در ۱۰ اکتبر، دو بمب بزرگ در یک گردهم‌آیی مسالمت‌آمیز در آنکارا، پایتخت ترکیه منفجر شد. اين گردهم‌آیی دو سندیکای اصلی در کشور- «کسک» و «دیسک»- زیر شعار «کار، صلح و دمکراسی» برگزار شده بود. روز بعد از بمب‌گذاری هزاران نفر در تظاهرات خیابانی شرکت کردند. آن‌ها در سراسر ترکیه گرد آمدند و به کشته شدگان ادای احترام نموده و بیزاری خود را از دولت نشان دادند. باید دید آیا این در انتخابات تأثیر خواهد داشت. این نشان می‌دهد که «حزب دمکراتیک مردم»  نظر مثبت مردم را دارد. علی‌رغم ممنوعیت توئیتر، سخنان دمیرتاش در یوتیوب قرار گرفت و وسیعاً دیده شد. خشم خالص او در صدای خیایان‌ها بازتاب یافت. او گفت: «زندگی مشترک میان ستم‌دیدگان و سرکوب شدگان ممکن است. ما به باند سُفله‌ها تسلیم نخواهیم شد.»

 

منبع: دمکراسی مردم
نویسنده: ویجای پراشاد

تارنگاشت عدالت
۱۷ اکتبر ۲۰۱۵

در ۱۰ اکتبر، دو بمب بزرگ در یک گردهم‌آیی مسالمت‌آمیز در آنکارا، پایتخت ترکیه منفجر شد. اين گردهم‌آیی دو سندیکای اصلی در کشور- «کسک» و «دیسک»- زیر شعار «کار، صلح و دمکراسی» برگزار شده بود. کسک یکی از بزرگ‌ترین سندیکاهای کارگران بخش عومی است و دیسک با حضور فعالینی که رویاروی با سرکوب دولتی در ۱۹۷۱ و ۱۹۸۰ به صفوف آن رفتند، گرایش به چپ دارد. اما هر دو سندیکا به مذاکرات صلح بین دولت و مقاومت کردستان (عمدتاً حزب کارگران کردستان، پ. ‌ک. ‌ک.) متعهد هستند.

پیش از آن اخباری درباره این‌که حزب کارگران کردستان و شاخه سیاسی آن- «گروه جوامع در کردستان»- برنامه‌هایی را برای آتش‌بس با دولت تدوین کرده اند، منتشر شده بود. خشونت شدید در جنوب-شرق ترکیه بین دولت و حزب کارگران کردستان کل منطقه را در وضعیت اضطراری قرار داده است. گردهم‌آیی مسالمت‌آمیز با خشونت مواجه شد. بیش از صد نفر کشته شدند، و بیش از ششصد نفر در شرایط وخیم قرار دارند. این یکی از بزرگ‌ترین اقدامات تروریستی در تاریخ معاصر ترکیه است.

انتخابات
فراخوان به آتش‌بس مطمئتاً محرک گردهم‌آیی بود، اما این تنها موضوع نبود.

جمعیت ترکیه در ۱ نوامبر به پای صندوق‌های رأی می‌رود. در ژوئن، حزب عدالت و توسعه ريیس‌جمهور رجب طیب اردوغان کمی بیش از ۴۰ درصد آراء را به دست آورد. حزب عدالت و توسعه در انتخابات پیروز شد، اما حدنصاب لازم را برای تغییر قانون اساسی به دست نیاورد. اردوغان می‌خواست با تغییر قانون اساسی قدرت‌های بیش‌تری را به ريیس‌جمهور منتقل کند. پارلمان مانع جاه‌طلبی‌های او بوده است. او بیش‌تر می‌خواهد. چون هیچ‌یک از احزاب مایل به ائتلاف با حزب توسعه و عدالت اردوغان و همکاری با آن نیست، تشکیل دولت غیرمکن است. نتیجتاً، انتخابات جدید در نوامبر برگزار خواهد شد.

