پیت پتیسن
برگردان: رزا روزبه
تأمین ۲۴/ طبق مدارکی که از سفارت نپال در دوحه به دست آمده، دست کم ۴۴ کارگر از تاریخ ۴ ژوئن تا ۸ اوت جان خود را از دست داده‌اند، (این آمار تا زمان انتشار این مقاله است، در حالیکه تاکنون ۱۲۰۰ کارگر در قطر جان خود را از دست داده‌اند) و دلیل مرگ بیش از نیمی از آنها نیز حملهٔ قلبی، نارسایی قلبی و یا حوادث کار بوده است.
این تحقیق همچنین موارد زیر را برملا می‌کند:
– شواهد کار اجباری در یک پروژهٔ عمرانی عظیم جام جهانی.
– برخی مردان نپالی گفته‌اند که ماه هاست حقوق نگرفته‌اند و برای جلوگیری از فرار آنها، کارفرما دستمزدشان را نگه داشته و پرداخت نمی‌کند.
– بعضی کارگران در سایت‌های دیگر می‌گویند که کارفرمایان مرتب گذرنامه‌ها را ضبط می‌کنند و از صدور کارت‌های شناسایی هم اجتناب می‌کنند و به این ترتیب وجود آنها را به بیگانه‌های غیر قانونی تقلیل می‌دهند.
– برخی کارگران می‌گویند در گرمای کویری، دسترسی به آب مجانی از آنها دریغ شده است.
– حدود ۳۰ نپالی به سفارت نپال در دوحه پناهنده شده‌اند تا از شرایط بیرحمانهٔ کارشان فرار کنند.
ادعا‌ها حاکی از یک زنجیره استثمار و بهره کشی است که روستاهای فقرزدهٔ نپالی را به مقامات قطری وصل می‌کند. نمای کلی، حکایت از استثمار یکی از فقیر‌ترین کشور‌ها، توسط یکی از ثروتمند‌ترین کشور‌ها طی آماده سازی برای یکی از پرطرفدار‌ترین رقابت‌های ورزشی دنیا دارد.
یک مهاجر نپالی می‌گوید: «ما می‌خواهیم برویم، اما شرکت به ما اجازه نمی‌دهد». او تحت استخدام توسعهٔ شهرداری لوزیل است، شهری ۴۵ میلیارد دلاری (۲۸ میلیارد یورویی) که از صفر ساخته می‌شود با استادیومی ۹۰ هزار نفری که میزبان فینال جام جهانی خواهد بود.
او این طور ادامه می‌دهد: «من از رفتار شرکت با ما خشمگین هستم، اما ما بیچاره‌ایم. پشیمانم که اینجا آمده‌ام، اما چه کار می‌توانم بکنم؟ ما فقط آمده بودیم که بتوانیم زندگیمان را بچرخانیم، اما هیچ شانسی نداشته‌ایم.»
هیئتی که وظیفهٔ سازماندهی جام جهانی را بر عهده دارد، هیئت عالی قطر ۲۰۲۲، به گاردین گفته است که کار پروژه‌هایی که مستقیما به جام جهانی مرتبط هستند، تازه قرار است که شروع شود.
با این حال، در مورد شایعات علیه بعضی پیمانکار ها/ پیمانکارهای فرعی که روی احداث شهر لوزیل کار می‌کنند، عمیقا ابراز نگرانی کرد و گفت این مساله را بسیار جدی قلمداد می‌کنند. همچنین اضافه کرد: «ما مطلع شده‌ایم که مسئولین دولتی ذیربط در حال انجام تحقیقات مرتبط با این ادعا‌ها هستند.»
تحقیقات گاردین همچنین از مردانی در بخش پروژه‌های عمرانی و صنعتی گسترده‌تر قطری خبر می‌دهد که بعضی جا‌ها ۱۲ نفری در یک اتاق می‌خوابند و در شرایطی تهوع آور در مسافرخانه‌های کثیف بیمار می‌شوند. بعضی‌ها می‌گویند مجبور شده‌اند بدون مزد کار کنند و برای غذا هم التماس کنند.
