در یمن چه میگذرد ؟ اهمیت یمن و”باب المندب” برای ایران.
توضیحی کوتاه در باره اهمیت آبراههای بین المللی
نوشته احمد مزارعی ، 7/2/2015
*- وقتی دکتر محمد مصدق رهبر ملی ایران، اولین محموله نفتی ایران را پس از ملی شدن نفت ، برای فروش بسوی اروپا فرستاد، ناوهای جنگی انگلیس که در دهانه “باب المندب” یمن، پایگاه داشتند، کشتی نفتی ایران را همراه با محموله اش مصادره کرده وایرانرا تحت سخت ترین تحریمها قرار دادند.
*- درسال 2009 ، آمریکا ، عربستان وامارات تصمیم گرفتند تا با تاسیس دو خط لوله بزرگ نفتی از طریق بیابانهای امارات ، تنگه هرمز وکشور عمان را دور زده وبا تاسیس بندری برای بارگیری در ساحل دریای عمان ، نفت را از آن طریق به اروپا وآمریکا ببرند ونیازی به تنگه هرمز نداشته باشند ، در آنصورت میتوانستند از عبورکشتیهای ایران در تنگه “باب المندب ” یمن ، جلوگیری وایران را در تحریمی بسیار خرد کننده قرار دهند ویا از ایران امتیازات سیاسی بگیرند ، این پروژه به دوسال وقت نیاز داشت، اما دولت ایران پیشدستی کرده وبا تقویت ومسلح کردن زیدیها در منطقه صعده که مشرف بر دریای سرخ بود ، برنامه مذکور را عقیم گذاشت، موارد دیگری نیز از ایندست وجود دارد که نیازی به توضیح آنها نیست وهمین دومورد برای نشان دادن اهمیت تنگه ” باب المندب” برای ایران کافی میباشد.
پس از به قدرت رسیدن زیدیها در یمن ، احزاب وابسته به عربستان وترکیه ، بویژه حزب اصلاح ویا اخوان المسلمین یمن، کوشیدند در سر راه زیدیها مانع ترا شی ایجاد کنند ، اما زیدیها بنا به سابقه تاریخی استقلال طلبانه خود، مورد حمایت اکثریت محرومان کشور قرار گرفتند، در آستانه بقدرت رسیدن زیدیها ، دولت قبلی قیمت سوخت را بالا برد واین بمثابه آتشی بر خرمن باروت بود ، زیدیها مردم را برای مبارزه با سیاست تازه دولت رهبری کرده ورئیس جمهور را مجبور کردند تا از سیاست خود عدول کند.
اما مبارزه بر علیه زیدیها شدت گرفت واز هرطرف کوشیدند برای آنها مشکل تراشی کنند ، بویژه اینکه زیدیها نوعی شیعه چهار امامی بوده ودو استان یمن که زیدی هستند با عربستان هم مرز میباشند، اما عربستان بطور کلی، دولتی مستقل را که خارج از کنترل خود وآمریکا باشد بر نمیتافت به تمام ترفندها دست زده شاید بتواند زیدیها را از قدرت بیرون براند که موفق نشد، چند هفته پیش رئیس جمهوریمن در اقدامی از قبل طرح ریزی شده و در هماهنگی با امریکا وترکیه ، استعفا داد تا به خیال خودشان کشور را در خلآ قدرت قرار دهند ، اما زیدیها که تا سال 1960 قدرت را بمدت هزار سال در دست داشتند همیشه استقلال کشور را حفظ کرده بویژه در برابر عثمانیها سخت مقاومت کرده بودند واز این نظر مورد حمایت واحترام مردم بودند ، اکنون که در منطقه بحران بروز کرده ، ترکیه، عربستان ، امارات با پشتیبانی آمریکا کوشیدند زیدیها را از قدرت خلع کنند که خوشبختانه اکثریت مردم بویژه احزاب مترقی وسوسیالیستهای جنوب یمن به آنها پیوسته ودولتی موقت وبرای دوره گزار را، امروز انتخاب کرده واولین بیانیه نیز امروز انتشار یافت.
خلاصه بسیار فشرده ا ی از حوادث روزهای گذشته که منجر به تغییرات دموکراتیک ودر جهت منافع اکثریت زحمتکشان یمنی انجام گرفت در زیر،آورده میشود :
مجلسی متشکل از پنج نفر ، وظیفه ریاست جمهوری را به عهده میگیرد
کمیته های انقلابی یمن، بیانیه قانون اساسی را برای مرحله تازه حیات سیاسی کشور، اعلام میدارد.
دیروز کمیته های انقلابی یمن “بیانیه قانون اساسی” برای انتقال قدرت درکشور را ، از درون کاخ ریاست جمهوری قرائت کرد ، در بیانیه اشعار میدارد که مجلس ملی جدید متشکل از 550 نفرعضو، جانشین مجلس نماینگان منحل شده میگردد.
بر طبق بیانیه جدید قانون اساسی، مجلسی به ریاست پنج نفر که از طرف مجلس ملی انتخاب میگردند ، تشکیل میشود وکمیته های انقلابی آن را تصدیق مینماید.
