راینر رووپ
دنیای جوان
تارنگاشت عدالت
۲۱.۲.۲۰۱۵
روسیه و چین بر سر سیستم مخصوص برای تجارت فرامرزی مالی به توافق رسیدند. ارز ایالات متحده روز به روز بیشتر اهمیت خود را از دست می‌دهد.
دراثر تاثیرات بحران اوکرائین و یونان خبری که روز چهارشنبه در پرتال اینترنتی Zero Hedge که متخصص اخبار اقتصادی و مالی است انتشار یافت، زیاد جلب توجه نکرد که پیش‌بینی می کرد که نه تنها «دلار زدائی» روند تجارت و انتقال پول«بازهم بیشتر» شتاب یافته، بلکه روسیه حتا «سه ماه زودتر از موعود» زنگ آغاز تالی روسی ـ چینی برای سیستم غربی SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) را به صدا درآورده است. روسیه و چین ظاهراً مصممند تفوق وبرتری دلار آمریکائی به عنوان ارز مرجع بین‌المللی را خرد کنند.
SWIFT غربی که در بلژیک قرار دارد، برای بیش از ده هزار نهاد مالی در سطح جهان یک شبکه ارتباطی بود که تا سال ۲۰۱۳ کاملاً مطمئن به نظر می‌رسید و روزانه بیلیون‌ها دلار را جابه جا میکرد . اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۸۹ به عضویت این سیستم جهانی بانکی درآمد. پس از انحلال اتحاد جماهیر شوروی ، فدراسیون روسیه یکی از فعالترین اعضای این نهاد شد. در سال ۲۰۱۳ آشکار شد که سازمان جاسوسی آمریکا NSA کلیه روابط تجارتی و نقل و انتقال پول‌هائی را که از طریق SWIFT صورت می‌گیرد، از طریق الکترونیکی زیر نظر دارد.
پکن و مسکو تنها با یکدیگر رابطه ندارند بلکه در این اثناء قراردادهائی نیز با کشورهای مهم دیگری چون برزیل، افریقای جنوبی، هندوستان، ایران، ویتنام و کشورهای آسیای مرکزی به امضاء رسانده‌اند، که برپایه این قراردادها تجارت دوجانبه، ازجمله تامین انرژی و نقل و انتقالات مالی بجای استفاده از دلار امریکائی از این پس برحسب ارز محلی و ملی صورت خواهد گرفت. بازدید از کشوری و یا همایش بین‌المللی نیست که صورت گیرد و روند «دلارزدائی» به جلو رانده نشود. مثلاً سفر اخیر رئیس جمهور روسیه پوتین که بنابر ادعای رسانه‌های غربی گویا در جهان «منزوی» گردیده است به قاهره.
هرچه به تعداد کشورهائی که این نوع قراردادها را عملی می‌کنند افزوده گردد، خیلی روشن‌تر نیاز بین‌المللی به دلار کاهش خواهد یافت و لحظه ای که وسیله پرداخت دلار به عنوان ذخیره جهانی ارز از تخت به زیر افتد نزدیکتر خواهد شد. این واقعه می‌تواند به طور موثری تضعیف سیاسی و نظامی این سرکرده جهانی را به دنبال داشته باشد. زیرا تا به حال کافی بود که آمریکا این کاغذ سبز رنگ با طرح دلار را چاپ کند تا بلافاصله دیگر کشورها این تکه کاغذ را به عنوان وسیله پرداخت محصولات واقعی تولید شده، مثلاً نفت، ماشین و یا دستگاه و یا به عنوان اجاره پایگاه‌های نظامی این کشور در سطح جهان قبول کنند. همین‌طور تقریباً همه کشورهای جهان روابط بین‌المللی تجاری خود را از طریق دلار تنظیم می‌کنند. آنها با اسکناس‌های دلار مانند طلا رفتار می‌کنند و بانک‌های مرکزی آنها دلار را به عنوان اندوخته ارزی برای دوران سخت انبار می‌نمایند. تنها به این دلیل ایالات متحده آمریکا توانسته تاکنون بیش از وسع و توانائی خود زندگی کند.
ولی رفته رفته بی‌اعتمادی رشد می‌یابد. از آغاز بحران مالی و اقتصادی در ایالات متحده بانک مرکزی عملاً ورشکسته این کشور بیلیون‌ها دلار اسکناس نو وارد بازارهای جهانی کرد که دارای هیچ نوع پشتوانه‌ای نیست. هم‌زمان با آن سنگینی بدهی‌های دولتی ایالات متحده آمریکا که اکنون به بیش از صد در صد تولید ناخالص ملی رسیده، کمکی به احیای مجدد اعتماد به دلار نمی‌کند. اما همین‌که دلار موقعیت خود را به عنوان ارز مرجع از دست بدهد، آمریکا دیگر قادر نخواهد بود به قول رئیس جمهور روسیه پوتین، مانند «انگل» خون اقتصاد جهانی را بمکد. به جای آن آنها باید پول لازم برای واردات خود را از طریق صادرات فراهم کنند که آنهم با درنظر گرفتن موازنه منفی بسیار عظیم تجاری آمریکا خیلی تیره به نظر می‌رسد.
همین‌طور کسر بودجه کشور که بخش عظیمی از آن ناشی از مخارج بسیار سنگین نظامی است، به حجم بسیار محدودی امروز از طریق فروش اوراق‌بهادار دولتی تامین می‌گردد. در نتیجه آمریکائی‌ها مجبور خواهند بود مخارج جنگ‌های خود را، خود تامین کنند. این کار تنها از طریق بالابردن سطح مالیات‌ها ممکن خواهد بود که از نظر سیاست داخلی قابل اجرا نیست و در نتیجه می‌تواند به کاهش شهوت جنگ‌افروزی دولت بیانجامد. و به همین صورت «دلار زدائی» SWIFT می‌تواند این روند را تشدید کند.
پس از افشا شدن جاسوسی های آمریکا در سال ۲۰۱۳، آخرین قطره‌ای که کاسه صبر روسیه و چین را لبریز کرد در سال ۲۰۱۴ بود که رئیس دولت بریتانیا، دیوید کامرون به علت بحران اوکرائین خواستار اخراج روسیه از سیستم SWIFT شد. به دنبال آن روسیه و چین اعلام کردند تا ماه مه ۲۰۱۵ سازمان ویژه خود را تاسیس خواهند کرد. مسکو پیش از مهلت موعد اعلام کرد که هم اکنون از جمعاً ۶۰۰ موسسه مالی که در سطح بین‌المللی فعالیت می‌کنند، ۹۱ موسسه با سیستم SWIFT روسی ـ چینی همکاری خود را آغاز کرده‌اند.