رام کومار ماهارا ی ۲۷ ساله می‌گوید: «ما با شکم خالی، در حالی که ۲۴ ساعت بود چیزی نخورده بودیم، ۱۲ ساعت کار می‌کردیم و بعد هم تمام شب هیچ غذایی نبود. وقتی اعتراض کردم، سرکارگر به من حمله کرد و مرا از کمپ کاری که در آن زندگی می‌کردم، بیرون انداخت و به من هیچ پولی هم نداد. مجبور شدم برای غذا به کارگران دیگر التماس کنم.»
قریب به اتفاق کارگران مهاجر بدهی‌های هنگفتی در نپال دارند که به دلیل پرداخت هزینه‌های بنگاه‌های کاریابی بوده است. اجبار به بازپرداخت این بدهی‌ها، به همراه دستمزد‌های پرداخت نشده، ضبط مدارک و ناتوانی از ترک محل کار، مصداق کار اجباری است؛ شکلی از برده داری مدرن، که بنا بر تخمین‌ها، حدود ۲۱ میلیون نفر در سراسر جهان را در بر می‌گیرد. این بهره کشی چنان شدید است که مایا کوماری شارما؛ سفیر نپال در قطر اخیرا از قطر به عنوان «زندان ِ آزاد» نام برده است.
گزارش موارد مرگ در اثر تمامی عوامل در جولای ۲۰۱۳، نگه داشته شده توسط سفارت نپال در دوهه.
آیدان مک کوئید؛ مدیر سازمان «علیه برده داری بین الملل» که در سال ۱۸۳۹ بنیان گذاشته شده، می‌گوید: «شواهدی که گاردین از آنها پرده برداشته است، گواه مشخص ِ استفادهٔ سیستماتیک از کار اجباری در قطر است. در واقع چنان شرایط کاری و آمار باورنکردنی مرگ در میان کارگران آسیب پذیر، از ورطهٔ کار اجباری هم فرا‌تر رفته، که اکنون دیگر با برده داری در دوران کهن که با انسان همچون اشیاء برخورد می‌شد، مطابقت دارد. دیگر خطر اینکه جام جهانی ممکن است با تکیه بر کار اجباری ساخته شود، وجود ندارد، بلکه این امر دیگر رخ داده و در حال وقوع است!»
قطر بالا‌ترین نسبت کارگران مهاجر به جمعیت داخلی را در جهان دارد: بیش از ۹۰ درصد نیروی کار را مهاجرین تشکیل می‌دهند و انتظار می‌رود که حدود ۱/۵ میلیون کارگر دیگر نیز برای ساخت استادیوم‌ها، جاده‌ها، بنادر و هتل‌های مورد احتیاج برای رقابت پیش رو، به کار گرفته شوند. نپالی‌ها حدود ۴۰ درصد کارگران مهاجر را در قطر تشکیل می‌دهند. سال گذشته بیش از ۱۰۰ هزار نپالی به قطر رفتند.
سیستم تیره و تار واسطه‌های کاریابی در آسیا و پیمانکار‌ها در قطر، کارگران را در مقابل استثمار آسیب پذیر می‌کند. هیئت عالی اصرار داشته است که استانداردهای درست کار برای قرارداد‌های جام جهانی تنظیم خواهند شد، اما در پس آن یک شبکهٔ پیچیده از مدیر پروژه‌ها، شرکت‌های ساختمانی و عرضه کننده‌های نیروی کار، پیمانکارهای جذب نیرو و بنگاه‌های کاریابی در فعالیت هستند.
مطابق یک تخمین، قطر ۱۰۰ میلیارد دلار در پروژه‌های زیربنایی هزینه خواهد کرد تا جام جهانی را پشتیبانی کند. به جز استادیوم‌های «نُه دولت هنر»، کشور خود را موظف به احداث این موارد کرده است: جاده‌هایی جدید به ارزش ۲۰ میلیارد دلار، روگذری که قطر را به بحرین وصل می‌کند به ارزش ۴ میلیارد دلار، شبکهٔ خط آهن سریع السیر ۲۴ میلیارد دلاری، و ۵۵ هزار اتاق هتل برای پذیرایی از طرفداران بازی که از کشورهای دیگر می‌آیند، و یک فرودگاه جدید که تقریبا کامل شده است.