این بیانیه قانون اساسی، از هنگام تارخ صدور آن واجب الاجرا خواهد بود وقوانین عمومی دیگری که در کشور جاری میباشد تا آنجا که با محتویات قانون تازه در تناقض نباشد میتواند اجرا گردد وتاکید میگردد که دولت تازه انتقالی ملزم به اجرای محتویات آن بوده، وبر طبق توافقات قبلی که تحت عنوان “صلح وشراکت” به تصویب ملی رسیده ، به مدت دوسال اجرا خواهد شد.
در بیانیه گفته میشود : ” بنا بر خواست واراده ملت یمن که ستمهای فراوانی از حاکمان ظالم خود متحمل شده اند ، رهبری انقلاب تصمیم گرفت که مسئولانه برای ایفای وظیفه در شرایط فعلی ، بپاخیزند، این رهبری در برابر همگان متعهد گردید که برای فردائی بهتر وسعادتمندانه تر ، وهمچنین کشوری پیشرفته تر مبارزه نماید، رهبری بر این امر تاکید ورزید که بر طبق محتوای قانون اساسی عمل کرده وملزم به ضمانت حقوق وآزادیهای فردی باشد ودولت نیز موظف است تا از آنها حمایت کند.
در بیانیه قانون اساسی بر روی این امر تاکید میگردد که برای حل مشکلات مورد اختلاف باید از روش مسالمت آمیزومذاکرات میان مردم، استفاده شده بطوریکه سلامت کشور ومنافع آن حفظ گردد ، همچنین روی این امر تاکید شده که سیاست خارجی یمن بر اساس حفظ مناسبات همسایگی با کشورهای همجوار وعدم دخالت در امور دولتهای آنها ، قرار دارد.
در بیانیه گفته میشود که “کمیته عالی انقلاب” نماد بر آمده از انقلاب ملت یمن است وسایر کمیته هائی که در سراسر کشور فعالیت میکنند بمثابه شعبه ویا شاخه هائی از آن بشمار میآیند.
در هنگام مراسم اعلان بیانیه قانون اساسی در کاخ ریاست جمهوری ، یکی از رهبران یمن جنوبی سابق بنام آقای یحیی زید بن یحیی، اظهار داشت : ” بهای گران وخسارتهای زیادی را متحمل شدیم که وحدت ما حفظ شود ، اما نیروهای مرتجع وتکفیری نسبت به ما شرکای جنوبی خود شان ،مرتکب غدر وخیانت شدند ” وی سپس اضافه کرد : ” آرزومندیم که ا مروز روز تازه ای برای ملت یمن باشد وعزت وکرامت ملی ما را متحقق کند”. وی سپس توضیح داد که رهبران دیگری نیز از منطقه جنوب در راهند تا بیایند ودر مراسم اعلان بیانیه قانون اساسی شرکت کنند ، وی توضیح داد که خواندن اعلانیه را بنا به خواست ورغبت بسیاری از نیروهای حزبی وشخصیتهای اجتماعی وقانونی ، به تاخیر انداخته اند تا همگان در مراسم شرکت داشته باشند.
مراسم اعلا م بیانیه قانون اساسی با شرکت تعدادی از احزاب وطرفهای سیاسی روز پنجشنبه گذشته با شرکت ، جمال بن عمر ، نماینده سازمان ملل در یمن ، برگزار شد ، اما به نتیجه گیری نرسید. بنا به گفته بعضی منابع آقای بن عمربطور ناگهانی ، یمن را بسوی عربستان ترک کرده است.
در نتیجه اعلام “بیانیه قانون اساسی” پس از شکست مذاکرات قبلی ، بطوریکجانبه خوانده شد ، در پی این اقدام ، نماینده سازمان ملل اظهار نگرانی کرده وبان کی مون نیز اعلام داشت که همگی ما از نزدیک اوضاع یمن را زیر نظر داشته وامیدواریم که مشکلات چندانی بروز نکند.
در پی اقدامات فوق واعلان بیانیه قانون اساسی، مردم یمن در پایتخت کشور ، صنعا وسایر استانها به جشن وسرور پرداخته ودر گوشه وکنارکشور مراسم آتشبازی برگزار شد.
قابل توجه اینکه در شهر تعز یک راهپیمائی در مخالفت با اعلامیه قانون اساسی، برگزار گردید وشرکت کنندگان اقدامات انجام شده در صنعا را کودتا نامیدند
سخنگوی و زارت خارجه آمریکا ، اقدامات انجام شده در یمن را بویژه در مورد انحلال پارلمان رد کرد، واظهار داشت که آمریکا همچنان با نیروهای ضد تروریستی یمن همکاری خواهد کرد.
در پایان باید گفت که زمان بیشتری نیاز است تا دولتی قدرتمند تشکیل شده وبتواند به اوضاع آشفته یمن سر وسامان دهد، بویژه اینکه آمریکا تحت عنوان “مبا رزه با تروریسم” در یمن حضور دارد ، اما ملت یمن دارای سابقه تاریخی مبارزه با استعمار و عدالتخواهی قابل توجهی میباشد واجازه نخواهد داد که بیگانگان سر نوشت کشورشان را در دست گیرند.