جوانانی که از بیکاری درس می خوانند!
مرکز آمار ميگويد در فاصله 6 ماه اول امسال از تعداد جويندگان شغل کشور 380هزار نفر کاسته شده و از 2.9 ميليون پايان 91 به 2.5 ميليون نفر رسيده است. با اين حال، کارشناسان بازار کار اعتقاد دارند همه اين کاهش تنها به دليل ورود کارجويان به بازار کار نيست و دلايل ديگري از جمله انصراف از جستجوي شغل به دليل طولاني شدن انتظار براي ورود به بازار کار و يا بازگشت اجباري به دانشگاه براي فرار موقت از بيکاري نيز ميشود.
مرکز آمار ايران در ارائه گزارشهاي مربوط به بيکاري فصلي از روش نمونه گيري استفاده ميکند يعني از طريق پرسش و دريافت پاسخ افراد، نتايجي را از وضعيت بازار کار کشور استخراج و منتشر ميکند. هرچند که اين مرگزي معتقد است از روشهاي جهاني در استخراج آمارهاي مربوط به بيکاري استفاده ميکند، اما به دليل اهميت موضوع اشتغال و بيکاري؛ گزارشات ارائه شده با دقت از سوي مراکز مختلف رصد و از سوي کارشناسان بازار کار تحليل و نقد ميشود.عموما تحليلها بر اين پايه استوار است که گزارشهاي ارائه شده با واقعيتهاي جامعه همخواني ندارد و تعداد بيکاران و همچنين نرخ بيکاري اعلام شده با واقعيت جامعه فاصله دارد. بررسي دلايل اين تناقض نشان ميدهد که اگر از موضوع احتمال دستکاري در آمارهاي بيکاري و يا به گفته مقامات دولت تدبير و اميد آمارسازيهاي صورت گرفته در سالهاي گذشته بگذريم که البته در جاي خود حائز اهميت فراواني است، موضوع عدم تمايل اغلب مردم به ارائه اطلاعات دقيق خود نيز بايد مورد توجه قرار گيرد.
يکي از اشکالات و مسائل مطرح شده درباره روش به کار گرفته شده در تعيين دهکهاي يارانه اي توسط دولت دهم در زمان اجراي فازاول هدفمندي يارانهها نيز به اين مسئله توجه دارد به نحوي که بعدها مشخص شد دولت امکان دسترسي به اطلاعات دقيق افراد و خانوارها را نداشته و در بسياري از موارد، پاسخ افراد به سوالات طراحان دهکهاي هدفمندي به دور از واقعيت بوده است.اين مسئله به تنهايي باعث شد تا افراد بسيار زيادي در عين حالي که درآمدهاي مناسب و امکانات خوبي به لحاظ زندگي داشتند در دهکهاي پايين درآمدي جامعه قرار بگيرند و از آنسو، جمع بنديهاي نادرست صورت گرفته در دولت سابق نيز باعث شد بسياري از افراد در دهکهاي واقعي خود قرار نگيرند که اين مسئله نشان ميدهد افراد در اغلب موارد تمايل چنداني به ارائه اطلاعات دقيقي از وضعيت زندگي و درآمدي خود ندارند که اين مسئله در مورد آمارگيريهاي شغلي نيز وجود دارد.به عنوان نمونه، شايد براي بسياري از افراد سخت باشد و يا اينکه از عنوان اين موضوع که دختران و پسران تحصيل کرده آنها نتوانسته اند با وجود طي مدارج عالي دانشگاهي وارد بازار کار شوند، امتناع کنند که اين مسئله باعث ارائه اطلاعات نادرست در آمارگيريها ميشود.
ممکن است افراد ترجيح دهند به جاي اينکه بگويند دختر متقاضي کار آنها بيکار است، بگويند خانه دار است و اين اطلاعات در اعلام آمار جمعيت فعال انحراف ايجاد ميکند.طبق آخرين اعلام مرکز آمار ايران، تعداد بيکاران در تابستان امسال به 2 ميليون و 563 هزار و 624 نفر رسيده که اين عدد نسبت به 2 ميليون و 944 هزار و 158 نفر آخر سال گذشته، 380 هزار و 534 نفر کمتر است. کارشناسان بازار کار ميگويند کم شدن 380 هزارنفر در 6 ماه گذشته به معني ورود همه آنها به بازار کار نيست و برخي دلايل مهم ديگر نيز وجود دارد.هرچند يک بخش از کاهش تعداد بيکاران به دليل موفق شدن برخي افراد در ورود به بازار کار کشور است و اين مسئله در کاهش تعداد بيکاران موثر است، اما بخشي از افت آمار کارجويان نيز به انصراف دختران و پسراني برمي گردد که به دليل طولاني شدن جستجوي کار ترجيح داده اند قيد اشتغال را بزنند. البته اين مسئله بيشتر در بخش زنان اتفاق ميافتد و شامل آن بخش از زنان جوياي کار ميشود که به هر دري زده اند نتوانسته اند شغلي براي خود دست و پا کنند و اين مسئله باعث انصراف آنها از ادامه جستجو براي کار شده است.همچنين يک دليل ديگر در کاهش تعداد بيکاران اين است که افرادي پس از پرس و جو از بازار کار متوجه ميشوند مهارت و تخصص لازم را براي ورود به بازار کار ندارند و با داشتههاي فعلي کسي به آنها اعتماد نخواهد کرد؛ بنابراين يکبار ديگر راهي مراکز آموزشي و دانشگاهها ميشوند و به دنبال تکميل آن بخش از نيازهاي خود هستند که بازار کار آنها را دنبال ميکندبنابراين عده اي مجبور ميشوند بنا به دلايلي که ذکر شده پس از طي يک دوره تحصيلات آکادميک و امتحان شانس خود در ورود به بازار کار و ناکامي در اين بخش، دوباره راه دانشگاه را در پيش گيرند و از آمار بيکاران کشور به صورت موقتي کم شوند. با اين حال تاکيد ميشود، اين دلايل همانگونه که ذکر شد به هيچ وجه به دنبال القاء اين مسئله که هيچ اشتغالي صورت نميگيرد و کاهش آمارها به اين دلايل است، نيست.در هر صورت، کشور در حال حاضر حداقل 1 ميليون و 102 هزار فارغ التحصيل دانشگاهي جامانده از بازار کار دارد که باعث تشکيل بزرگترين کانون بيکاران کشور در اين گروه از جويندگان شغل شده است.
مقامات عالي کشور از رئيس جمهور تا برخي وزراي دولت در اينباره هشدار داده اند و عنوان شد در اين بخش از متقاضيان کار، کشور با بحران مواجه است.حميد حاج اسماعيلي در گفت وگو با مهر با بيان اينکه جمعيت شاغل و بيکار کشور از بررسي سن فعال کشور به دست ميآيد گفت: مرکز آمار هنوز در اينباره شفاف سازي نکرده است. در اعلام آمار سن فعال جمعيت 10 سال و به بالا مطرح ميشود و در اعلام نرخهاي مربوط به بيکاري و تعداد کارجويان، بررسيها از سن 15 سال به بالا انجام ميشود و اين موضوعات باعث ميشود تا جامعه احساس کند آمارها با واقعيت همخواني ندارد.
جدول 8 ساله تغییرات تعداد بیکاران کشور
سال | تعداد بیکاران |
84 | 2674866 |
85 | 2642648 |
86 | 2486338 |
87 | 2392179 |
88 | 2839971 |
89 | 3218329 |
90 | 2877608 |
91 | 2944158 |