آزاده شعبانی
تأمین ۲۴/ جابز می‌گفت: «مردم نمی‌دانند که چه چیزی می‌خواهند و این شما هستید که باید آن را به آن‌ها نشان دهید.»
از این جمله می‌توان دو تفسیر داشت: یکی اینکه این سخن یک نابغهٔ تکنولوژی است که همیشه یک گام جلو‌تر از فهم و خواست عموم مردم بوده است. کسی که می‌داند مردم چه می‌خواهند و آن را برایشان تولید می‌کند.
اما تفسیر دیگر می‌گوید استیو جابز یک سرمایه دار خیره سر است که می‌دانست چگونه محصولاتش را به بازار عرضه کند و مردم را متقاعد کند که به آن‌ها نیاز دارند. همچنان که در تبلیغات آیفون ۴ در تلویزیون گفته می‌شد که اگر شما آیفون نداشته باشید در واقع هیچ چیزی ندارید!.
در واقع شرکت اپل وظیفه دارد که شما را متقاعد کند که به آیفون نیاز دارید و بعد از آنکه شما آن را خریدید پس از یک سال اعلام می‌کند که این مدل از آیفون دیگر غیر قابل استفاده است و کارایی لازم را ندارد اما خوشبختانه شرکت اپل برای مشتریانش مدل پیشرفته‌تر آن را تهیه کرده است که آمادهٔ عرضهٔ به بازار است.
ماهیت پیشرفت‌های تکنولوژیکی در زیر سایهٔ سرمایه داری بدین گونه است که طراحی‌ها روز به روز جذاب‌تر و خلاقانه‌تر می‌شوند اما کیفیت پایین محصولات ثابت می‌ماند تا مصرف کنندگان مجبور شوند دائما کیفیت موزیک پلیر‌ها و لپ تاپ‌هایشان را ارتقا دهند و به تبع مدیران شرکت اپل منافعاشان را افزایش دهند.
کارخانه‌های Foxconn در تایوان که محصولات اپل مثل آیفون و آی پد را تولید می‌کند به علت شرایط کاری سخت به اردوگاه‌های کار معروف شده است.
کارگران دو ساعت بیش از ۷ تا ۱۲ ساعت استاندارد کار می‌کنند و حتی اجازه ندارند دربارهٔ سختی کارشان با همکارانشان صحبت کنند و به افرادی از خودبیگانه و افسرده و تنها تبدیل شده‌اند.
راهکار Foxconn برای مقابله با خودکشی‌های کارگران این بوده است که از آن به بعد پیش از شروع کار از کارگران تعهد گرفته می‌شد که خودکشی نکنند.
استیو جابز تنها عضوی از نخبگان حاکمی است همه روزه ما را مورد ظلم و استثمار قرار می‌دهند. جابز اگر یک قهرمان بود آی پدی می‌ساخت که به سادگی خراب نشود و برای همه قابل دسترسی باشد اما جابز هرگز چنین چیزی نساخت چراکه طعم ثروت ۷/۶ میلیارد دلاری را چشیده بود.
شرایط کاری ناامن در شرکت‌های چینی تولیدکننده اپل
بازرسان کار می‌گویند شرایط کاری در کارخانهٔ چینی تولیدکنندهٔ قطعات مربوط به مک بوک‌ها و آی پد‌های شرکت اپل حاد شده است و حتی با وجود آنکه آن‌ها یک سال پیش بر این وضعیت تاکید کرده بودند اما شرایط هر روز رو به وخامت است.
اما در عین حال شرکت اپل اظهار کرده پس از بازرسی‌های انجام شده، بسیاری از مسائل و مشکلات گذشته رفع شده است.
«آمریکای سبز» و «دیدبان کار چین مستقر در آمریکا» در یک بیاینه مشترک اظهار کردند تحقیقات درباره شرکت با مسئولیت محدود «کیچر تکنولوژی» (در سوکیان) (بخشی از شرکت با مسئولیت محدود «کیچر تکنولوژی» مستقر در تایوان) نشان می‌دهد شرایط کاری کارگران به واسطه وجود براده‌های آلیاژ منیزیوم-آلومینیوم قابل اشتعال پراکنده در کف کارخانه و همچنین دربهای خروجی قابل اشتعال و پنجره‌هایی که قفل هستند، وخیم است.
این انجمن‌ها اظهار کردند کارگران آموزشهای ایمنی مناسب دریافت نکرده‌اند و در معرض مواد شیمیایی سمی هستند چراکه آن‌ها بیشتر اوقات و یا همیشه مجهز به وسایل ایمنی نیستند.
یکی از بررسی‌های انتقادی تولیدکنندگان محصولات اپل شامل یک گزارش ۲۵ صفحه‌ای است و دقیقاً پیش از آن منتشر شد که شرکت اپل آخرین محصول خود تا آن زمان (آیفون ۶) را روانه بازار کند.
