نويسنده: ايميليو برانکاچيو
تارنگاشت عدالت
منبع: www.controlacrisi.org
سيريزا (Syriza) حزب عمده چپ، انتخابات را در يونان باخت. نتيجتاً، اولين فرصت واقعی برای فرستادن يک پيام سياسی روشن درباره عدم پايداری اتحاديۀ پولی اروپايی از دست رفته است. در نتيجه، بهت زدگی به کنار، مقدّر شد که درد جان‌کاه ارز واحد، و همراه آن رنج کشورهای پيرامونی و گروهای اجتماعی که بيشترين لطمه را از بحران اقتصادی خورده اند، ادامه يابد.
سيريزا: چرا باختی؟
نظر غالب اين است که حزب يک برنامه که بسيار «راديکال» بود در مقابل رأی دهندگان قرار داد. اين برنامه، همان‌طور که می‌دانيم، بر قصد رد «قولنامه» تحميل شده از طرف کميُسيون اروپايی، بانک مرکزی اروپايی و صندوق بين المللی پول قرار داشت و خواستار مذاکره مجدد پيرامون همه موافقتنامه‌های مربوط به شرايط تمديد بدهی در يونان بود.
اما، با تأمل، روشن نيست که سيريزا بابت بسيار «راديکال» بودن پرداخته باشد. ممکن است اينطور باشد که سيريزا به دليل کاملاً متفاوتی، يعنی به اين دليل باخت که خواست مذاکره مجدد پيرامون شرايط قرضه خارجی با اعلام اين‌که يونان می‌خواهد در يورو باقی بماند، همراه بود.
اين موضع، همان‌طور که می‌دانيم، از طرف الکسيس پسيپراس، رهبر سيريزا، در نامه ای به نام «من يونان را در منطقه يورو نگه خواهم داشت»، در تايمز مالی (Financial Times)، مورخ ۱۲ ژوئن منتشر شد.*
مشکل اين است که موضع تسيپراس کاملاً متناقض بود. موضع او، ناتوانی رهبری سيريزا را، برای نشان دادن روشن پيامدهای احتمالی شکست درخواست تمديد مهلت بازپرداخت بدهی، برجسته کرد. پسيپراس چه می‌کرد اگر آلمان و مقامات اروپايی خود را به اصلاحات ناچيز پيشنهادی به موافقت‌نامه محدود می‌کردند و از آغاز يک مذاکره جديد همه جانبه پيرامون بدهی امتناع می‌نمودند؟
رهبر سيريزا از پاسخ به پرسش شانه خالی می‌کرد. او از پذيرش اين امتناع می‌کرد که در اين نقطه، يونان مجبور خواهد شد با بحران از طريق رها کردن ارز واحد اروپايی و در صورت لزوم، با زير سؤال بردن بازار واحد برای سرمايه و کالاها، مقابله نمايد. بسياری از رأی دهندگان يونانی ممکن است اين تناقض، اين ناتوانی سيريزا برای انجام يک‌سری اقدامات متوالی، منطقاً درست و از نظر سياسی معتبر، را متوجه شده باشند. بجای اين ادعا که گويا موضع بسيار راديکال موجب عقب افتادن چند درصدی سيريزا از حزب رقيب، حزب دموکراسی نو، شد-چيزی که در روزهای آينده تکرار خواهد شد قرار داد- اين می‌تواند توضيح شکست آن باشد.
اين تناقض‌گويی، اما، محدود به سيريزا نيست. فراخوان اتين بالیبار (Etienne Balibar) و روزانا روزاندا (Rossana Rossanda)** بسود سیريزا، دربرگيرنده عناصری مشابه از مبهم‌گويی و عدم شفافيت است. فراخوان‌های جنبش‌های کارزار بدهی نيز، به طرق مشابه بسياری، تا کنون در روشن کردن اين نکته قصور کرده اند که تصميم يکجانبه برای رد بدهی موجب خواه شد که مشکل بدهی‌ها به کشورهای ديگر منتقل شود، و نتيجتاً رها کردن يورو و/يا محدود کردن حرکت آزاد سرمايه و کالاها را لازم خواهد داشت.
چپ اروپايی، که در موارد بسياری آماده قربانی کردن موکلان خود در محراب وفاداری بی قيدوشرط به يورو و بازار واحد بوده است، نتيجتاً نمی‌تواند بهتر از فراخوان‌های فاقد مهُر‌ونشان چپ واقعی برای همبستگی اروپايی صادر کند. بطور خلاصه، ما با نوع جديد ديگری از سياست‌های liberoscambismo di sinistra (تجارت آزاد چپ‌گرايانه» روبهرو هستيم، که طی سه دهه گذشته ميان آنهايی که کم‌و‌بيش وارثان مستقيم جنبش کاگری هستند، شدت ويرانگری يافته، و ما سعی کرده ايم در کتاب «رياضت راست‌گراست» آنرا مورد بررسی نقادانه قرار دهيم. اين در حال نابود کردن اروپاست.
با اين وصف، بدون توجه به تصميمات رأی دهندگان يونانی، ساختار کنونی اتحاديۀ پولی اروپايی از نقطه نظر فنی ناپايدار است. شکاف بين نرخ‌های بهره و رشد، در آينده، بسياری از کشورهای اروپايی را با مشکل روبهرو خواهد کرد، مشکلی که مطمئناً با اصلاحات جزئی در موافقتنامه‌های بدهی يا از طريق تضمی‌نهای بانکی، حل نخواهد شد. نتيجتاً در غياب تغييرات اساسی در سياست اقتصادی اروپايی، حمله سوداگرانه نهايی عليه منطقه يورو ممکن است به تأخير بيافتد اما دفع نخواهد شد.
بنابراين، پرسشی که می‌ماند اين است: در حالی‌که چپ فلج شده، چه کسی با سقوط احتمالی ارز واحد مقابله خواهد کرد؟
____________________
* برای برگردان فارسی اين نامه به نشانی زير مراجعه نماييد:
http://www.edalat.org/sys/content/view/7415/1/
برای نقد حزب کمونيست يونان از اين شيوه نگاه کنيد به:
«سيريزا»، مانند «سبز»ها در تمرين دريافت استوارنامه!»
http://www.edalat.org/sys/content/view/7246/
** «برای اروپای دموکراتيک از چپ يونان حمايت کنيد»:
http://www.liquida.it/preview/étienne-balibar/19969082,19969082,19971937,18434721,18216540,19971937/?r=aHR0cDovL3d3dy5saXF1aWRhLml0L8OpdGllbm5lLWJhbGliYXIv
*** «عدالت» پيش از اين رئوس برنامه سيريزا را منتشر کرده است:
http://www.edalat.org/sys/content/view/7244/47/