چرا حزب عدالت و توسعه اردوغان نتوانست در ژوئن اکثریت را به دست آورد؟ عمدتاً به دلیل افزایش آراء «حزب دمکراتیک مردم» و «حزب جنبش ناسیونالیستی» راست‌گرا. شکست سیاست اردوغان در کردستان ترکیه و سوریه موجب ریزش آراء آن به سود «حزب جنبش ناسیونالیستی» و رویش آراء «حزب دمکراتیک مردم»، بیش‌تر از آراء «حزب جمهوری‌خواه» شد. اردوغان در انتظار انتخابات جدید، با حملات افراطی راست به اقلیت‌ها و با اعمال فشار شدید بر مخالفين در کشور، به دنبال آراء «حزب جنبش ناسونالیستی» است. در سپتامبر «گرگ‌های خاکستری» فاشیست، دفاتر «حزب دمکراتیک مردم» را در آنکارا آتش زدند و دولت دبیران و گزارشگران آن‌را دستگیر کرد. این دو برخورد موازی به حزب اردوغان امکان می‌دهد در آن واحد «حزب دمکراتیک مردم» و «حزب جنبش ناسیونالیستی» را عقب براند. در نتیجه خشونتی که دولت و متحدین آن به راه انداخته اند فضا در ترکیه تباه‌کننده است.

مسأله کردستان
حزب کارگران کردستان در دهه ۱۹۹۰ به این نتیجه رسید که پیروزی مسلحانه علیه دولت غیرممکن است. تغییرات جمعیتی وجود یک دولت کرد مجاور را در درون یا بیرون از مرزهای ترکیه غیرقابل تصور ساخت. مهاجرت گسترده خانواده‌های کرد از مناطق شرقی به باقی ترکیه حاصل جنگ دهشتناکی بود که از ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۹ طول کشید. استانبول اکنون شهری است که در ترکیه بیش‌ترین جمعیت کرد را دارد. لذا، راه‌حل متفاوتی برای مسأله کردستان لازم بود.

راه اصلی اکنون به جای حق تعیین سرنوشت خود نبرد برای حقوق در درون ترکیه بود. برای پیش‌ بردن این استراتژی اصلی احزاب جدیدی ظهور کردند: «حزب کار مردم»،«حزب دمکراسی»، «حزب دمکراسی مردم»، «حزب دمکراتیک مردم»، «حزب جامعه دمکراتیک»، «حزب دمکرات ترکیه»، «حزب صلح و دمکراسی»، و «حزب مناطق دمکراتیک». واژه مشترک در نام این احزاب واژه «دمکراتیک» است. رهبران احزاب کرد به این درک رسیدند که حزب مردم کرد بودن برای به دست آوردن قدرت سیاسی کافی نیست. آن‌ها لازم است با دیگری متحد شوند. چپ ترکیه، که احزاب کوچک‌تر آن به آرمان کردها متعهد بوده اند اما خود نمی‌توانستند قدرت را به دست آوردند، آشکارترین متحد برای جنبش سیاسی کردها بودند. اتحاد بین احزاب سیاسی کرد و چپ ترکیه در سال ۲۰۱۲ «حزب دمکراتیک مردم» را به وجود آورد.

رهبری مشترک «حزب دمکراتیک مردم» دو جناح حزب را نمایندگی می‌کند: صلاح‌الدین دمیرتاش از احزاب کرد، و فیگن یوک‌سکداغ از احزاب مارکسیست-لنینیست. آن‌ها توانسته‌ اند حمایت بلوک صلح، جنبش سندیکایی، مردم ناراضی از افزایش خودکامگی در ترکیه و احساس تنفر شدید از اردوغان (همان‌طور که یک شعار معروف می‌گوید «اردوغان قاتل») را جلب کنند. گردهم‌آیی ۱۰ اکتبر به دعوت دو سندیکای چپ‌گرا، گروه‌های گوناگون کرد و گروه‌های صلح را گرد آورد. این‌ها رأی دهندگان به «حزب دمکراتیک مردم» هستند. دعوت به آتش‌بس بین دولت و حزب کارگران کردستان در خصلت «حزب دمکراتیک مردم» ریشه دارد. وضعیت فوق‌العاده دایمی کنونی در جنوب-شرق ترکیه انتخابات را در مناطقی که احتمالاً اکثراً به «حزب دمکراتیک مردم» رأی خواهند داد، غیرممکن می‌سازد. اگر این رأی‌دهندگان به علت درگیری جاری به پای صندوق‌های رأی نروند، این به شانس «حزب دمکراتیک مردم» برای تکرار پیروزی ژوئن خود یا بهبود آن لطمه خواهد زد.

حزب کارگران کردستان درست پس از بمب‌گذاری فراخوان خود را برای صلح اعلام کرد. این در زمانی اعلام شد که اجساد در میدان در آنکارا پخش بود. دولت به آتش‌بس توجه نکرد. علی‌رغم بمب‌گذاری دهشتناک، جت‌های ترکیه به بمباران مواضع حزب کارگران کردستان در شمال-شرق ترکیه و در امتداد مرز در عراق (که حزب کارگران کردستان در آنجا پایگاه دارد) ادامه دادند. یک مقام امنیتی ترکیه به رویترز گفت: «آتش‌بس حزب کارگران کردستان برای ما بی‌معنی است. عملیات بدون وقفه ادامه خواهد یافت.»

