پتر شوارتس
ترکیه :فرمانده سابق ترکیه دستگیر شد
ژنرال وفرمانده سابق ارتش ترکیه ایکلر باشبوغ در روز جمعه گذشته در استانبول دستگیر شد ، هفت ساعت بازجویی شده و بعد به بازداشتگاه برای بازرسی برده شد. او متهم است که یک “سازمان تروریستی “را رهبری میکرده است و سرنگونی دولت آ ک پی حزب عدالت وتوسعه ترکیه تحت نخست وزیری اردغان را طرح ریزی کرده است.
باشبوغ که از اوت دوهزار وهشت تا اوت دوهزار ده در راس فرماندهی ارتش ترکیه قرار داشت ، یک افسر بلند پایه میباشد که در چهارچوب جریان محاکمه ارگ کن دستگیر شده است .این توطئه ماورا راست ناسیونالیستی کوشش میکرد که کشور را با ترور وبمب گذاری ، قتل افراد سرشناس و دیگر تدابیر تروریستی بی ثبات کرده و یک زمینه برای کودتا را فراهم نماید.
در این بین سیصد نفر از این افراد از جمله دویست فعال ویا افسر بازنشسته دستگیر شده اند ودر زندان بسر میبرند که مظنون به این میباشند که با شبکه ارگ کن در ارتباط بوده اند . البته تاکنون دستگاه قضایی هنوز جرئت نکرده بود که یک چهره سمبل مانند فرمانده سابق ارتش را دستگیر نماید.
همزمان البته دولت اردغان متهم است که از جریان ارگ کن سوءاستفاده میکند که مخالفین سیاسی خود را تحت تعقیب قرار دهد . یک گزارش شورای اتحادیه اروپا دستگاه قضایی ترکیه را ا ین هفته متهم کرد که “مرز بین عملیات تروریستی و حق آزادی بیان ، تجمع و ازادی سازمان” را مشوش مینماید . صدها خبرنگار در زندان میباشند از جمله کسانی که دادگاه علیه شبکه ارگ کن را حمایت کرده اند .”
باشبوغ فرمانده سابق ترکیه دستگیر شده متهم است که عامل یک کمپین برای بی اعتبار کردن دولت آک پی میباشد. او بایستی که در این رابطه با این هدف در اینترنت با برپایی سایت اینترنتی دست به تحریکات تبلیغاتی با دشمنی علیه دولت دست زده باشد. و این فرمانده سابق بایستی که مسئول چنین سایت اینترنتی بوده باشد چیز ی که تاکنون به یک افسر دون پایه تاکنون نسبت داده شده بود. اما این افسر بایستی که در جریان دا دگاه گفته با شد که انها تنها دستوراتی را که به انها داده شده بود انجام میداده اند و مسئولیت با فرماندهان ارتش است.
در محافل مطلع شکی به اتهامات زده شده به باشبوغ وجود ندا رد. ژنرال وفرمانده سابق هرگز عدم رغبتش به دولت آک پی را مخفی نگه نداشته بود. اودر ماه مه دوهزار وهشت زمان کوتاهی قبل از اینکه دادگاه قانون اساسی یک ممنوعیت دولت آک پی را بررسی میکرد با دو تن از قضات این دادگاه قانون اساسی ترکیه ملاقات کرده . ممنوعیت حزب اک پی در این شکست خورد که تنها یک تن از قضات به این تصمیم رای مثبت نداده بود. در همان زمان رسانه های ترکیه ای از نکات ریز طرح این فرمانده گزارش دادند که دولت را بی ثبات میخواهد نماید و به سقوط بکشاند.
باشبوغ بصورت کامل روشن به دفاع از افسران و سربازانی پرداخت که در سو ءقصدها شرکت دا شتند حتی کمیسیون اتحادیه اروپا در سال دوهزار ونه او را متهم کرد که فشار به دستگاه قضایی میاورد . باشبوغ در موضع گیری علیه این انتقادات تهدید کرد که “اگر ما صبر خود را ا ز دست بدهیم “.