جام جهانی بخشی از یک پروژهٔ عمرانی عظیم‌تر در قطر است که برای بازسازی این خطهٔ بسیار کوچک ِ بیابانی پادشاهی، طی دو دههٔ آینده طراحی شده است. قطر تازه باید ساخت استادیوم‌ها برای ۲۰۲۲ را آغاز کند، اما پروژه‌های زیربنایی عظیم همچون شهر لوزیل را شروع کرده است، که به نقل از پرسانز؛ مدیران پروژهٔ آمریکایی، «نقش مهمی را در جام جهانی فیفا ۲۰۲۲ ایفا خواهد کرد».
هلکرو؛ کمپانی مهندسی بریتانیایی عضو گروه سی. اچ. ۲.ام هیل یک مشاور اصلی در پروژه لوزیل است که مسئولیت طراحی زیربنایی و نظارت بر اجرا را بر عهده دارد. سی. اچ. ۲.ام هیل اخیرا به سمت مشاور مدیریت برنامهٔ هیئت عالی برگزیده شده است و می‌گوید «تحمل آنها برای استفاده از کار اجباری و دیگر انحاءِ قاچاق انسان، صفر است.»
هلکرو می‌گوید: «نظارت ما بر بسته‌های عمرانی مشخص، شامل حصول اطمینان از وجود ضمیمه‌هایی در قوانین قرارداد‌های سایت است در ارتباط با سلامت، امنیت و محیط زیست. دورهٔ به کار گماری نیروی کار پیمانی مستقیما در حیطهٔ مسئولیت‌های ما قرار نمی‌گیرد.»
برخی نپالی‌ها که در شهر لوزیل کار می‌کنند، داستان‌هایی از استیصال روایت می‌کنند. آنها زیر بار وام‌های هنگفتی هستند که با نرخ‌های سود تا ۳۶ درصد باید بازپرداخت شوند، با این حال می‌گویند که مجبور شده‌اند بدون مزد کار کنند.
مردی که خودش را اس. بی. دی معرفی کرده و در شهر لوزیل کار می‌کند می‌گوید: «کمپانی حقوق دو ماه هر کدام از ما را نگه داشته است که نگذارد فرار کنیم». اس. بی. دی توسط یک پیمانکار جزء به استخدام درآمده که کارگران را برای پروژه آنها فراهم می‌کنند.
برخی کارگران می‌گویند پیمانکار جزء گذرنامه‌هایشان را توقیف کرده و از صدور کارت شناسایی جدید که طبق قانون قطر حق داشتنش را دارند، سر باز زده است.
کارگری که کارش بستن داربست است می‌گوید دو سال را بی‌آنکه کارت شناسایی به او داده شود در قطر کار کرده است، و ادامه می‌دهد: «سرکارگر ما همیشه قول می‌داد که کارت‌های ما را هفتهٔ بعد می‌دهد».
کارگران مهاجر بدون مدرک رسمی، در عمل به سطح بیگانگان غیر قانونی تقلیل می‌ابند و معمولا محیط کارشان را نمی‌توانند ترک کنند مگر با ترس از دستگیری و نداشتن هیچ حمایت قانونی. تحت سیستم دولت گردان ِ حمایتی کافالا، کارگران همچنین ناتوان از تغییر شغل یا حتی ترک کشور بدون اجازهٔ کمپانی اسپانسر هستند.
کارگری دیگر که مثل بقیه از ترس مجازات شدن از دادن اسمش طفره می‌رود می‌گوید: «ما دوست داریم که برویم، اما کمپانی به ما اجازه نمی‌دهد. اگر فرار کنیم، غیرقانونی می‌شویم و این پیدا کردن شغل دیگری را برای ما سخت خواهد کرد. پلیس هر لحظه می‌تواند ما را بگیرد و به کشورمان برگرداند. اگر از اینجا فرار کنیم نمی‌توانیم اجازهٔ اقامت بگیریم.»