دیده‌بان کار چین همان کارخانه را در سال ۲۰۱۳ نیز بررسی کرده بود و چندین نقض ایمنی و حقوق کارپیدا کرده بود. آن‌ها اظهار کردند در آن زمان اپل اصلاحاتی را برای بهبود شرایط وعده داده بود اما شرکت‌های تابعه اپل به آن عمل نکرده‌اند.
دو انجمن مذکور در گزارششان نوشتند: در واقع هنگامی که بازرسان در سال ۲۰۱۴ به کارخانه رفتند شاهد روند رو به افزایش تخطی‌های شرکت بودند که در سال ۲۰۱۳ دیده نشده بود؛ و نیز تکرار تخطی‌ها در یکسال گذشته نشان می‌دهد که در کارخانه، ممکن است عملاً شرایط وخیم‌تر از این نیز ایجاد شود.
نماینده شرکت اپل در توضیحی مختصر در این مورد گفت: «ما عمیقا دربارهٔ ادعاهای به وجود آمده از سوی دیدبان کار چین نگرانیم و گزارش آن‌ها را بسیار جدی گرفته‌ایم. همچنین کمیته‌ای برای پیگیری دستورالعمل‌های تولیدکنندگان اپل دربارهٔ نحوهٔ مدیریت و مسائل دیگر به کارخانه ارسال کرده‌ایم که مشکلات گزارش شده را به طور کامل بررسی خواهد کرد.
با وجود چنین وعده‌هایی، اما اپل در اظهاراتی جداگانه، همواره کارخانهٔ سوکیان را به دلیل رعایت استانداردهای ایمنی بین المللی تحسین می‌کند.
بیانیه بازرسان از کارخانه مذکور در ادامه می‌افزاید در نتیجه بازرسی‌های ایمنی حریق سه ماهه، مدیر کارخانه همان روز تعمیراتی در آتش خاموش کن‌های شکسته شده و تاریخ مصرف گذشته انجام داد، راهرو‌ها و درروهای فرار از آتش را باز کرد و علامت‌های خروج اضطراری ناپیدا را اضافه کرد.
شرکت اپل اظهار کرد بازرسی سالیانهٔ آن‌ها در ماه مه دریافته است چند منطقهٔ بتونی نیازمند اصلاح و تعمیر در کارخانه وجود دارد و آن‌ها به همراه مدیر کارخانه بر روی طرحی برای اصلاح آن‌ها کار می‌کنند.
اپل همچنین تصریح کرد: «ما برای بازدید بعدی به منظور نظارت بر اصلاحاتشان در ماه آینده برنامه ریزی داشته‌ایم اما با این وجود برای بررسی این گزارش فورا یک تیم به آنجا اعزام کرده‌ایم.»
در گزارش پیشین دربارهٔ کارخانه‌های زنجیره‌ای اپل مستقر در چین که به «فاکس کان» تایوان متعلق بودند، پس از یک سلسله خودکشی کارگران در نتیجه شرایط سخت کاری، آن‌ها به بدرفتاری با با کارگران متهم شده بودند.
برای مثال در سال ۲۰۱۱ در انفجار گردهای قابل احتراق در یکی از کارخانه‌های فاکس کان در «چنگدو» چین سه نفر ار کارگران کشته شدند. به دنبال انفجاری که به کشته شدن ۷۵ نفر در بخش‌های خودکار کارخانه در استان شرقی جیانگ سو منجر شد، امنیت کارخانه در چین تحت بررسی دقیق قرار گرفت.
این انفجار که همچنین ۱۸۵ نفر را مجروح کرد در کارخانه‌ای صورت گرفت که قطعاتی را برای شرکت جنرال موتورز و دیگر خودرو سازان تامین می‌کرد و زمانی رخ داد که یک شعله در اتاقی مملو از گرد و غبار فلز روشن شده بود.
بعد از انفجار، چین به منظور بررسی ایمنی به عنوان بخشی از یک بازرسی در سرتاسر کشور، کار را در بیش از ۲۰۰ کارخانه در استان جیانگ سو معلق کرد.
گزارش ناظران مطرح کرد که بعد از انفجار جیانگ سو، بازرسان به طور خاص به قابلیت اشتعال بالای آلیاژ منیزیوم-آلومینیوم کارخانه و نیاز به انجام اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از آتش سوزی اشاره داشتند.
این گزارش همچنان خطر نشان کرد با وجود این اتفاقات، بعد از این خبر هیچ اقدامات جدیدی برای بهبود شرایط پیشگیری از آتش یا ایمنی کارگران گرفته نشده است.
آنچه در شرکت اپل و کارخانه‌های تابعه آن می‌گذرد، روی دیگر سکه پیشرفت اقتصادی دانایی محور در قرن بیست و یکمی است که همواره به رونق و گسترش فناوری و تکنولوژی‌های اطلاعاتی و ارتباطی خود بالیده است.
