرده ، اما نمی داند که موضع دولت آلمان در قبال آن وقایع چیست.
«سهم بزرگ بی اِن دی»
جزئیات دیگر در این زمینه را می توان از سخنرانی رئیس آنزمان بی اِن دی، گرهارد وسل، که در 21 ژانویه 1968 در جلسه دربسته ی مجلس آلمان ایراد نموده است، اخذ نمود. به طوری که اشمیدت- انبورن و ریتسی نوشته اند، وسل در آنجا چکیده ای از جزئیات فعالیت بی اِن دی در یاری رساندن به سازمان های همردیف دستگاه خود در اندونزی را شرح داده است. در سخنرانی مزبود این عبارت آمده است که «در اکتبر سال 1965 روابط موجود با سازمان های همردیف بی اِن دی در اندونزی موجب کمک از طریق مشورت، امکانات فنی و به لحاظ مالی گشت و به سازمان های ویژه ی ارتش در سرکوب حزب کمونیست اندونزی و برکنار نمودن سوکارنو از طریق به راه انداختن و هدایت تظاهرات یاری رساند [8]. «سرکوب حزب کمونیست اندونزی» شامل بود بر قتل صدها هزار و شاید یک میلیون اعضا و طرفداران واقعی آن حزب یا افرادی که متهم بدان بوده اند. رئیس سابق بی اِن دی، وسل، در ادامه سخنرانی خود گفته بود: «به نظر سیاستمداران و ارتشیان انرونزی (سوهارتو، ناسوسیون و سلطان) بی اِن دی سهم بزرگی در موفقیت کودتا داشته است.
ستایش از مرکزِ بی اِن دی (پولاخ)
بنیانگذار بی اِن دی، گهلن، جنایت مزبور را بدینگونه ستود: «موفقیت ارتش اندونزی که نابودی تمامی حزب کمونیست را با جدیت و قاطعانه اجرا نمود… به نظر من بیش از آن اهمیت دارد که بتوان آن را تحسین نمود» [9].
اولویت های برلین
دولت آلمان تا به امروز نیز از بر ملا کردن دخالت این کشور در جنایات مزبور خودداری می نماید. دولت آلمان در پاسخ این پرسش که چه اطلاعاتی در باره حمایت های مستقیم و غیر مستقیم از قتل عام مزبور از جانب دول خارجی و دستگاه های جاسوسی یا سازمان های دیگر دارد، در ماه مه 2014 اعلام نمود: «دولت آلمان پس از بررسی همه جانبه بدین نظر رسیده است که پاسخ علنی به این سئوال ممکن نیست». و «اطلاعات مطلوب» می باید «به لحاظ رازداری مخفی بمانند». و «لازمه محافظت از مأخذ برای انجام وظایف سازمان های اطلاعاتی یکی از مبانی بسیار مهم این کار می باشد» [10]. از قرار معلوم نیاز جامعه اندونزی به روشنگری و شفافیت در باره کمک های خارجی به قتل عام مزبور برای دولت آلمان کم اهمیت تر از حفظ منبع اطلاعاتی می باشد.
زیرنویس ها:
* پولاخ واقع در جنوب مونیخ مقر سازمان اطلاعات و امنیت آلمان Bundesnachrichtendienst بی اِن دی است. نام این سازمان به آلمانی به معنی خدمات خبری آلمان است و کارش جمع آوری اطلاعات مخفی مربوط به خارج می باشد.
[1] Rainer Werning: Putsch nach “Pütschchen”. junge Welt 01.10.2015.
[2], [3] Rainer Werning: Der Archipel Suharto. In: Konflikte auf Dauer? Osnabrücker Jahrbuch Frieden und Wissenschaft, herausgegeben vom Oberbürgermeister der Stadt Osnabrück und dem Präsidenten der Universität Osnabrück. Osnabrück 2008, S. 183–199.
[4] Hermann Zolling, Heinz Höhne: Pullach intern. Der Spiegel 11/1971.
[5] Hermann Zolling, Heinz Höhne: Pullach intern. Der Spiegel 23/1971.
[6] Reinhard Gehlen: Der Dienst. Erinnerungen 1942-1971. Mainz/Wiesbaden 1971.
[7], [8] Matthias Ritzi, Erich Schmidt-Eenboom: Im Schatten des Dritten Reiches. Der BND und sein Agent Richard Christmann. Berlin 2011. S. dazu Rezension: Im Schatten des Dritten Reiches.
[9] Reinhard Gehlen: Der Dienst. Erinnerungen 1942-1971. Mainz/Wiesbaden 1971.
[10] Antwort der Bundesregierung auf die Kleine Anfrage der AbgeordnetenAndrej Hunko, Jan van Aken, Sevim Dağdelen, weiterer Abgeordneter undder Fraktion DIE LINKE. Deutscher Bundestag Drucksache 18/1554,27.05.2014.