کارگران دیگر گفته‌اند مجبور بوده‌اند در حرارت ۵۰ درجه، ساعات طولانی بدون دسترسی به آب آشامیدنی کار کنند.
دالی خاتری و شوهرش لیمان، عکس‌های پسر‌هایشان را در دست گرفته‌اند؛ یکی از آنها وقتی در مالزی به عنوان مهاجر کار می‌کرد فوت کرد و دیگری نیز در قطر. پسر جوان ترشان (عکس جلویی) در قطر در اثر حملهٔ قلبی درگذشت در حالی که بیست سال داشت.
عکس از پی‌تر پتیسون/گاردین
وزارت کار قطر گفته است که قوانین سفت و سختی برای کار کردن در گرما دارند؛ از جمله فراهم بودن غذا و پرداخت بلافاصلهٔ حقوق کارگران: «وزارت اجرای این قانون را از طریق بازرسی‌های دوره‌ای دنبال می‌کند تا مطمئن شود کارگران دستمزد‌هایشان را به موقع دریافت کرده‌اند. اگر یک کمپانی این قانون را اجرا نکند، وزارت برایش جریمه تعیین می‌کند و پرونده‌اش را به مقامات قضایی ارجاع می‌دهد»
کمپانی املاک لوزیل می‌گوید: «شهرداری لوزیل زیر پا گذاشتن قوانین کار یا امنیت و سلامت را تحمل نخواهد کرد. ما مرتباً پیمانکار‌هایمان و پیمانکارهای فرعی آنها را از انتظارات خودمان و تعهدات قراردادی آنها به ما و کارگران مطلع می‌کنیم.»
گاردین از فعالیت‌های یک پیمانکار فرعی خبر داده است که پتانسیل غیر قانونی بودن را دارند. ما این طور شایعات را کاملا جدی می‌گیریم و این ادعا‌ها را به مقامات مربوطه برای انجام تحقیقات ارجاع داده‌ایم. بر مبنی این تحقیقات، ما برخورد مناسب را با هر فرد و یا کمپانی خاطی که قانون یا قراردادش با ما را زیر پا گذاشته صورت انجام خواهیم داد.
بیانیهٔ کارگران، نگرانی‌ها برای فوتبالیست‌های را ۲۰۲۲ دستمایهٔ طنز قرار می‌دهد. در این ارتباط اومش اوپادهایا، دبیرکل فدراسیون عمومی اتحادیه‌های صنفی نپال گفته است: «همه دارند دربارهٔ تاثیر گرمای شدید قطر روی چند صد نفر فوتبالیست حرف می‌زنند، در حالی که مصائب و خون و عرق هزاران کارگر مهاجر را نادیده می‌گیرند؛ سازندگان استادیوم‌های جام جهانی که در شیفت‌های کارشان تا هشت برابر طول مسابقهٔ فوتبال است.»
منبع: گاردین
بردده دارى مدرن چيز تازه اى نيست· هر سال شرکتهاى سوٸدى که خود را در فروش ميوه اى به نمام بلوبرى اروپايى متخصص کرده اند٬ کارگران را از کامرون٬ ويتنام و ديگر کشورهاى «فقير»٬ با قراردادهايى قلابى٬ به سوٸد مياورند· آنها براى مٽال در کامرون قراردادى مطابق با قوانين سوٸد٬بعنوان مٽال ۱۸۰۰۰ کرون حقوق٬ با حق تعطيلات و ···· ميبندند٬ اما به محض ورود به خاک سوٸد قرارداد تغيير داده ميشود و در اساس از اين کارگران مجانى بهره کشى ميشود· تمام اينها در ناف اروپا و ابدا به رفتن به قطر نيازى نيست· اغلب اين کارگران گريان و با دست خالى٬ در حاليکه براى آمدن به سوٸد مبالغ هنگفتى را قرض گرفته اند٬ به کشورهايشان بازميگردند· در ضمن اتحاديه هاى خودفروخته سوٸدى نيز کوچکترين کمکى به آنها نميکنند·