بین الیته کمالیست که با ارتش رابطه تنگاتنگ داشته و ا ک پی یک جنگ سخت بر سرقدرت سالهاست که وجود دارد. ارتش از زمان پایه گذار ترکیه کمال آتاتورک تا قبل از دهه نود یک نقش دولت در دولت را داشته است . انها بالاتر از دولت های انتخابی بودند و سه بار در سال هزار ونهصد وشصت ، هفتاد ویک و هشتاد در یک کودتا خود قدرت را در دست گرفتند . در سال هزار ونهصد ونود هفت در یک کودتای سرد نکمتین اربکان نخست وزیر ترکیه را مجبور به استفعا نمودند که از حزب اسلامی او آ ک پی حزب عدالت و توسعه انشعاب داده است .
ارتشیان دارای امپریال اقتصادی خود میباشند که بسیار تنگاتنگ بطور سنتی با بخشی از بورژوازی در ارتباط است . آک پی برعکس به بورزوازی باصطلاح آناتولی ،محافل کنسرن ها که خارج از متروپلها و مستقل از الیته کمالیست عمل میکند تکیه دارد.
حزب عدالت آ ک پی رونق گرفتنش از ده سال پیش شروع شد که کمالیستها در گردابی از فساد و جنایت فرو رفت و کشور را به یک زلزله بحران اقتصادی کشاندند، در سال دوهزار ودو ا ک پی انتخابات پارلمانی را برد ، ودر سالهای دوهزار و هفت ویازده این را تکرار کرد.
البته جنگ قدرت هنوز با وجود این تمام نشده بود. در سال دوهزار وهفت ارتش کوشش کرد انتخاب عبد اله گول که عضو آ ک پی بود را مانع بشود و درسال دوهزار وهشت شش تن از ده تن از دادگاه قانون اساسی برای ممنوعیت ا ک پی رای دادند . برای البته یک رای نهایی نیاز به هفت رای از این قضات میبود.
از این زمان حزب عدالت ترکیه ا ک پی دست بالای قدرت را دارد . در تابستان گذشته اردغان از حمایت افسران دستگیر شده خودداری کرد. جانشین باشبوغ به عنوان فرمانده ارتش ژنرال ایسکیر کوشانار وهمچنین فرماندهان سه بخش ارتش با نا امیدی استعفا دادند.
هرچه که اردغان علیه ارتش و کمالیستها به پیش میبرد ، بیشتر وبیشتر او سیاستهای آنها را بکار میگرفت. علی رغم ریشه اسلامی دولت ترکیه ، عضویت در ناتو ، اتحاد با ایالات متحده و همکاری با اتحادیه اروپا را زیر علامت سوال نبرد . همزمان از کارت ویزیت اسلامی برای سیاست خارجی فعال خود استفاده کرد تحت شعار “هیچ مشگلی با همسایگان “. او از ضعف آمریکا در عراق و جنگ افعانستان ، وهمچنین متحدین امریکا – اسرائیل ، عربستان سعودی ، کشورهای خلیج – و همچین مخالفین آمریکا مانند ایران ، سوریه و روسیه استفاده کرد که یک رابطه اقتصادی وسیاسی تنگاتنگ را به پیش ببرد. وبر اساس همین سیاست صادرات ترکیه در سال دوهزار ودو از سی ودو میلیارد به صد وسی دومیلیارد دلار بالا برده شد. ودرامد سرانه سه برابر شد که ترکیه را جزء پا نزده کشور بزرگ اقتصادی قرا ر د اد. و این باعث حمایت بخش رو به رشد بخشی از بورزوازی ترکیه از اردغان شد.
هرچند که اغلب در جهت رابطه خوب با ایالات متحده تلاش میکرد و بطور مکرر خود را به عنوان واسطه در خاورمیانه پیشنهاد میداد، که این سیاست خارجی حمله ای اردغان باعث بدبینی هایی در واشنگتن میشد ، هنگامی که در شروع جنگ عراق ، پارلمان ترکیه لشگرکشی آمریکا از ترکیه را ممنوع کرد ، وزمانی که اردغان رئیس جمهور ایران احمدی نژاد را به آنکارا دعوت کرد، وزمانی که در جنگ غزه در سال دوهزار ونه روابط با اسرائیل بدتر شد و زمانی که ترکیه در سال دوهزار وده در شورای امنیت ترکیه شرکت در بایکوت ایران را رد کرد.