واکنش‌ها
برای دولت اردوغان هیچ‌چیز آسان‌تر از افشاندن ترس نیست. دولت به مثابه بخشی از کارزار دروغ‌پراکنی گفت بمب‌گذاری ممکن است کار حزب کارگران کردستان باشد. این کاملاً غیرمحتمل است، و صرفاً ایجاد وحشت برای به دست آوردن رأی است. احمد داوودغلو نخست‌وزیر اردوغان عجولانه به «حزب دمکراتیک مردم» حمله کرد، و سپس ناشیانه انتشار هر نوع اطلاعات در باره بمب‌گذاری آنکارا را ممنوع کرد. ترس و سرکوب سکه‌های حزب عدالت و توسعه هستند.

سرویس‌های امنیتی دستگیر کردن اعضاء و هواداران «داعش» را در ترکیه آغاز کردند. دولت گفت که بمب‌گذاری کار «داعش» بوده است. این تئوری غیرمنطقی نیست. «داعش» سلولی دارد به نام «بافندگان» که رزمندگان کرد را هدف قرار می‌دهد. در ژوئن، دو روز پیش از انتخابات، «بافندگان» به گردهم‌آيی «حزب دمکراتیک مردم» در شهر عمدتاً کردنشین دیاربکر حمله کرد، چهار نفر را کشت و تعداد بسیاری را زخمی کرد. حمله مردم را به حمایت از «حزب دمکراتیک مردم» مصمم ساخت. یک‌ماه پس از انتخابات، «بافندگان» به فعالین جوان «حزب سوسیالیست ستم‌دیدگان» در شهر سوروچ حمله کرد. این فعالین برای رفتن به کوبانی، در سوریه، و کمک به بازسازی شهر گرد آمده بودند. لازم به یادآوری است که فیگن یوک‌سکداغ، یکی از دو رهبر «حزب دمکراتیک مردم» از بنیان‌گذاران «حزب سوسیالیست ستم‌دیدگان» است. در آن بمب‌گذاری ۳۳ فعال کشته شدند.

هیچ‌یک از این‌ها کافی نبود. دمیرتاش، رهبر «حزب دمکراتیک مردم» به مقر «کسک» رفت و طی اظهارات علنی دولت را مقصر معرفی کرد. او گفت: «شما در ارتباط با این حملات، نه در سوروچ، نه در دیاربکر، کسی را دستگیر نکردید. شما عاملین بمب‌گذاری در آنکارا را هم دستگیر نخواهید کرد.» تُندترین بخش سخنان دمیرتاش زمانی بود که او از قربانیان گفت. «این‌ها پسران و دختران فقرا بودند.» در قلب شهری که توسط آژانس اطلاعاتی کنترل می‌شود هیچ نیروی امنیتی برای گردهم‌آیی وجود نداشت. زمانی‌که کشته‌ها و زخمی‌ها در میدان روی زمین بودند، پلیس از گاز اشک‌‌آور و ماشین‌های آب‌پاش استفاده کرد. رهبر «حزب دمکراتیک مردم» پرسید: «این است درک شما از عدالت؟» دميرتاش گفت که دولت حزب عدالت و توسعه داووغلو «دولت با زور» است. شما کودتا کرده اید.» پادزهر چیست؟ «ما دنبال انتقام نیستیم. خشونت موجب خشونت بیش‌تر می‌شود. ما در انتخابات ۱ نوامبر داد خود را خواهیم ستاند.»

در آنکارا، روز بعد از بمب‌گذاری هزاران نفر در تظاهرات خیابانی شرکت کردند. آن‌ها در سراسر ترکیه گرد آمدند و به کشته شدگان ادای احترام نموده و بیزاری خود را از دولت نشان دادند. باید دید آیا این در انتخابات تأثیر خواهد داشت. این نشان می‌دهد که «حزب دمکراتیک مردم»  نظر مثبت مردم را دارد. علی‌رغم ممنوعیت توئیتر، سخنان دمیرتاش در یوتیوب قرار گرفت و وسیعاً دیده شد. خشم خالص او در صدای خیایان‌ها بازتاب یافت. او گفت: «زندگی مشترک میان ستم‌دیدگان و سرکوب شدگان ممکن است. ما به باند سُفله‌ها تسلیم نخواهیم شد.»