پروسه تحولات اخیر در خاورمیانه فرش را از زیر پای سیاست “هیچ مشگلی با هسمایگان ” اردغان ترکیه کشید.اگر اردغان قیام ها در تونس ومصر توانست هنوز مورد استفاده قرار دهد تا انجا با اسلامیستها خود را به عنوان قهرمان جشن بگیرد ، جنگ لیبی بعدها او را مجبو ر به یک برگشتاز این سیاست بطور تحقیر آ میز کرد.
اردغان در ابتدا در مقا بل طرحهای ناتو علیه لیبی تحت حاکمیت قذافی ایستاد، که با آن ترکیه رابطه ا قتصادی تنگاتنگی داشت . شرکتهای ترکیه ای از پروژه های ساختمانی و دیگر پروژه ها به ارزش سی دو میلیارد دلار شرکت دا شت و بیست وپنج هزار کارگر ترکیه ای د ر این کشور شمال آفریقا مشغول بکار بودند که د رشروع جنگ نیز میبایستی برگشت داد ه میشدند.
وزمانی که جنگ شروع شد ، اردغان فراخوان به استعفای قذافی که دوست میداد و در اخر هم رهبر شورای موقت ملی مصطفی عبد الجلال را در انکارا پذیرفت.
چنین سیاست مشابه عقب گردی را هم ترکیه در مقابل سوریه به پیش برد.بعد از مدت زیادی که نقش واسطه را خواست بازی کند ، ترکیه از شورش مسلحانه علیه رژیم اسد حمایت کرد ، و این به عنوان پا یه وهمکاری تنگاتنگ با وا شنگتن شد که البته این باعث بدتر شدن را بطه با ایران ، که با سوریه بطور تنگاتنگی متحد میباشد، گشت. ایران یک شریک اقتصادی مهم برای ترکیه میباشد. رابطه اقتصادی دو طرف در سال گذشته حچمی معادل بیست میلیارد دلار داشته است و بزودی به مرز سی میلیارد دلار میرسد.
تنگاتنگ تر شدن رابطه با ایالات متحده در ماههای گذشته ، بایستی یک دلیل باشد که چرا امریکا در مقابل دستگیری باشبوغ یک اعتراض نسبی داشته است. سخنگوی وزارت خارجه ویکتوریا نولند دستگیری باشبوغ را اینگونه تفسیر میکند
: „The Turkish government obviously knows that we’re monitoring this closely and that we want to see the Turkish constitution upheld and international standards upheld.“
باشبوغ دارای -مانند اکثر ژنرالهای ترکیه – یک رابطه تنگاتنگ با ارتش امریکا میباشد . اودر دهه های هفتاد و نود در مرکز فرماندهی ناتو در بلژیک خدمت کرده است و اخیرا نیز در آکادمی نظامی بریتانیا مورد تقدیر قرار گرفت.
ورلد سوسیالیست
واقعیت این است که ترکیه موقعیت استراتژیکی خودرا برای تضمین منافع غرب و آمریکا از دست داده است . تدارک برای بقدرت رساندن جناح مذهبی ترکیه و تضعیف ارتش که با ساختارسیاسی ، اقتصادی و نظامی تازه غرب تطابق نداشت در همین راستا ست واقعیت این است که آمریکا و ناتو بتدریج سران ارتش را که هنوز در سالهای جنگ سرد زندگی میکردند با همکاری همین دولت مذهبی از کار بر کنار کردند در واقع اخته کردند تا دست به حماقت نزنند این ارتش بدلیل وابستگی شدید مالی و نظامی به ناتو و غرب اختیاری از خود نداشت و بدون آنها هم قادر نیست دست به اقدامی بزند . ترکیه مذهبی بیشتر با سیاست های غرب همخوانی دارد تا نظامی که بسیار آسیب پذیر است .